Trên TTCK Việt Nam, Vicostone (VCS) là một trong những tên tuổi hiếm hoi vươn tầm thế giới với lĩnh vực sản xuất, kinh doanh đá ốp lát nhân tạo gốc thạch anh (quartz surfaces). Trong giai đoạn 2010 – 2017, tốc độ tăng trưởng lợi nhuận bình quân của Vicostone lên tới 33% và nằm trong top những doanh nghiệp tăng trưởng tốt nhất trên sàn chứng khoán.

Sang năm 2018, đà tăng trưởng của Vicostone đã chững lại đáng kể và doanh thu chỉ tăng 4% so với năm trước đó, trong khi lợi nhuận gần như không thay đổi. Với kết quả chững lại trong năm 2018, cổ phiếu công ty đã "rơi" một mạch từ vùng đỉnh 135.000 đồng/cp (giá điều chỉnh) xuống vùng 60.000 đồng/cp.

Dù vậy, trong khoảng 1 tháng qua, cổ phiếu VCS đã ghi nhận mức tăng trưởng gần 50% lên 86.000 đồng/cp. Vậy điều gì đã giúp VCS bứt phá ngoạn mục trong thời gian ngắn dù diễn biến thị trường chung không quá thuận lợi?

VCS tăng "phi mã" chỉ trong thời gian ngắn

Hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại, chiếm lĩnh thị trường Mỹ

Doanh thu Vicostone chủ yếu là đến từ hoạt động xuất khẩu khi có mặt tại hơn 40 quốc gia trên thế giới. Năm 2018, doanh thu tại các thị trường trọng điểm như Bắc Mỹ, Úc và Châu Âu chiếm gần 99% tổng doanh thu công ty. Trong đó, thị trường Bắc Mỹ hiện chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu doanh thu Vicostone với 66%.

Cũng trong năm 2018, Mỹ tiến hành áp thuế thương mại nhiều sản phẩm của Trung Quốc, bao gồm các sản phẩm đá nhân tạo gốc thạch anh. Trước thời điểm bị áp thuế, các nhà sản xuất đá Trung Quốc đã nhập khẩu ồ ạt vào Mỹ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh thu nhập khẩu của các nhà sản xuất khác tại thị trường này, trong đó có Vicostone và điều này dẫn tới kết quả kém tích cực trong năm 2018 và phần nào là quý 1/2019.

Dù vậy, theo nhận định của Vicostone, trong nửa cuối năm 2019, hàng Trung Quốc dự trữ sẽ được tiêu thụ hết và các nhà phân phối sẽ có nhu cầu bổ sung hàng hóa.

Hiện tại, các sản phẩm đá thạch anh Trung Quốc bị áp mức thuế chống trợ cấp từ 34,38% đến 178,45% và thuế nhập khẩu 25%. Với mức thuế cao như hiện nay, sản lượng nhập khẩu đá nhân tạo Trung Quốc được dự báo sẽ sụt giảm do mất đi lợi thế cạnh tranh về giá, mở ra cơ hội lớn cho Vicostone tại thị trường Mỹ, vốn là thị trường trọng điểm của công ty.

Một điểm đáng chú ý, thị trường bất động sản Mỹ đang có dấu hiệu phục hồi khá tốt trong những tháng gần đây. Chỉ số thị trường nhà ở Mỹ (HMI) sau khi tạo đáy 56 điểm vào tháng 12/2018 đã hồi phục mạnh và lên mức 65 điểm trong tháng 7. Sự phục hồi của thị trường nhà ở tại Mỹ sẽ là tín hiệu tích cực cho ngành vật liệu xây dựng, bao gồm các sản phẩm của Vicostone.

Chỉ số thị trường nhà ở Mỹ (HMI) tăng mạnh những tháng gần đây

Ngoài ra, theo nghiên cứu của The Freedonia, tổng nhu cầu sử dụng đá thạch anh nhân tạo toàn cầu năm 2018 đạt khoảng 53 triệu m2 và được dự báo sẽ tăng trưởng trung bình khoảng 5,5% mỗi năm trong giai đoạn 2018-2021. Đây cũng là vật liệu được dự báo có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong số các loại vật liệu bề mặt (nhựa tổng hợp, gỗ ép, đá tự nhiên, đá thạch anh…). Sự gia tăng nhu cầu sử dụng đá thạch anh nhân tạo sẽ là yếu tố thúc đẩy đà tăng trưởng của Vicostone.

Đá thạch anh được dự báo tăng trưởng mạnh những năm tiếp theo

Khai phá thị trường trong nước

Do đặc điểm là sản phẩm cao cấp với giá thành khá cao, trước đây sản phẩm của Vicostone chỉ để xuất khẩu. Tuy vậy, trong 2 năm nay, Vicostone đã bắt đầu chinh phục thị trường trong nước.

Hiện tại thị trường nội địa tuy chưa phải là nơi có mức đóng góp doanh thu cao, nhưng là một trong những thị trường tiềm năng. Điểm thuận lợi là sử dụng đá tự nhiên vẫn là xu hướng tiêu dùng chính tại thị trường nội. Điều này tạo cơ hội cho các thương hiệu đá nhân tạo muốn gia nhập và chiếm lĩnh thị trường.

Với thị trường trong nước, năm 2018, Vicostone đã mở rộng hệ thống showroom và xưởng chế tác tại các thị trường lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Nha Trang, Đà Nẵng để có thể phục vụ khách hàng tốt hơn và hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, công ty cũng triển khai các hoạt động quảng bá truyền thông, nhờ đó mức độ nhận biết thương hiệu Vicostone tại thị trường trong nước đã tăng lên đáng kể và công ty cho biết doanh thu nội địa trong năm 2018 đã tăng gấp đôi so với năm trước đó.

Tự chủ nguồn nguyên liệu, gia tăng biên lợi nhuận

Bên cạnh những cơ hội từ thị trường, việc tự chủ nguồn nguyên liệu, cải thiện công nghệ, nâng cao công suất cũng là một điểm nhấn đáng chú ý của Vicostone.

Trong giai đoạn 2019 – 2024, Vicostone sẽ tăng cường nội địa hóa nguồn nguyên vật liệu đầu vào với mục tiêu tỷ lệ nguồn NVL đầu vào được nội địa hóa đạt 95%, giúp Công ty giảm sự phụ thuộc vào nguyên vật liệu nhập khẩu. Việc Vicostone chủ động về nguồn nguyên liệu và giá thành nguyên vật liệu phù hợp giúp công ty hoàn thành kế hoạch sản xuất kinh doanh, cải thiện biên lợi nhuận.

Trong tháng 5 vừa qua, Vicostone đã hoàn tất mua lại 100% vốn Công ty TNHH MTV Đầu tư và chế biến khoáng sản Phenikaa Huế từ công ty mẹ Tập đoàn Phượng Hoàng Xanh A&A (Phenikaa). Phenikaa Huế hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và chế biến vật liệu cristobalite được sử dụng làm nguyên liệu để sản xuất sản phẩm công nghệ cao, polymer composite, nhằm cung cấp cho các Nhà máy sản xuất đá nhân tạo gốc thạch anh.

Ngoài ra, Vicostone cũng lên kế hoạch triển khai Dự án sản xuất sản phẩm nhựa Polyester không no, nguyên liệu quan trọng thứ hai trong sản xuất đá nhân tạo.

Hiện tại, chi phí nguyên vật liệu hiện chiếm tỷ trọng 80 - 90% trong cơ cấu chi phí sản xuất kinh doanh. Theo đánh giá của CTCK FPTS, biên lợi nhuận gộp dự phóng của Vicostone trong năm 2019 sẽ tăng lên 34,3% từ mức 33,1% năm trước nhờ tự chủ được nguyên liệu.

Biên lãi gộp Vicostone được dự báo tiếp tục cải thiện nhờ tự chủ nguyên liệu

Trong những năm tiếp theo, Vicostine sẽ đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học và tăng cường việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất giúp nâng cao năng suất. Theo đó, công ty sẽ nghiên cứu giải pháp để sử dụng chất kết dính bằng bioresin khi sản xuất với số lượng nhiều nhất có thể sản phẩm đá nhân tạo sinh thái; Nghiên cứu giải pháp tối ưu để mở rộng ứng dụng đá ốp lát nhân tạo ra ngoài trời đảm bảo mục tiêu giảm cong vênh và ít bị bạc màu; Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ AI, Robot…vào sản xuất đá tấm và chế tác đá.

Theo kế thoạch, từ năm 2021 đến 2024, Vicostone sẽ hoàn thành đầu tư thêm ít nhất 02 dây chuyền sản xuất đá nhân tạo gốc thạch anh, nâng năng suất lên 5 triệu m2/năm. Công ty cũng sẽ phát triển, tăng thị phần trong nước và không ngừng mở rộng thị trường quốc tế, đặc biệt thị trường châu Âu và châu Á.