Ngày 10/1/2018, Cơ quan CSĐT – Bộ Công An đã có bản kết luận điều tra, truy tố bà Hứa Thị Phấn, nguyên Cố vấn cao cấp Ngân hàng Đại Tín (sau là Ngân hàng VNCB và nay là Ngân hàng CB), nguyên Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư Phát triển Phú Mỹ về hai tội danh Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo bản kết luận điều tra, bị can Phấn đã lợi dụng việc nắm giữ lượng vốn lớn, thao túng mọi hoạt động của HĐQT, Ban điều hành của Ngân hàng Đại Tín, rút ruột, chiếm đoạt và sử dụng hơn 12.000 tỷ của Ngân hàng Đại Tín. Việc chiếm đoạt số tiền thông qua 5 hành vi phạm tội.

Bà Phấn chỉ đạo Công ty Phương Trang buộc ký trước hồ sơ vay, chứng từ giải ngân và chứng từ nhận tiền mặt

Cụ thể, theo số liệu Ngân hàng CB tính đến ngày 15/11/2017: Từ ngày 26/5/2010 đến ngày 12/2/2012, Ngân hàng Đại Tín – CN Sài Gòn và CN Lam Giang đã giải ngân cho CTCP Đầu tư Phương Trang cùng 18 công ty và 22 cá nhân có quan hệ hợp tác (gọi tắt là Công ty Phương Trang), tổng cộng 83 khoản vay (82 khoản vay + 1 khoản nhận nợ bắt buộc 35 tỷ) và 1 khoản phát hành trái phiếu, với tổng số tiền ngân hàng đã giải ngân trên sổ sách là 16.486 tỷ; đã tất toán 36 khoản vay và thanh toán 32 tỷ dư nợ gốc của khoản vay 250 tỷ của Nguyễn Đông Hòa, còn dư nợ hơn 25.941 tỷ, gồm dư nợ gốc 9.437 tỷ và dư nợ lãi hơn 16.504 tỷ (lãi trong hạn hơn 1.109 tỷ + lãi quá hạn hơn 13.904 tỷ + lãi phạt chậm trả hơn 1.490 tỷ).

Theo Công ty Phương Trang xác định, trong tổng số 16.486 tỷ Ngân hàng Đại Tín đã giải ngân trên sổ sách của 83 khoản vay và 1 khoản phát hành trái phiếu từ trước đến nay, Công ty Phương Trang chỉ nhận được hơn 3.936 tỷ.

Công ty Phương Trang tố cáo bà Hứa Thị Phấn và Ngân hàng Đại Tín lợi dụng việc Công ty Phương Trang là doanh nghiệp có quy mô lớn, cần tiền để đầu tư kinh doanh, nên buộc ký trước hồ sơ vay, chứng từ giải ngân và chứng từ nhận tiền mặt, phê duyệt hồ sơ vay và tiến hành giải ngân khoản vay mà không thông báo cho Công ty Phương Trang; chiếm giữ và sử dụng trái pháp luật tiền của Ngân hàng Đại Tín, rồi lợi dụng các hồ sơ vay Công ty Phương Trang đã ký trước với mong muốn vay được tiền, để đẩy dư nợ cho Công ty Phương Trang.

Truy ngược dòng tiền, xác định nguồn tiền để giải ngân thấy, bị can Phấn đã lợi dụng ảnh hưởng của mình tại Ngân hàng Đại Tín, thông qua Bùi Thị Kim Loan (kế toán Công ty Phú Mỹ của bà Phấn) chỉ đạo một số cán bộ, nhân viên Ngân hàng Đại Tín – CN Sài Gòn và CN Lam Giang là kiểm soát kế toán, kế toán giao dịch, nhân viên quỹ…, trong khi Ngân hàng Đại Tín đang gặp khó khăn về thanh khoản, tồn quỹ tiền mặt trung bình chỉ khoảng 20 tỷ đồng, không đủ tiền để giải ngân, đã lập chứng từ thu khống cho nhóm Phú Mỹ của bị can Phấn hơn 5.256 tỷ đồng, rồi hạch toán trên hệ thống Smartbank.

Cụ thể gồm thu tất toán khống gốc và lãi các khoản vay của nhóm Phú Mỹ của bị can Phấn, thu tất toán khống gốc và lãi các khoản vay của Công ty Phương Trang mà nhóm Phú Mỹ sử dụng; nộp tiền khống vào tài khoản của các công ty và cá nhân thuộc nhóm Phú Mỹ.

Sau đó lợi dụng việc Công ty Phương Trang ký trước hồ sơ vay, chứng từ giải ngân và chứng từ rút tiền mặt; chi khống tiền giải ngân các khoản vay của Công ty Phương Trang (không chuyển tiền hoặc chuyển tiền không đủ cho Công ty Phương Trang), cấn trừ với các chứng từ thu khống hơn 5.256 tỷ dống nói trên, để không làm chênh lệch tồn quỹ tiền mặt thực tế so với số liệu tiền mặt trên sổ sách hạch toán, che dấu hành vi phạm tội, đẩy dư nợ khống cho Công ty Phương Trang.

Công ty Phương Trang chỉ thừa nhận thực nhận hơn 3.936 tỷ đồng

Theo kết luận điều tra, đến ngày 15/11/2017, Công ty Phương Trang gồm 13 công ty và 13 cá nhân còn dư nợ gốc 46 khoản vay và 1 khoản phát hành trái phiếu là 9.402 tỷ đồng (không tính khoản nhận nợ bắt buộc 35 tỷ đồng của công ty phương trang).

Đến nay Công ty Phương Trang chỉ thừa nhận thực nhận hơn 3.936 tỷ đồng, không chấp nhận số dư nợ gốc 9.437 tỷ đồng trên, nên Ngân hàng Đại Tín không thể đòi nợ và cũng không thể xử lý tài sản để thu hồi nợ vay của Công ty Phương Trang. Theo đó gây thiệt hại cho Ngân hàng Đại Tín là hơn 5.465 tỷ đồng (là khoản chênh lệch giữa 9.402 tỷ đồng và 3.936 tỷ đồng).

Trong đó có hơn 5.256 tỷ đồng là tiền bị can Phấn chỉ đạo thu khống để sử dụng bất hợp pháp, nên chịu trách nhiệm chính về số tiền này là bị can Phấn.

Còn lại hơn 208 tỷ đồng (5.465 tỷ thiệt hại của ngân hàng – 5.256 tỷ bị can phấn sử dụng), nằm trong số tiền 4.554 tỷ đồng thủ quỹ chính Ngô Thị Ngân (cháu bà Phấn) nhận tiền mặt từ NHNN, không đem về nộp vào kho quỹ ngân hàng theo lệnh điều chuyển vốn, mà tự ý đem đến phòng làm việc của bị can Phấn tại tầng 6 Tòa nhà Lam Giang giao cho khách hàng mà không ký chứng từ. Đến nay không chứng minh được ai sử dụng số tiền này, gây thiệt hại cho Ngân hàng Đại Tín, nên chịu trách nhiệm về số tiền này là Ngô Thị Ngân.

Cơ quan CSĐT – Bộ Công an xác định, việc bị can Phấn, thông qua Bùi Thị Kim Loan, chỉ đạo Ngân hàng Đại Tín, 2 chi nhánh Sài Gòn và Lam Giang lập khống chứng từ thu, để giúp bị can Phấn thu khống hơn 5.256 tỷ đồng, để sử dụng bất hợp pháp, sau đó lập chứng từ chi khống, đẩy dư nợ cho Công ty Phương Trang như trên là vi phạm nghiêm trọng các quy định của Nhà nước, của NHNN và của Ngân hàng Đại Tín.

Cụ thể, vi phạm Điều 6 và Điều 14 Luật Kế toán, quy định về yêu cầu kế toán “phản ánh trung thực hiện trạng, bản chất sự việc, nội dung và giá trị của nghiệp vụ kinh tế tài chính” và các hành vi bị nghiêm cấm “giả mạo, khai man tài liệu kế toán”.

Vi phạm Khoản 2 Điều 6 quy định nguyên tắc thu chi tiền mặt và Điều 8 quy định kiểm đếm tiền mặt, tại chế độ giao nhận, bảo quản, vận chuyển tiền mặt, tài sản quý, giấy tờ có giá ban hành theo Quyết định số 60 ngày 27/12/2006 của Thống đốc NHNN.

Vi phạm Điều 4 quy định về chứng từ hợp pháp, hợp lệ; khoản 2 Điều 8 quy định về ký chứng từ kế toán và Điều 9 quy định về kiểm soát chứng từ kế toán, tại chế độ chứng từ kế toán ngân hàng, ban hành theo Quyết định số 1789 ngày 12/12/2005 của Thống đốc NHNN.

Vi phạm nghiêm trọng các quy trình và quy định của Ngân hàng Đại Tín gồm quy trình kiểm soát chứng từ kế toán, ban hành theo Quyết định số 36 ngày 2/4/2008 của Tổng giám đốc; quy định về giao nhận, bảo quản, vận chuyển tiền mặt, tài sản, giấy tờ có giá và ấn chỉ quan trọng, ban hành theo Quyết định số 72 ngày 1/8/2008 của Chủ tịch HĐQT và được thay thế bằng quy định ban hành theo Quyết định số 218 ngày 4/10/2011 của Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đại Tín.

Cơ quan điều tra xác định, hành vi sai phạm trên của bị can Hứa Thị Phấn đã cấu thành tội “cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, theo Điều 165 BLHS; đồng phạm giúp sức cho bị can phấn còn có 21 bị can khác.