TP.HCM triển khai chương trình nhà ở xã hội (NƠXH) nhiều năm qua nhưng nguồn cung vẫn chưa đáp ứng nhu cầu . Giải pháp nào để giải cơn khát NƠXH cho người dân?

Sau khi trình UBND TP.HCM phê duyệt về Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2016-2025, Giám đốc Sở Xây dựng Trần Trọng Tuấn đã trao đổi với Pháp Luật TP.HCM nội dung chương trình trên.

Dự án 152 căn, hơn 700 hồ sơ đăng ký mua

. Phóng viên: Sở Xây dựng đang chuẩn bị bố trí 152 NƠXH thuộc sở hữu nhà nước tại chung cư 35 Hồ Ngọc Lãm, quận Bình Tân. Tại sao dự án có 252 căn nhưng chỉ bố trí 152 căn và khi nào thì sẽ chính thức triển khai bố trí cho các đối tượng NƠXH?

Ông Trần Trọng Tuấn

+ Ông Trần Trọng Tuấn (ảnh): Đây là dự án NƠXH được đầu tư bằng ngân sách nhà nước do Quỹ Phát triển nhà ở làm chủ đầu tư. Tổng số căn hộ là 252 căn nhưng hiện nay chỉ bố trí 152 căn NƠXH, còn lại 100 căn dùng để bố trí tái định cư cho các chương trình chỉnh trang đô thị trên địa bàn quận 8.

Diện tích căn hộ 45-57 m2, được bán theo phương thức thuê, thuê mua, giá đã được niêm yết trên trang thông tin điện tử của Sở Xây dựng. Tính đến hạn chót nhận hồ sơ là ngày 15-9, Sở đã nhận hơn 700 hồ sơ. Dự kiến Sở Xây dựng sẽ phối hợp với Quỹ Phát triển nhà ở sắp xếp để người dân có thể nhận nhà ở trước Tết nguyên đán.

. Theo kế hoạch phát triển và quản lý NƠXH của TP, đến năm 2020 TP sẽ hoàn thành 20.000 căn NƠXH. Tiến độ các dự án này đến nay ra sao?

+ Theo kế hoạch, trong giai đoạn này TP sẽ triển khai xây dựng 39 dự án NƠXH có quy mô gần 45.000 căn. Trong đó, phấn đấu hoàn thành 20.000 căn NƠXH.

Thực tế đến nay đã triển khai được 41 dự án, tăng hơn 1.000 căn hộ so với kế hoạch. Trong số này, dự kiến đến hết năm 2018 sẽ hoàn thành 14 dự án với gần 10.000 căn. Còn lại 16 dự án sẽ tiếp tục hoàn thành đến năm 2020. Có thể khẳng định với tiến độ xây dựng như hiện nay thì đến năm 2020 sẽ đảm bảo có 20.000 căn NƠXH được hoàn thành.

. Theo thống kê, hiện nay TP có khoảng 80.000 hộ cần NƠXH nhưng TP chỉ có thể đáp ứng khoảng 1/4 nhu cầu này. Theo ông, khó khăn nằm ở đâu?

+ Thực tế triển khai đầu tư xây dựng NƠXH tại TP.HCM có một số khó khăn. Cụ thể là nguồn vốn dài hạn hỗ trợ chủ đầu tư thực hiện dự án vay để xây dựng cũng như hỗ trợ các đối tượng được hưởng chính sách NƠXH vay để mua nhà chưa ổn định.

Nguồn vốn cấp bù lãi suất cho các tổ chức tín dụng để cho vay thực hiện NƠXH đến nay vẫn chưa được bố trí. Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại một số dự án NƠXH rất khó khăn, kéo dài, tiến độ thực hiện dự án chậm, thậm chí là không thực hiện được.

Dự án chung cư NƠXH Nam Phan hay còn gọi là dự án khu nhà ở EhomeS tại phường Phú Hữu, quận 9 TP. HCM đã hoàn thiện và bán cho dân vào ở với 484 căn hộ, giá bán từ 600 triệu đồng/căn. Ảnh: VIỆT HOA

Ngoài ra, các bước thủ tục đầu tư dự án NƠXH còn phức tạp. Ngoài thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư, phê duyệt quy hoạch 1/500, chấp thuận đầu tư, giao đất, tính tiền sử dụng đất, ký quỹ nhà ở thương mại thì các dự án NƠXH phải thẩm định giá bán, xác nhận đối tượng mua, thuê mua…

. Ngoài thuê và thuê mua, NƠXH còn phải được xây dựng để cho các đối tượng thu nhập thấp thuê. Tuy nhiên, ngoài gần 1.000 căn NƠXH của Công ty Lê Thành đã được đầu tư xây dựng xong và cho thuê trong 49 năm thì còn dự án nào có hình thức cho thuê không?

+ Theo quy định, đối với các dự án NƠXH thì chủ đầu tư phải dành ra 20% căn hộ để cho thuê. Như vậy, đến năm 2020, trong tổng số 20.000 căn NƠXH được hoàn thành sẽ có 4.000 căn để cho thuê. Trong đó có 930 căn của Công ty Lê Thành tại phường An Lạc, quận Bình Tân nêu trên.

Sẽ đấu thầu dự án NƠXH tại tám khu đất công

. Sở từng rà soát quỹ đất để làm NƠXH trên địa bàn TP, trong đó có cả đất công sử dụng không hiệu quả. Kết quả như thế nào, thưa ông?

+ Năm 2017, Sở Xây dựng đã rà soát quỹ đất phát triển NƠXH từ hai nguồn là 20% diện tích đất trong các dự án nhà ở thương mại và quỹ đất do Nhà nước trực tiếp quản lý.

Theo đó, có 26 dự án NƠXH đang được thực hiện từ quỹ đất 20% này với tổng diện tích đất là gần 61 ha. Về các khu đất do Nhà nước trực tiếp quản lý phù hợp với quy hoạch xây dựng NƠXH thì có tám khu đất với tổng diện tích gần 17 ha.

Sở Xây dựng đã báo cáo, kiến nghị UBND TP.HCM về phương thức tổ chức đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư xây dựng NƠXH. TP đang giao Sở KH&ĐT và Sở Tư pháp có ý kiến về việc tổ chức thực hiện.

Như vậy, trong giai đoạn 2016-2020, tổng quỹ đất để làm NƠXH trên địa bàn TP từ hai nguồn nêu trên là khoảng 78 ha. Hiện nay có nhiều dự án NƠXH triển khai đầu tư xây dựng từ quỹ đất này.

. Theo quy định, chủ đầu tư phải dành 20% quỹ đất của dự án thương mại để làm NƠXH và cũng có thể chọn phương thức đóng tiền vào ngân sách để Nhà nước thực hiện đầu tư xây dựng NƠXH. Thực tế, nhiều chủ đầu tư muốn “nhẹ gánh” đã chọn nộp tiền. Tuy nhiên, số tiền này có được sử dụng vào mục đích phát triển NƠXH hay không?

+ Đối với dự án nhà ở thương mại có quy mô trên 10 ha thì bắt buộc chủ đầu tư phải bố trí 20% quỹ đất để làm NƠXH. Hiện nay trên địa bàn TP đã có ba dự án là khu dân cư Bắc Rạch Bà Bướm (quận 7), khu nhà ở Nam Phan (quận 9) và Nguyên Sơn (Bình Chánh) đã thực hiện theo quy định này.

Đối với các dự án có quy mô dưới 10 ha, Bộ Xây dựng có hướng dẫn, nếu chủ đầu tư đã hoàn tất nghĩa vụ tài chính của dự án, bao gồm cả phần diện tích đất dành cho NƠXH thì được xem như đã hoàn thành nghĩa vụ về NƠXH tại dự án. Số tiền thu được tại các dự án này, UBND TP đã giao Sở Tài chính tham mưu sử dụng bổ sung vào nguồn vốn cho Quỹ Phát triển nhà ở để phân bổ vốn cho các dự án đầu tư xây dựng NƠXH thuộc sở hữu nhà nước.

. Hiệp hội Bất động sản TP (HoREA) đã kiến nghị: Để đáp ứng nhu cầu nhà ở giá rẻ, bên cạnh NƠXH thì TP cần có cơ chế làm nhà ở thương mại giá rẻ để bán hoặc cho thuê. Chẳng hạn như cho phép doanh nghiệp (DN) được đầu tư xây dựng căn hộ 30 m2. Ý kiến Sở ra sao?

+ Trong kế hoạch quản lý và phát triển NƠXH, Sở Xây dựng đã tham mưu UBND TP đa dạng diện tích xây dựng NƠXH có diện tích 25-35 m2 để cho thuê. Các căn hộ có 1-2 phòng ngủ, diện tích 25-77 m2 để bán, cho thuê và thuê mua đối với các đối tượng NƠXH.

Đây cũng là giải pháp trong Chương trình phát triển nhà ở TP giai đoạn 2016-2025 đã được HĐND thông qua trong tháng 7-2018. Ngoài ra, TP.HCM sẽ thí điểm cơ chế cho phép các dự án nhà ở thương mại giá thấp và nhà ở cho thuê được đóng tiền sử dụng đất hằng năm để giảm áp lực tài chính cho chủ đầu tư. Ưu tiên nguồn vốn vay ưu đãi, xem xét bổ sung đối tượng các dự án nhà ở thương mại giá thấp và nhà ở cho thuê được vay vốn hỗ trợ kích cầu của TP.

. Làm sao để người dân có thể biết được thông tin về các dự án NƠXH?

+ Đối với tất cả dự án NƠXH, Sở Xây dựng đều công khai trên cổng thông tin điện tử của Sở. Người dân có thể truy cập website: http://www.constructiondpt.hochiminhcity.gov.vn/web/guest/thong-tin-nha-o-xa-hoi để tìm hiểu thông tin. Ngoài ra, nhiều chủ đầu tư cũng thông tin trên một số phương tiện truyền thông, người có nhu cầu có thể tham khảo thêm ở các kênh này.

. Xin cám ơn ông.

Cơ hội mua nhà ở xã hội khó

Chị Nguyễn Minh Hằng đang công tác tại một cơ quan nhà nước cho hay: Năm 2013, lần đầu tiên TP.HCM bố trí 100 căn NƠXH vốn ngân sách tại quận 10, chị nộp hồ sơ nhưng bị rớt khỏi danh sách vì không đủ tiêu chuẩn.

Đến năm 2015, TP.HCM bố trí một số dự án ở quận 6, quận Tân Bình, quận 8, chị nộp hồ sơ tại dự án ở quận 6. Vượt qua vòng chấm điểm và xét duyệt, chị có trong danh sách bốc thăm căn hộ. Tuy nhiên, khi bốc thăm chị lại bị trượt. "Tới đây Sở Xây dựng tiếp tục bố trí 152 căn NƠXH tại quận Bình Tân, tôi cũng nộp hồ sơ nhưng cảm thấy cơ hội rất mong manh" - chị lo lắng.

Anh Bùi Quốc Huy, ở quận Tân Phú, cho hay anh không phải công chức hay viên chức nhà nước được mua các dự án đầu tư bằng ngân sách nhà nước nên anh mua dự án NƠXH do DN đầu tư. "Nhưng lần nào hỏi chủ đầu tư thì đều nói đã bán hết. Tìm hiểu trên mạng, tôi thấy dự án NƠXH cũng khan hiếm nên việc mua được NƠXH hiện nay quá khó" - anh bày tỏ.