Đã là người đầu tư, khi bỏ vốn vào một dự án cần tính toán thời gian hoàn vốn và tỷ suất sinh lời. Khi quy mô tài sản ở mức thấp, việc đầu tiên người chủ doanh nghiệp hướng đến là làm cách nào tìm kiếm được càng nhiều lợi nhuận càng tốt để mở rộng thị trường. Nhưng khi quy mô tài sản lên đến hàng nghìn tỷ đồng, vẫn có nhiều doanh nhân vẫn tìm kiếm các cơ hội mới, đầu tư vào những mảnh đất gai góc ít người tìm đến.

Khi có hàng chục nghìn gia đình phụ thuộc vào vị thuyền trưởng

Người viết đã có lần hỏi một doanh nhân, ở thời điểm này, doanh nghiệp của ông đã có chỗ đứng trên thị trường, tổng tài sản lên đến cả ngàn tỷ, tại sao ông vẫn muốn mở rộng dự án - mà biết chắc rằng để thực hiện dự án này sẽ là cả một chặng đường đầy khó khăn? Câu trả lời của vị doanh nhân đó là, ông đang có trách nhiệm với hơn 15.000 cán bộ công nhân viên của tập đoàn, tức là có gần 60.000 con người đang phụ thuộc trực tiếp và gián tiếp vào ông. Ông làm không phải vì lợi nhuận của bản thân ông nữa mà vì từng ấy con người mà ông cố gắng. Hơn nữa, nếu mở rộng dự án sẽ tạo công ăn việc làm cho nhiều gia đình, đóng góp cho sự phát triển của tỉnh và nộp thuế cho đất nước.

Vinamilk tiến ra thị trường quốc tế với 22,8% cổ phần nhà máy sữa Miraka (New Zealand); sở hữu 100% cổ phần nhà máy Driftwood (Mỹ) và cổ phần nhà máy Angkormilk tại Campuchia; đầu tư công ty con tại Ba Lan làm cửa ngõ giao thương các hoạt động thương mại tại châu Âu...Tập đoàn sữa này hiện đang tiếp tục theo đuổi giấc mơ sẽ vào top 30 hãng sữa lớn nhất thế giới về doanh thu. Ở tuổi 64, đáng lẽ bà Mai Kiều Liên đã ở tuổi nghỉ hưu nhưng với hơn 25 năm kinh nghiệm làm tổng giám đốc của Vinamilk, những dấu ấn của bà tại Vinamilk hiện nay vẫn chưa thể thay thế.

Khi thương hiệu bánh kẹo Kinh Đô rơi vào tay người Mỹ, ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn PAN - PAN Group (Mã: PAN) đã đau đáu khát vọng muốn giữ lại thương hiệu bánh kẹo của người Việt. Những ngày đầu khi bước chân vào mảng sản xuất nông nghiệp và thực phẩm, nhiều người gọi ông là "đại gia chứng khoán đi làm nông nghiệp" nhưng ở thời điểm này ở mảng chứng khoán sẽ là ông Nguyễn Duy Hưng của SSI, còn ở mảng nông nghiệp sẽ là ông Nguyễn Duy Hưng Chủ tịch tập đoàn PAN Group.

Đầu tư nông nghiệp không hề dễ dàng. Ngành nghề này là mảnh đất cằn cỗi và không ai chịu đầu tư một cách bài bản vì có quá nhiều rào cản về vốn, về con người, công nghệ và đất đai. Nhưng ông Hưng với những cộng sự của mình đã trả lời với thị trường rằng, nếu có sự kết hợp giữa doanh nghiệp, nhà khoa học và nông dân thì sản phẩm nông nghiệp của người Việt có thể đạt chất lượng quốc tế và người nông dân có thể tăng thu nhập mà không cần phải rời xa mảnh đất tổ tiên của họ.

Sau 2 năm thay đổi thương hiệu, các sản phẩm của PAN Group đã có mặt tại thị trường Nhật Bản, một thị trường khó tính và yêu cầu khắt khe về chất lượng, sản phẩm hạt điều Lafooco của PAN đã nằm trên các kệ siêu thị tại Hồng Kông, Thượng Hải, Mỹ.

Với chiến lược "từ nông trại tới bàn ăn", PAN Group mong muốn xây dựng một hệ thống khép kín, cung cấp các sản phẩm tiêu dùng có thương hiệu, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng vì sức khỏe người tiêu dùng.

Gần đây nhất, PAN Group đã được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn giao nhiệm vụ tiên phong trong việc tái canh vùng nguyên liệu điều tại Bình Phước, một sản phẩm được coi là "dành cho người nghèo nhưng bán cho người giàu". Việt Nam là nước xuất khẩu điều nhân lớn nhất thế giới và mặt hàng điều nằm trong top 5 mặt hàng xuất khẩu tỷ USD lớn nhất cả nước, nhưng nông dân của ta không thu được nhiều thặng dư vì phải phụ thuộc quá nhiều vào nhập khẩu nguyên liệu. Nếu cải thiện được năng suất của cây điều thông qua tái canh, phát triển vùng nguyên liệu vì cây điều sẽ góp phần nâng cao đời sống người nông dân.

Ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch HĐQT PAN Group

Quỹ từ thiện và những đóng góp hàng ngày

Nhiều quỹ từ thiện trên thế giới đến từ những người nổi tiếng có thể khiến bạn bất ngờ về những con số. Bill Gates, nhà sáng lập Microsoft có thành lập một quỹ từ thiện mang tên hai vợ chồng ông - Bill & Melinda Gates Foundation. Ông đã nhiều lần hiến tặng cổ phiếu Microsoft để làm từ thiện và lần gần đây nhất, ông hiến tặng 64 triệu cổ phiếu Microsoft vào ngày 6/6/2017. Số cổ phiếu này trị giá 4,6 tỷ USD, tương đương 5% tài sản của ông.

Một huyền thoại đầu tư khác là Warren Buffett mới đây cũng đã cho đi 18,6 tỷ cổ phiếu hạng B của Berkshire, trị giá 3,17 tỷ USD vào quỹ từ thiện của vợ chồng Bill Gates. Mỗi năm, ông góp hàng tỷ USD để làm từ thiện.

Tuyên bố dành 99% tài sản để làm từ thiện của tỷ phú trẻ Mark Zuckerberg vào thời điểm cuối năm 2015 cũng khiến nhiều người choáng váng với ước tính số tài sản này vào khoảng 45 tỷ USD. Vị CEO mạng xã hội lớn nhất thế giới nhắm tới hai mục tiêu lớn trong quá trình làm từ thiện là nâng cao tiềm năng con người và thúc đẩy sự bình đẳng.

Tại Việt Nam, các thế hệ doanh nhân cũng không ngừng cống hiến và tạo dựng những giá trị riêng có cho xã hội.

Nhân dịp kỉ niệm 30 năm thành lập Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình, ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc đã sáng lập Quỹ từ thiện Hòa Bình. Ông trực tiếp góp 2 triệu cổ phiếu HBC, tương đương khoảng 130 tỷ đồng. Ông Lê Viết Hưng – Cố vấn cao cấp đóng góp 100.000 cổ phiếu, đồng thời kêu gọi CBCNV và mọi người đóng góp tùy theo khả năng.Quỹ từ thiện này đặc biệt chú trọng tới lĩnh vực y tế và tập trung phát triển y học dân tộc.

Đây không phải lần đầu tiên ông Lê Viết Hải cùng Tập đoàn lập quỹ từ thiện. Trước đó, từ năm 2008, công ty có quỹ hỗ trợ giáo dục Lê Mộng Đào được thành lập theo di nguyện của Cố Chủ tịch Danh dự HĐQT Lê Mộng Đào - nguyên hiệu trưởng đầu tiên của Trường Bồ Đề (Thừa Thiên Huế). Trong gần 10 năm hoạt động, Quỹ đã đồng hành chắp cánh cho hàng ngàn học sinh, sinh viên vượt khó học giỏi trong cả nước và tham gia tài trợ cho các hoạt động khuyến học của các tổ chức xã hội. Riêng trong năm 2017, quỹ đã dành hàng nghìn suất học bổng với trị giá khoảng 2,5 tỷ đồng trao tặng cho hàng nghìn học sinh, sinh viên.

Không chỉ có doanh nhân trong nước mà các doanh nhân nước ngoài tại Việt Nam cũng dốc lòng dốc sức vì các hoạt động từ thiện. Ông Don Lam, Giám đốc điều hành quỹ VinaCapital cùng với bà Robin King Austin đã sáng lập ra Quỹ VinaCapital Foundation (VCF), một tổ chức phi chính phủ được đăng ký tại Mỹ, được thành lập từ năm 2006.

Qua 10 năm hoạt động, hiện nay, VCF đang có 5 chương trình chính liên quan tới chăm sóc sức khỏe và y tế cho trẻ em hoàn cảnh khó khăn. Trong đó, chương trình Nhịp tim Việt Nam hỗ trợ các em nhỏ mắc bệnh tim bẩm sinh, có hoàn cảnh khó khăn trên khắp cả nước. Đến nay, chương trình đã hỗ trợ chi phí phẫu thuật cho 5.800 bệnh nhi.

Ngoài ra, VCF còn thực hiện các chương trình khám sàng lọc cho các em nhỏ để phát hiện các bệnh về tim mạch; cung cấp các thiết bị y tế chăm sóc sức khỏe trẻ sơ sinh tại các bệnh viện tuyến tỉnh, huyện ở vùng núi, nông thôn; ung cấp các khóa tập huấn cấp cứu nhi nâng cao (PALs) và hỗ trợ cấp chứng chỉ cho các bác sĩ, y tá, người làm chuyên môn. Đến nay,chương trình Khám sàng lọc tới nay đã có hơn 77.500 em nhỏ được khám sàng lọc, trong đó hơn 8.500 em được phát hiện mắc bệnh tim...

Nơi ươm mầm con chữ

Không chỉ chuyện cơm ăn áo mặc, nhiều doanh nhân còn lo lắng về con chữ cho thế hệ tương lai.

Ông Nguyễn Duy Hưng và CTCP Chứng khoán Sài Gòn trong 10 năm qua đã xây 10 ngôi trường tại Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Điện Biên và Hà Tĩnh. Đồng thời đã tài trợ các chương trình giáo dục "cặp lá yêu thương" cho trẻ em tại Cao Bằng và quỹ khuyến học tại Thái Bình. Quỹ học bổng của NDH hiện tại cũng góp phần giảm gánh nặng cho các em sinh viên có hoàn cảnh khó khăn.

Bà Nguyễn Thanh Phượng, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Chứng khoán Bản Việt (VCSC ) thông qua TS. Trần Đăng Tuấn, Chủ tịch Hội đồng quản lý quỹ "Trò nghèo vùng cao" đã góp tiền xây dựng trường tiểu học Lũng Luông (Võ Nhai, Thái Nguyên). Ngôi trường như bông hoa giữa núi rừng, cũng là bông hoa của tấm lòng hảo tâm, vì tương lai thế hệ trẻ.

Ngôi trường như bông hoa giữa núi rừng ở Lũng Luông

Quỹ VinaCapital Foundation cũng có chương trình học bổng dành cho các nữ sinh dân tộc thiểu số được VCF kết hợp với Quỹ Vừ A Dính thực hiện. Chương trình cung cấp học phí trong suốt 3 năm học cấp 3 và 4 năm học đại học cho 50 nữ sinh dân tộc có hoàn cảnh khó khăn nhưng có thành tích học tập tốt và có tố chất lãnh đạo. Các nữ sinh dân tộc được lựa chọn từ các vùng miền khác nhau trên khắp 3 miền.

Điều đáng mừng, các em nữ sinh nhận học bổng giai đoạn đầu nay đều đã trưởng thành, một số em đã đi làm, còn một số vẫn đang tiếp tục học đại học.