Trong thời đại mà mỗi quốc gia, mỗi doanh nghiệp đang bị áp lực dữ dội bởi sự thay đổi liên tục, làm thế nào người lãnh đạo có thể quản trị được sự thay đổi, mà không đánh mất chính mình?

Không phải thế giới bây giờ mới thay đổi, mà thay đổi từ trước rồi, giờ chỉ thay đổi với tốc độ nhanh hơn thôi.

Người lãnh đạo phải dựa vào những nguyên tắc kinh doanh mang tính bất biến, những giá trị sống mang tính trường tồn, để quản trị doanh nghiệp và giữ được chính mình, đó là tiêu chí luôn làm hài lòng khách hàng, dịch vụ khách hàng xuất sắc

Trong kỷ nguyên thông tin, người ta muốn có kết quả rất nhanh, chính vì vậy giới trẻ có mong muốn thành công  nhanh.

Kiểu bán hàng đa cấp quảng bá và bán rất nhiều ước mơ dạng đó, làm cho giời trẻ sa vao cái bẫy muốn thành công nhanh và bằng mọi giá, và nghĩ đó là công thức để thành công nhanh.

Nhưng đó không phải là ước mơ, đam mê của chính mình, mà chỉ là vay mượn.

Mình chỉ có thể yêu một thứ, sống chết vì nó, đó mới là đam mê thực sự. Nếu muốn thành công, đừng bắt đầu bằng những ước mơ vay mượn, mà bằng nguyên tắc bất biến.

Tôi rất thú vị với nguyên tắc kinh doanh của anh Nguyễn Đức Tài, ông chủ của Thế giới di động: “ Hãy đối xử với khách hàng như một con người, và đừng chăm chăm nhìn vào túi tiền của họ”. 

Những người thành công thế giới đều bắt đầu từ nguyên tắc rất nhỏ như thế, và cố gắng làm thật tốt nguyên tắc đó, tạo nên những thành công nhỏ, từ đó chắc chắn sẽ có đam mê lớn, dẫn đến thành công lớn.

Nếu bạn bắt đầu từ những ước mơ không tưởng sẽ rất dễ thất bại, không dám đam mê, ước mơ nữa.

Mấy hôm nay, dân mạng đang xôn xao bàn luận về câu hỏi của nữ sinh viên ngành An toàn thông tin học viện Kỹ thuật mật mã: “ Em phải học thế nào để có mức lương khởi điểm 2000 USD/tháng?”. Anh nghĩ sao về câu hỏi này?

Vấn đề không phải là mức lương khởi điểm bao nhiêu, mà bạn mang lại giá trị gì cho doanh nghiệp để tương xứng với thu nhập đó. Đầu tư lớn nhất vào thành công là học hỏi, cải tiến bản thân mỗi ngày, vì kiến thức thay đổi quá nhanh.

Ngay cả kinh nghiệm thành công hôm nay ngày mai đã trở thành lỗi thời. Các bạn trẻ có ưu thế là không có gì để mất, có năng lượng, nhưng nếu vay mượn ước mơ của người khác vô tình mất đi cơ hội lớn, bất ngờ với chính mình, thật sự là tình yêu của mình

Thực chất với người thành công, mục tiêu cao nhất với họ là tạo ra giá trị cho khách hàng, cho xã hội, nhờ vậy tiền bạc mới tới. Steve Jobs, Jack Ma không bao giờ nói làm vì tiền, mong uốn tạo ra giá trị nào đó cho xã hội, cho khách hàng.

Ngay như cách giáo dục của ông bà xưa là hãy làm việc chăm chỉ để thành công, hạnh phúc sẽ đến cũng không còn thích hợp.

Trên thực tế, khi có 5 tỷ đồng người ta lại muốn 10 tỷ, tham vọng không ngừng tăng lên, không bao giờ có thể tìm thấy cái đích hạnh phúc.

Một định nghĩa mới của đại học Harvard là hãy hạnh phúc trước mới thành công, sáng tạo nhiều hơn, tầm nhìn rộng mở hơn.

Có rất nhiều cách để mình hạnh phúc trước như tạo thói quen tập thể dục, tập thiền, tập suy nghĩ tích cực, tập cảm ơn cuộc sống có bạn bè tốt, gia đình tốt…

Hành động nhỏ mỗi ngày đó sẽ giúp mình hạnh phúc mỗi ngày

Anh bắt đầu “ngộ” ra điều này từ khi nào?

Ra trường, tôi vào làm cho hãng hàng không Cathay Paciffic tại TP. HCM.

Trong khóa học định hướng, người sếp của tôi đã nói một câu làm tôi suy nghĩ mãi: "Trước khi đến Việt Nam, Ấn tượng của tôi về VN là hình ảnh đất nước trong thời chiến tranh. Nhưng khi tiếp xúc với các bạn, ấn tượng của tôi rất khác. Tôi thấy các bạn rất trẻ, thông minh, hoài bão. Nhiệm vụ của các bạn không chỉ làm tốt công việc, mà phải chứng minh người Việt Nam không thua gì thế giới bằng việc đặt ra nguyên tắc cho riêng mình: Luôn vượt qua sự mong đợi của công ty, của khách hàng"

Lúc đó, một trong những vấn đề thường gặp là chuyến bay trễ giờ, nguyên nhân do bốc xếp hàng lên máy bay trễ. Mình là công tử bột mới ra trường, con nhà khá giả, nói hoài họ không làm, tôi lao vào chất xếp hàng với họ. Thấy mình làm cực quá, anh em bốc xếp cũng làm theo, Cathay Pacific TP. HCM trở thành nơi có chuyến bay đúng giờ nhất.

Cách đây 9 năm, các hãng hàng không chỉ quan tâm đến bán vé, ít ai khai thác bán hàng trên máy bay. Tôi đề nghị được làm công tác bán chỗ hàng hóa.

Thế là buổi sáng ra giám sát chuyến bay, chiều làm việc bán hàng. 3 năm sau, từ nhân viên tôi trở thành giám đốc bộ phận hàng hóa.

Hai năm sau, cũng với tư duy “ vượt qua sự mong đợi của khách hàng” như vậy, họ đưa tôi lên vị trí trưởng đại diện tại sân bay Cathay Pacific TP. HCM, và Cathay Pacific đã nhận được rất nhiều thư cảm ơn của khách hàng trên thế giới vì những nhân viên “ vượt qua sự mong đợi”.

Năm tôi rời khỏi Cathay Pacific cũng là năm Cathay Pacific Tân Sơn Nhất đứng hạng thứ nhất trong toàn tập đoàn về dịch vụ khách hàng.

Vì sao đang ở vị trí đáng mơ ước với nhiều người trẻ trong một tập đoàn đa quốc gia, anh lại trở về với Vĩnh Tường, một lĩnh vực kinh doanh hoàn toàn khác về vật liệu xây dựng, khi Vĩnh Tường đang gặp khủng hoảng?

Xuất phát từ mong muốn người Việt Nam không thua gì nước ngoài.

Các công ty nước ngoài hơn mình có quy trình, có hệ thống. Mình mong muốn đưa kiến thức về quản lý, quản trị về công ty Việt Nam.

Lúc ấy, Vĩnh Tường đang đối diện cạnh tranh gay gắt với nước ngoài, mời mình về tham gia điều hành, có cổ đông.

Trong khi mình đang ước mơ bay bổng “trở thành công ty số 1 Việt Nam”, có một buổi chị Loan, Chủ tịch HĐQT rủ mình đi gặp khách hàng.

Tới Bà Rịa, một nơi rất heo hút, xe hơi không vào được luôn, phải chờ một lát mới có anh xe máy chạy ra. Anh chính là chủ nhà, đang có vấn đề về sản phẩm, và gọi điện trực tiếp cho chị Loan.

Tôi thầm nghĩ tại sao một vị Chủ tịch HĐQT mỗi ngày bán mấy triệu mét vuông sản phẩm lại phải thân chinh đi giải quyết thắc mắc của một khách hàng mua có 50 mét vuông tại nơi heo hút này?

Chị nói : “Ngay từ đầu thành lập công ty, chị đã đặt ra nguyên tắc khi khách hàng thực sự cần chị thì chị phải đáp ứng, làm cho khách hài lòng, dù lớn hay nhỏ”.

Chính nguyên tắc rất nhỏ hướng đến khách hàng ấy đã tạo ra giá trị rất lớn, doanh số từ 150 tỷ giờ đã 2.900 tỷ, hơn 20 lần

Nhiều công ty Việt Nam đã gặp thất bại khi đưa CEO từ tập đoàn đa quốc gia về, trong mối quan hệ giữa CEO và CT HĐQT, yếu tố nào đã giúp cho anh phát huy được sức mạnh của mình?

Có rất nhiều công ty muốn chuyên nghiệp hóa nhưng không thành công khi đưa  các CEO đa quốc gia về, vì họ không đặt lòng tin.

Bỏ số tiền lớn với một ngôi sao, họ nghĩ đây là “cây đũa thần”, động tới đâu thành công tới đó.

Trong các tập đoàn đa quốc gia, tính chuyên sâu rất cao, người ở lĩnh vực nào chỉ giỏi về lãnh vực đó. Nhưng CEO phải có tầm nhìn tổng hợp, cộng với áp lực rất lớn phải thành công ngay khiến cho họ bị bối rối, niềm tin chủ DN sẽ giảm xuống, dẫn tới thất bại

Trường hợp mình may mắn, người ta cho đi niềm tìm trước, dám thử nghiệm ý tưởng mình đặt ra. Đó là giai đoạn rất khốc liệt, thách thức.

Vĩnh Tường đang cạnh tranh dữ dội với đối thủ từ Pháp đến. Họ nghĩ Vĩnh Tường quá nhỏ, chỉ ở Việt Nam. Họ dùng chiến lược “chảy máu”, giảm giá liên tục, khiến mình phải bán lỗ mỗi ngày cho đến lúc kiệt sức.

Chiến lược của tôi đưa  ra là đứng trên vai người khổng lồ, mới hai đối tác nước ngoài đang rất thèm muốn thị trường Việt Nam mà chưa vào được, lớn hơn cả đối thủ cạnh tranh, để hóa giải câu chuyện này.

Để củng cố sức mạnh nội lực, chiến lược biến mỗi nhân viên từ người bán hàng sang nhà tư vấn của anh có gây “sốc” nhiều không với nếp văn hóa cũ?

Tháng 6/2006 tôi tham gia Vĩnh Tường, đến tháng 10 năm đó công ty bổ nhiệm đội ngũ quản lý mới trong đó có nhiều người ở các tập đoàn đa quốc gia. Đó là quyết định dũng cảm của HĐQT, rất nhiều người còn gắn bó với Vĩnh Tường đến giờ

Thông thường các công ty bán hàng công nghiệp chỉ tập trung chất lượng sản phẩm, mà dịch vụ khách hàng không quan tâm. Chất lượng hàng hóa rất dễ bắt chước, chỉ có dịch vụ mới tạo ra sự khác biệt.

Vĩnh Tường là doanh nghiệp đầu tiên trong ngành xây dựng chương trình khách hàng trung thành với các lợi ích thiết thực

Chiến lược nào quan trọng nhất đã giúp anh đẩy doanh thu lên một cách ngoạn mục?

Từ 2008 đến 2012 thị trường cực kỳ khó khăn, tôi không tập trung hái quả, mà trồng cây, đầu tư cho nhân lực, máy móc. Thông thường khó khăn người ta cắt giảm đầu tư, chi phí, nhưng Vĩnh Tường đầu tư nội lực, nhờ thế vừa qua khủng hoảng đã tăng 60% doanh thu.

Không chăm chăm vào việc dành bánh, mà nở bánh nhiều hơn, tự động bánh nở tới đâu mình sẽ được hưởng tới đó. Đẩy những dịch vụ mới đến với vùng sâu vùng xa, giúp cho thương hiệu Vĩnh Tường được nhiều người biết tới, nhất là khách hàng cuối cùng sử dụng sản phẩm.

Tập trung thả lưới nơi nào có nhiều cá. Thông thường các công ty thị trường nào cũng đánh, Vĩnh Tường trong giai đoạn khó khăn vẫn tăng 30-40% nhờ thả lưới ở những thị trường đang đi lên, đó là cách giúp cho sự tăng trưởng bền vững.

Ngoài ra Vĩnh Tường có văn hóa khác biệt. Đến với Vĩnh Tường, bạn có thể bắt gặp những slogan như “ Hạnh phúc, Hiệu quả, Học hỏi-Phát triển”…

Thông thường người ta nghĩ cân bằng cuộc sống là cân bằng giữa công việc và cuộc sống.

Tôi không thích quan niệm đó, tại sao không thể hạnh phúc trong cả công việc và cuộc sống?

Làm sao cho nhân viên đi làm không cảm thấy đó là nghĩa vụ, mà là niềm vui. Thông thường các công ty Việt Nam chỉ tập trung khen thưởng cuối năm, trong khi hàng ngày nhân viên mình làm điều có ích mà không được khen thưởng kịp thời.

Với ý tưởng Bức tường cảm ơn, tôi muốn làm ngược lại, phải nhìn vào điểm sáng của người nào đó thay vì chỉ nhìn vào điểm tiêu cực.

Điều đó khiến cho nhân viên hạnh phúc rất nhiều vì không chỉ được công ty khen, mà được cả đồng nghiệp khen, tạo không khí rất tích cực, cảm xúc ấy rất dễ lan truyền.

Công ty rất chú trọng đào tạo cả nội bộ và bên ngoài. Hạn chế việc gửi nhân viên ra ngoài đào tạo, mà gửi quản lý ra ngoài học để dạy lại cho nhân viên. Mời rất nhiều diễn giả nói chuyện với nhân viên về quản lý stress, để nhân viên có kiến thức đa chiều, tạo ra môi trường văn hóa khác biệt

Liệu việc Mỹ hủy bỏ hiệp định TTP có ảnh hưởng nhiều đến chiến lược phá triển thị trường quốc tế của Vĩnh Tường?

Vĩnh Tường không phụ thuộc quá nhiều vào thay đổi bên ngoài ngay khi khủng hoảng, nhờ thế không phụ thuộc nhiều vào TPP, vì tham vọng chủ yếu ở thị trường Việt Nam.

Mức tiêu thụ thạch cao tại Việt Nam chỉ 0,7 mét vuông/người,  vẫn còn thấp so với các nước trong khu vực. Thạch cao vẫn là ngành có dư địa tăng trưởng lớn.

Việc hợp tác với Saint-Gobain, tập đoàn hàng đầu trong ngành vật liệu xây dựng thế giới là hướng mở rất sáng giúp Vĩnh Tường vươn ra toàn cầu, bắt đầu xuất khẩu.

Vậy đến giờ này, cái được lớn nhất khi anh về với Vĩnh Tường là gì?

Làm công ty nước ngoài quy trình chặt chẽ, mình chỉ là con ốc trong cỗ máy khổng lồ. Về Vĩnh Tường, ước mơ xây dựng hệ thống được biến thành hiện thực, nhìn thấy công việc quản lý ngày một tốt hơn, nhìn thấy đội ngũ ngày càng phát triển, hạnh phúc hơn, nhìn thấy sản phẩm ngày càng tốt hơn…. Khi đến một ngưỡng nào đó, tiền bạc không phải quan trọng, mà để hạnh phúc hơn

Anh hiểu thế nào về hai chữ hạnh phúc?

Trong quá trình quản trị, tôi nghiên cứu công cụ cân bằng PBSC( Personal balanced Scorecard).

Hầu hết các doanh nghiệp chỉ tập trung doanh thu, lợi nhuận, khách hàng… những yếu tố bên ngoài, giống như quả trứng vàng, mà quên đi yếu tố bên trong là con người.

Tại sao mọi người tập trung rất nhiều vào sự nghiệp, bạn bè, nhưng ít ai quan tâm đến sức khỏe, kiến thức của riêng mình. Giàu có mà bị gọi là trọc phú thì đâu có thành công

Ứng dụng mô hình PBSC vào quản trị bản thân, tôi lập kế hoạch mỗi ngày phải làm gì. Buổi sáng từ 5h đến 7h là thời gian tôi dành cho bản thân, đầu tiên là thiền 15 phút, vào mạng học cái gì đó mới, cập nhật kiến thức, tập thể dục nửa tiếng, chơi một trò chơi rèn luyện trí não, tự thưởng mình một ly cà phê…

Cho dù sau đó có một ngày rất tệ thì ít nhất mình đã làm được điều gì đó cho bản thân.

Nguyên tắc của tôi trong cuộc sống là cuối tuần phải ở nhà với gia đình, dành trọn thời gian cho người thân và sức khỏe. Mỗi người có 4 “tài khoản”: Sức khỏe, Kiến thức, Gia đình, Sự nghiệp.

Thông thường khi trẻ mình dành rất nhiều “giao dịch” cho sự nghiệp, khi tập trung quá nhiều sẽ đánh mất tài khoản khác. Hứa đưa con đi chơi mà bận quá không là được, muốn tập thể dục nhưng không sắp xếp được thời gian… tài khoản ấy sẽ bị âm đi.

4 tài khoản là bình thông nhau, để giữ được cả 4 phát triển đều, phải thay đối cách quản lý cuộc sống.

Ngày trước mình con nhà khá giả, cũng đua xe, cũng quậy phá dữ lắm, chỉ giỏi môn toán.

Công cụ này giúp tôi lên kế hoạch rất chi tiết cho cuộc đời mình, để không bỏ sót một buổi thăm ông bà, một chuyến du lịch cùng con…

Tất cả thành thói quen rồi

Nhưng cuộc đời vốn đầy bất trắc…?

Chắc chắn trong cuộc sống có vui buồn, nhưng khi đã hiểu ra những nguyên tắc đó, mình sẽ dễ dàng điều chỉnh cảm xúc.

Năm 2008, tôi bị stress rất nặng khi được đề bạt TGĐ công ty, áp lực vô hình làm mình bị mất ngủ, cứ 1 giờ sáng là thức dậy, đau bao tử, không tập trung công việc được.

Một ngày vào rạp xem phim với bà xã thấy chóng mặt phải đi ra ngoài lập tức. Đi khám, bác sĩ tâm lý nói mình bị stress nặng, cho thuốc uống.

Tôi không muốn uống thuốc mà tìm cách tự điều chỉnh thói quen sinh hoạt hàng ngày bằng yoga, thiền, nhờ đó giải quyết được stress.

Khi mình ham muốn học hỏi, sẽ tìm thấy người thầy lớn. Youtube là người thầy lớn của tôi, ở đó tôi có thể tìm thấy những câu trả lời hữu ích nhất.

Quan điểm sống nào đã giúp anh giữ được sự thành thơi giữa … muôn trùng vây?

Tôi ăn gì cũng thấy ngon, đi đâu cũng thấy đẹp, nhờ mình luôn có cái nhìn tích cực. Đó là may mắn giúp tôi vượt qua những giai đoạn căng thẳng, không quá nghiêm trọng vấn đề.

Là lứa doanh nhân tiêu biểu thuộc thế hệ thứ hai đang nắm giữ trọng trách lớn trong phát triển kinh tế thời hội nhập, anh nghĩ gì về thế hệ thứ nhất, và thế hệ thứ ba đang tiếp nối?

Thế hệ tôi may mắn không trải qua giai đoạn khó khăn khi đất nước mới thống nhất, hệ thống luật pháp, cơ sở hạ tầng rất sơ khai.

Tôi rất phục thế hệ thứ nhất như chị Mai Kiều Liên, anh Phạm Phú Ngọc Trai, trong điều kiện đầy thách thức mà họ vẫn tiến về phía trước với tinh thần hội nhập.

Kinh nghiệm tích lũy được qua bao thăng trầm của họ là vốn quý cho thế hệ trẻ

Thế hệ thứ ba nhờ sự phát triển công nghệ thông tin, sự đột phá, sáng tạo rất mạnh, tạo sự bùng nổ.

Với anh, thách thức nào là lớn nhất ở phía trước?

Đó là trách nhiệm với hàng ngàn nhân viên, hàng triệu khách hàng. Nhưng ngược lại nếu mang lại sự hài lòng cho họ, niềm vui nhân lên rất lớn.

Làm doanh nhân là một sự chọn lựa, phải thực sự thích, từ đó mới có đam mê, phấn đấu. Không phải ai cũng có thể làm doanh nhân. 

Để trả lời cho câu hỏi mình tồn tại vì cái gì? Đầu tiên phải tạo giá trị cho bản thân, sau đó cho đồng nghiệp, cho khách hàng.