Đường cong lợi tức trái phiếu của Mỹ ngày càng phẳng do kỳ vọng khi Fed liên tục nâng lãi suất

Trong tháng 11 vừa qua, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm tăng nhẹ trong tuần đầu tháng sau đó giảm liên tục, về mức 3,03%/năm hồi cuối tháng và tiếp tục giảm những ngày gần đây.

Chênh lệch lãi suất giữa các kỳ hạn thu hẹp về mức thấp nhất trong 10 năm gần đây khiến đường cong lợi tức trái phiếu của Mỹ ngày càng phẳng. Theo SSI Retail Research, lần gần nhất đường cong lãi suất phẳng như hiện nay là giai đoạn 2006-2007. Tuy nhiên, hiện các yếu tố nền tảng của bản thân nước Mỹ và thị trường tài chính toàn cầu đã vững vàng hơn, khác với khối bong bóng tài sản dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2008.

Diễn biến DXY và lợi tức TPKB 10 năm Mỹ - Ảnh: SSI Retail Research

“Điểm chung duy nhất là việc Fed liên tục nâng lãi suất làm gia tăng kỳ vọng của giới đầu tư vào mặt bằng lãi suất cao trong ngắn hạn nên mất giá trái phiếu kỳ hạn ngắn khiến cho đường cong lãi suất bị làm phẳng”, báo cáo của CTCK nhận định nguyên nhân hiện tượng này.

Ngày 28/11/2018, chủ tịch Fed khẳng định vẫn tăng lãi suất trong tháng 12/2018 nhưng nhận định lãi suất cơ bản đồng USD đã gần sát mức trung lập nên giới quan sát kỳ vọng tốc độ thắt chặt có thể giảm dần trong năm 2019, nhờ đó mà chênh lệch lợi tức các kỳ hạn của trái phiếu Mỹ cũng có thể được nới rộng ra đôi chút.

Chênh lệch lợi tức TPKB Mỹ các kỳ hạn - Ảnh: SSI Retail Research.

Xuất hiện một số yếu tố hỗ trợ cho sự ổn định lãi suất trong dài hạn

Sau khi tăng mạnh vào cuối tháng 10, lãi suất tiền đồng trên thị trường liên ngân hàng đã duy trì mặt bằng cao trong suốt tháng 11. Kỳ hạn qua đêm dao động trong vùng 4,7-4,9%/năm, đỉnh điểm lên 4,96%/năm- mức đỉnh trong vòng 5 năm gần đây. Lãi suất kỳ hạn 3 tháng đã vượt và duy trì ở mức trên 5%/năm trong suốt cả tháng, hiện ở mức 0,2%/năm - chỉ còn cách lãi suất trần huy động với kỳ hạn dưới 6 tháng 0,3 điểm phần trăm.

Lãi suất huy động dân cư kỳ hạn 6-9 tháng - Ảnh: SSI Retail Research

Lãi suất trên thị trường dân cư cũng tăng ở tất cả kỳ hạn, mạnh nhất là ở kỳ hạn từ 6 tháng trở lên. Tuy nhiên, mức độ tăng lãi suất ở từng ngân hàng khác nhau nên chênh lệch lãi suất huy động giữa các NHTM là khá lớn. Hiện tại, lãi suất huy động kỳ hạn dưới 6 tháng hầu hết đã đẩy lên mức trần 5,5%/năm trong khi kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng dao động 5,7%-7,6%, kỳ hạn 12-13 tháng dao động từ 6,8-8% tùy vào từng ngân hàng.

Trong tháng 11, NHNN cũng phải bơm ròng vào nền kinh tế 1.885 tỷ đồng.

Theo SSI Retail Research, nhiều yếu tố cùng xuất hiện khiến thanh khoản NHTM sụt giảm như yếu tố mùa vụ (tín dụng tăng trong khi huy động thường giảm vào những tháng cuối năm), mua ngoại tệ phục vụ nhu cầu thị trường và giải ngân vốn ngân sách tăng làm giảm lượng tiền gửi của KBNN.

Thêm vào đó, các NHTM cũng cần chuẩn bị cho yêu cầu giảm giới hạn tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn từ 45% hiện nay xuống 40% từ 1/1/2019.

CTCK này nhận định mặt bằng lãi suất trong ngắn hạn sẽ tiếp tục đứng ở mức cao.

Tuy nhiên, nhìn dài hơn, có một số yếu tố hỗ trợ cho sự ổn định lãi suất. Chỉ số CPI tháng 11 của Việt Nam đã giảm 0,29% sp với tháng trước và cũng mới chỉ tăng mức 3,46% so với cùng kỳ 11 tháng. Đây là mức khá an toàn so với mục tiêu 4%. Giá dầu sụt giảm mạnh trong suốt 2 tháng qua cũng giải tỏa bớt áp lực với lạm phát. Bên cạnh đó, chủ tịch FED có những phát biểu mềm dịu hơn đối với kế hoạch tăng lãi suất cũng là yếu tố hỗ trợ.

Mặc dù vậy, những biến số này có thể thay đổi rất nhanh chóng nên khó có thể đưa ra nhận định về lãi suất trong trung và dài hạn vào thời điểm này.