2018 được coi là năm đại thắng với ngành dệt may Việt Nam. Số liệu tổng cục hải quan cho biết, trong năm 2018, giá trị xuất khẩu sản phẩm dệt may, xơ sợi Việt Nam đạt 34,5 tỷ USD, tăng 17% so với năm trước. Chưa dừng lại, trong 3 tháng đầu năm nay (tính tới 15/3), giá trị xuất khẩu dệt may, xơ sợi Việt Nam tiếp tục tăng 12% so với cùng kỳ năm trước lên 6,6 tỷ USD.

Với diễn biến tích cực từ hoạt động xuất khẩu, không bất ngờ khi tổng doanh thu các doanh nghiệp dệt may trên sàn chứng khoán năm 2018 đạt 63.638 tỷ đồng, tăng 11%; Lợi nhuận sau thuế đạt 3.111 tỷ, tăng 28% so với năm trước đó.

Dẫn đầu về quy mô doanh thu và lợi nhuận sau thuế là Vinatex (VGT). Tiếp đến là Tổng công ty may Việt Tiến (VGG), CTCP Dệt may - Đầu tư - Thương mại Thành Công (May Thành Công: TCM) và May Sông Hồng (MSH).

So sánh về quy mô sản xuất, Vinatex dẫn đầu về quy mô sản xuất nhờ sở hữu nhiều công ty con và công ty liên kết. Trong khi dệt may Thành Công (TCM) và dệt may Phong Phú (PPH) là một trong số ít doanh nghiệp có khả năng dệt – nhuộm – đan.

Cùng với diễn biến tích cực từ hoạt động kinh doanh, các cổ phiếu dệt may VGT, TCM, VGG, TNG, MSH, STK, GMC…ít nhiều đều có sự bứt phá ấn tượng trong năm 2018 và những tháng đầu năm 2019.

Cổ phiếu dệt may tăng "phi mã"

Động lực tăng trưởng nào cho ngành dệt may?

Báo cáo mới đây của Công ty Chứng khoán Phú Hưng (PHS) về ngành dệt may đã chỉ ra nhiều động lực tăng trưởng đáng chú ý đối với các doanh nghiệp dệt may đầu ngành.

Đầu tiên phải kể đến TCM, doanh nghiệp có kết quả kinh doanh ấn tượng năm qua. Kết thúc năm, TCM ghi nhận doanh thu đạt 3.662 tỷ đồng (tăng 14%), lợi nhuận sau thuế cả năm đạt 260 tỷ đồng (tăng 35%).

Đây là một trong số ít doanh nghiệp sở hữu chuỗi sản xuất hoàn thiện từ Sợi – Dệt – Nhuộm – May, trong khi các doanh nghiệp khác phải mua ngoài nguyên liệu để sản xuất.

Thị trường xuất khẩu chủ lực của TCM là Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Trong đó, xuất khẩu sang Hàn Quốc và Trung Quốc chủ yếu đến từ đơn hàng của các công ty trong tập đoàn E-Land (chiếm 25 – 29% doanh thu).

Trong các doanh nghiệp ngành dệt may, TCM hiện sở hữu nhiều động lực tăng trưởng bậc nhất. TCM được kỳ vọng sẽ hưởng mức thuế suất 0% khi xuất khẩu sang các nước thành viên CTPPP do sở hữu chuỗi giá trị "từ sợi trở đi", đáp ứng yêu cầu xuất xứ.

Bên cạnh đó, hoạt động tái cấu trúc sản xuất (thanh lý nhà máy sợi số 3 và chuyển nhà máy sợi số 2 sang sản xuất vải), năng suất lao động tăng tại nhà máy Vĩnh Long (từ mức 26 – 27 USD/ người/ngày lên mức 30 – 36 USD/người/ ngày), nâng công suất mảng vải - mảng có biên lợi nhuận cao - nhờ mua thêm xưởng may ở Trảng Bàng... sẽ giúp nâng biên lợi nhuận.

Ngoài ra, cũng không thể không kể đến tiềm năng lãi đột biến từ dự án TC Tower, dự kiến sẽ mở bán trong năm nay.

TCM được kỳ vọng sẽ hưởng mức thuế suất 0% khi xuất khẩu sang các nước thành viên CTPPP do sở hữu chuỗi giá trị "từ sợi trở đi"

Một doanh nghiệp khác trong ngành dệt may là TNG cũng tăng trưởng ấn tượng trong năm 2018 với doanh thu tăng 45% lên 3.613 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế tăng 57% lên 181 tỷ đồng nhờ tìm kiếm được các đơn hàng số lượng lớn.

Doanh nghiệp này có lợi thế lớn khi sở hữu các hợp đồng gia công cho các nhãn hàng nổi tiếng như ZARA, MANGO, GAP, CK, Decathlon, The Children’s Place,…Bên cạnh đó, công ty cũng đã phát triển thương hiệu TNG Fashion sau khi tiến hành sát nhập CTCP Thời trang TNG với gần 40 cửa hàng trên 20 tỉnh thành.

TNG còn sở hữu 11 chi nhánh may, 2 chi nhánh sản xuất hàng may mặc phụ trợ với tổng số 228 dây chuyền may. Thị trường xuất khẩu chủ yếu là EU và Mỹ, chiếm gần 67% giá trị đơn hàng, nhờ 2 đối tác lớn là Decathlon và The Children’s Place.

Những năm tới, TNG sẽ giảm tỷ trọng CMT (thuần túy gia công), tăng tỷ trọng FOB (gia công nhưng chủ động nguyên liệu), từ đó cải thiện biên lãi gộp. Bên cạnh đó, công ty cũng đang phát triển thêm mảng ODM (tự thiết kế và sản xuất) có biên lãi gộp cao, khoảng 30 – 40%, thông qua thương hiệu TNG Fashion.

May Sài Gòn (Garmex Saigon - GMC) cũng đã công bố doanh thu năm 2018 đạt 2.045 tỷ đồng tăng 27% so năm 2017 do các đơn hàng xuất khẩu tăng mạnh. Lợi nhuận trước thuế đạt 166,1 tỷ đồng, tăng 108,4% so với cùng kỳ, hoàn thành và vượt tới 135,6% chỉ tiêu lợi nhuận trước thuế được giao cho cả năm.

Hiện nay, GMC có 65 chuyền may, chuyên sản xuất các loại quần áo thể thao, áo Jackets, quần Jeans, Quần Jeans, áo Polo Skirts…với thị trường xuất khẩu chính là Mỹ và Châu Âu. Ngoài ra, GMC có thể phát triển mảng tư vấn về sơ đồ phác thiết kế 3D các sản phẩm dệt may cho các doanh nghiệp gia công may mặc vừa và nhỏ tại Việt Nam. Với công nghệ sơ đồ phác thiết kế 3D, GMC có thể khai thác để nâng cao năng suất lao động đồng thời có doanh thu từ tư vấn cho các đơn vị khác.

MSH, công ty nổi tiếng ở thị trường trong nước với dòng sản phẩm chăn - ga - gối - đệm Sông Hồng, cũng có triển vọng tăng trưởng tích cực. Hoạt động kinh doanh chủ yếu của MSH là may quần áo xuất khẩu và sản xuất chăn, ga, gối, đệm để tiêu thụ trong nước với tỷ trọng 2 mảng lần lượt đạt 98% và 2%. Tương tự như TNG, MSH phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu nguyên liệu, tuy nhiên công ty đã chuyển đổi 70% đơn hàng sang sản xuất theo phương pháp có giá trị gia tăng cao FOB. Trong khi phương pháp CMT chỉ còn khoảng 30%.

Về năng lực sản xuất, MSH hiện đang sở hữu và vận hành 6 khu vực sản xuất bao gồm 5 xưởng may và 1 xưởng sản xuất chăn, ga, gối đệm với tổng công suất đạt hơn 6 triệu sản phẩm may/tháng.

Đối với hàng FOB, MSH chủ yếu xuất khẩu sang thị trường Mỹ và Châu Âu thông qua các đối tác lớn như Columbia Sportwear, Haddad Brands (Nike, Converse, Hurley), GIII (Calvin Glein). Đối với hàng CMT, thị trường xuất khẩu chủ yếu là Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada.

Triển vọng tươi sáng với ngành dệt may từ các hiệp định thương mại

Theo Hiệp hội dệt may Mỹ (OTEXA), Việt Nam là nhà xuất khẩu hàng dệt may lớn thứ 2 tại Mỹ với thị phần chiếm 13,2% tổng giá trị nhập khẩu của Mỹ, chỉ đứng sau Trung Quốc (thị phần 36%). Từ năm 2014 đến năm 2018, thị phần xuất khẩu của Trung Quốc tại thị trường Mỹ có dấu hiệu giảm dần, trong khi đó, thị phần hàng dệt may Việt Nam đã tăng từ 9% lên 13%. Không chỉ vậy, Việt Nam còn duy trì tốc độ tăng trưởng trong giá trị xuất khẩu sang thị trường này cao và ổn định.

Do đó, cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung diễn ra kỳ vọng sẽ tạo cơ hội tốt cho các thị trường khác như Việt Nam, Bangladesh, Mexico tiếp tục gia tăng thị phần tại Mỹ nhờ có sự dịch chuyển đơn hàng từ Trung Quốc sang Việt Nam. Theo dự báo, Việt Nam, Bangladesh sẽ có lợi thế lớn nhờ chi phí nhân công giá rẻ và năng lực sản xuất mạnh. Tuy nhiên, vấn đề của Bangladesh nằm ở kỹ thuật do đơn hàng của Bangladesh phần lớn là các đơn hàng có khối lượng lớn và yêu cầu kỹ thuật đơn giản. Đồng thời, điều kiện lao động tại Bangladesh ở mức thấp cũng là yếu tố để nhà nhập khẩu cân nhắc.

Bên cạnh đó, Hiệp định CPTPP chính thức có hiệu lực với Việt Nam từ đầu năm 2019 mở ra nhiều cơ hội cho xuất khẩu hàng dệt may, đặc biệt khi thị phần của các nước trong Hiệp định chiếm ~16% trong tổng giá trị xuất khẩu. Trong đó, Nhật, Canada là 2 quốc gia trong hiệp định nhập khẩu hàng dệt may Việt Nam nhiều nhất.

Sau khi CPTPP thông qua, Việt Nam tiếp tục hướng đến Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) kỳ vọng sẽ kết thúc đàm phán trong năm 2019. Đây là hiệp định với sự tham gia của 6 quốc gia mà ASEAN có thỏa thuận thương mại tự do bao gồm Úc, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật, Hàn Quốc và New Zealand, với tổng đóng góp từ 6 quốc gia này đến tổng xuất nhập khẩu dệt may của Việt Nam trong năm 2017 là 57%. Nếu hiệp định được thông qua sẽ không chỉ hỗ trợ đẩy mạnh xuất khẩu, mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp nhập khẩu nguyên phụ liệu giá rẻ (Trung Quốc và Hàn Quốc là 2 nước xuất khẩu nguyên vật liệu dệt may nhiều nhất cho Việt Nam).

Đồng thời, nếu hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) được thông qua trước tháng 5/2019 cũng sẽ là thuận lợi lớn cho các doanh nghiệp dệt may Việt Nam.