Mỗi năm, có sự khởi sắc hơn. Năm nay gian hàng VASEP khá quy mô, đầy đủ tôm, cá tra, hải sản... Ngoài khu tập trung, còn một số gian hàng riêng cách biệt, như Vĩnh Hoàn, Gò Đàng, Âu Vững... Quy mô hoành tráng nhất là thuỷ sản Trung Quốc với gần trăm gian hàng tiêu chuẩn (3X3m), đa phần bán cá, tập trung trong hai sảnh mặt tiền, nhìn vô thấy sự hùng hậu muốn choáng ngợp. Gian hàng nào cũng lên pano trang trọng“China Paviion”.

Nếu chỉ nghĩa đơn thuần là “gian hàng” thì đâu cần thiết, bởi nhìn vô là biết rồi. Thiết nghĩ chắc nghĩa sâu xa hơn là “Tầng cao Trung Quốc” hay “Tầm cao Trung Quốc” có vẻ hợp hơn. Lúc đó, trở thành câu slogan quốc gia. Không hiểu sao các gian hàng Trung Quốc ở vị trị thuận lợi vậy nhưng khách lưa thưa, không như gian hàng VASEP nằm ở vị trí khiêm tốn, gần tận trong cùng nhưng lúc nào cũng đông khách.

Không riêng Trung Quốc, một số quốc gia cũng có slogan như:“First class shrimp”của Ecuador,“Kingdom of Taste”của Morocco,“We are Iceland Seafood”... Chơi sộp nhất chắc là Morocco khi quảng cáo một băng rôn lớn lối ra vào cho thuỷ sản quốc gia mình với slogan thách thức...thiên hạ! Không thể đi lướt hết các gian hàng trong hội chợ vì quá nhiều gian hàng trong khi tôi lại có qua ít thời gian, nhưng nhìn chung so vài năm trước, bây giờ các gian hàng chú trọng hơn “khoe” các triết lý kinh doanh, slogan, các giá trị cốt lõi từng doanh nghiệp (DN).

Tôi không đủ thuật ngữ diễn đạt hết ý, nên ghi lại đây nguyên văn các triết lý kinh doanh mà nhìn ở tầm thấp hơn coi như là các slogan của họ. NhưInimitable; Your Exotic food supplier; Healthy, Delicious, Unique Tastes; In great seafood we trust; State of the Art; Tasty Istantly!; Out of this world; Leadership at your service; Delicious Seafood with passion; Always looking for new challenges; Developers of tasty and healthy; We are working hard to bring you the best... Những giá trị cốt lõi được ghi ra phổ biến là chất lượng, bổ dưỡng, bền vững, cải tiến... toàn là hướng thẳng tới người tiêu dùng, ít nói về giá trị nội bộ, cộng đồng hay đối tác. Có lẽ họ muốn có tầm nhìn thật xa!

Rồi tôi cũng tìm thấy một giá trị cốt lõi khá cô đơn là“Caring for our partners”. Trong thời buổi khi cả ngành chưa lớn, bán hàng chỉ biết đối tác là các nhà nhập khẩu và chỉ họ biểt rõ chất lượng hàng của mình, chớ không phải người tiêu dùng thì giá trị cốt lõi trên hết sức phù hợp.

Một quảng bá cũng hết sức lưu ý là Truy xuất nguồn gốc, Trách nhiệm xã hội... nhưng chỉ xuất hiện trên các pano các DN ở một số nước cung cấp. Có thể còn một số không nhỏ DN chưa quan tâm đúng mức vấn đề hết sức quan trọng này và gian hàng các nước tiên tiến gần như không ghi. Chắc với họ đây là điều mặc nhiên đã thực thi từ thế kỷ trước.

Các DN tôm cá Việt chưa rõ nét nội dung trên. Tại gian hàng hội chợ, Camimex ghi“Quality products from the ecological environment”khá thu hút cho một dạng tôm nuôi vùng Cà Mau, nhưng chưa hẳn là một slogan. Lên các trang web thấy Minh Phú với“Sharing Good Food”,một Sao Ta với“Enrich the Savor of Life”(Thêm phong phú hương vị cuộc sống), một Vĩnh Hoàn với tầm nhìn, sứ mạng, giá trị cốt lõi DN khá hoàn chỉnh... Lớn hơn, thuỷ sản Việt chưa có slogan quốc gia như một số nước đã làm.

Lang thang hội chợ, tại sảnh đầu, tôi bất ngờ gặp lời chào từ một người quen ở gian hàng Glory Hà Lan. Đây là hãng của chủ Glory Việt Nam lập ở Hà Lan, sản xuất thiết bị cấp đông IQF và đã tiêu thụ khá tốt. Ngành sản xuất dụng cụ và thiết bị chế biến thuỷ sản Việt nổi tiếng với cơ sở Năm Dũng chuyên làm dụng cụ và chuyển dần lên sản xuất thiết bị, Seafrifico, Glory, Arico... sản xuất thiết bị. Gần đây thêm Anh Phát sản xuất dụng cụ lẫn thiết bị, tuy ra đời sau nhưng tiếng tăm khá tốt. Các thiết bị cấp đông các DN nói trên tiêu thụ trong ngoài nước, ngoài nước chủ yếu ở Ấn Độ với hàng ngàn bộ. Tiêu thụ được lượng lớn nhờ chất lượng đâu thua kém các hãng tiên tiến nhưng giá cả chỉ phân nửa.

Glory thành công trong chục năm qua, nay vươn tầm mở nhà máy sản xuất ở Hà Lan. Gian hàng Glory Hà Lan khá quy mô và khá đông khách. Chuyện này là niềm vui chung chớ không riêng của anh Vinh, chủ Glory. Bất ngờ, trong hội chợ còn có một xe bánh mì Việt, bán bánh mì, mì nước và cả cơm, khá đông khách. Nếu biết sớm, buổi trưa tại hội chợ của tôi đâu là ổ bánh mì khô cứng giá 6 euro.

Lang thang một ngày chưa qua hết đường đi trong các sảnh, nhưng trải nghiệm là không ít, học hỏi được khá tốt. Tôi ghi ra đây những điều mắt thấy, nhưng biết còn không ít thiếu sót; còn tai nghe từ khách hàng lớn EU lại thêm bất ngờ. Khách yêu cầu tôi phải tính toán một kg tôm tới cảng đã thải ra môi trường bao nhiêu CO2 hay trách nhiệm các nhà cung cấp ra sao khi đóng gói thuỷ sản có plastic!

Những câu hỏi “tầm vóc” này tôi khất sẽ trả lời sau! Mà biết trả lời sao khi tôi lấy gì đo đếm khí thải, lấy gì thay thế plastic khi trình độ tạo ra vật dụng đóng gói chưa có ai tiếp nghiên cứu cho sớm! Tai nghe nữa là “Sao giá tôm Việt cao quá!”. Điều này không sai. Chỉ biết bào chữa là sản phẩm tôm Việt “đẹp” từ chất lượng đến mẫu mã, bao bì, tốn chi phí hơn nên giá phải “tốt”, đâu dám nói đầu vô cho nuôi tôm mình cao dữ lắm! Trao đổi với đồng nghiệp, tổng quan là khách đòi giá thấp hơn năm rồi. Nguyên nhân từ đâu, bàn sau. Cái thông điệp là người nuôi tôm Việt còn vất vả chưa biết hồi kết!

Điều lắng đọng từ sự lang thang một ngày là các DN thuỷ sản ngày biết làm ăn hơn, bài bản hơn. Kinh doanh toàn cầu mà, ai không tự lo cho mình, hoàn thiện mình hơn thì thua kém người. Dù các slogan “nổ” ngất trời kia như “ Độc nhất vô nhị” hay “ Vươn vượt tầm thế giới” là tầm nhìn, là kỳ vọng... chưa biết bao giờ đạt tới; nhưng khi đã suy nghĩ ra, đã trình “làng” ít ra cũng tạo ấn tượng cho bên tiêu dùng một sự “tò mò”, quan tâm tìm đến “thử”; hơn là các DN chưa thể hiện bài bản gì trong chiến lược kinh doanh của mình. Hãy chuẩn bị hành trang cho bước đi lâu dài hơn, hỡi các DN thuỷ sản chúng ta.