Hoàn thành 80% kế hoạch phát hành
Trong quí 3, tổng khối lượng TPCP do Kho bạc Nhà nước (KBNN) phát hành là 22.435 tỉ đồng, giảm mạnh so với mức 56.496 tỉ đồng trong quí 1 và 69.247 tỉ đồng trong quí 2. Đồng thời, mức phát hành này cũng mới chỉ bằng 50% kế hoạch quí 3. Tuy nhiên, xét chung trong chín tháng đầu năm nay thì KBNN đã phát hành được tổng cộng 148.178 tỉ đồng, tương đương 80,8% kế hoạch năm. Con số này thấp hơn 40% so với mức cùng kỳ năm 2016 (249.880 tỉ đồng).
Về cơ cấu, kỳ hạn ngắn năm năm vẫn chiếm tỷ trọng cao nhất với 22,8% (tương đương 33.834 tỉ đồng), theo sát sau là kỳ hạn bảy năm với tỷ trọng 21,8% (tương đương 32.230 tỉ đồng). Điểm đáng chú ý là trong ba quí đầu năm nay, TPCP các kỳ hạn dài (từ 10 năm trở lên) đã phát hành được nhiều hơn hẳn so với năm 2015 và 2016. Cụ thể, kỳ hạn 10 năm đã hoàn thành 286% kế hoạch năm; kỳ hạn 15 năm hoàn thành 107,2% kế hoạch năm; kỳ hạn 20 năm hoàn thành 189% kế hoạch năm; kỳ hạn 30 năm hoàn thành 183% kế hoạch năm.
Về lãi suất, lãi suất trúng thầu có xu hướng giảm trong suốt ba quí đầu năm. Chênh lệch lãi suất giữa kỳ hạn dài và kỳ hạn ngắn có xu hướng thu hẹp. Điển hình như chênh lệch giữa kỳ hạn năm năm và 15 năm; năm năm và 20 năm, năm năm và 30 năm đã lần lượt giảm từ mức trung bình 1,88%; 2,44% và 2,73% trong tháng 1 về mức 1,11%; 1,77% và 1,46% trong tháng 9.
Việc lãi suất trúng thầu giảm trong chín tháng đầu năm 2017 xuất phát từ một số nguyên nhân sau: (1) Thanh khoản hệ thống ngân hàng ở trạng thái khá tích cực, đặc biệt giai đoạn từ cuối quí 2 trở đi, đã giúp các phiên đấu thầu có tỷ lệ trúng thầu cao; (2) Cơ cấu phát hành các kỳ hạn trái phiếu trong chín tháng đầu năm khá đa dạng, đặc biệt có nhiều kỳ hạn dài với khối lượng tăng so với cùng kỳ năm 2016 nên thu hút được nhiều dòng tiền đầu tư dài hạn từ các công ty bảo hiểm; (3) Kỳ vọng lạm phát giảm (đặc biệt trong quí 2) dẫn tới dự báo lãi suất giảm đã kích thích nhu cầu mua TPCP.
Sẽ trầm lắng trong quí 4?
Xét ở góc độ cung - cầu, hoạt động phát hành TPCP trong quí cuối năm nhiều khả năng sẽ trong tình trạng trầm lắng. Trên thực tế, diễn biến này đã xuất hiện kể từ giữa quí 3 khi tỷ lệ trúng thầu trong các phiên đấu thầu thường ở mức khá thấp (dưới 50%, thay cho mức 100% liên tục nhiều phiên trong quí 2). Về phía cung, tính đến hết tháng 9, KBNN đã hoàn thành được 80,8% kế hoạch năm. Do vậy, sức ép phải phát hành bằng mọi giá bằng cách tăng lãi suất mạnh trong quí 4 là không lớn. Về phía cầu, lãi suất ở mức đáy như hiện nay đã khiến TPCP không còn là kênh quá hấp dẫn đối với nhà đầu tư, đặc biệt đối với các ngân hàng khi họ luôn có xu hướng dành vốn cho kênh tín dụng trong thời điểm cuối năm. Thêm vào đó, chỉ số CPI có diễn biến bật tăng mạnh trong thời điểm cuối quí 3 cũng khiến kỳ vọng về lãi suất của người mua tăng lên.
Trong bối cảnh cả người mua và người bán đều không có nhiều động lực phải gia tăng hoạt động giao dịch, diễn biến ảm đạm có thể sẽ là nét chủ đạo trên thị trường TPCP trong quí cuối năm. Theo đó, lãi suất trúng thầu được dự báo sẽ đi ngang ở mức như hiện nay hoặc tăng nhẹ không đáng kể (khoảng 10-30 điểm cơ bản). Cùng chiều với diễn biến trên thị trường sơ cấp, thị trường thứ cấp nhiều khả năng cũng sẽ rơi vào tình trạng tương tự với khối lượng giao dịch có thể sụt giảm và lãi suất tiếp tục duy trì ở mặt bằng thấp như hiện nay. Ngoài ra, không loại trừ khả năng lãi suất các kỳ hạn trên thị trường thứ cấp sẽ bật tăng nhanh hơn so với trên thị trường sơ cấp do có thể xảy ra hiện tượng nhà đầu tư chốt lãi các khoản trái phiếu đã mua vào thời điểm đầu năm, nhằm hiện thực hóa lợi nhuận trong quí cuối năm. Tuy nhiên, nếu điều này xảy ra cũng chỉ là hoạt động mang tính ngắn hạn và cục bộ, khó có thể trở thành làn sóng “bán tháo” khiến lãi suất thứ cấp tăng mạnh.
Một điểm đáng lưu ý khác là giải ngân vốn đầu tư công vẫn gặp nhiều khó khăn khiến lượng tiền gửi của KBNN tại các ngân hàng liên tục tăng cao. Theo báo cáo của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia thì tính đến hết tháng 8-2017, tổng tiền gửi của KBNN tại các ngân hàng đạt khoảng 160.000 tỉ đồng, tăng 68% so với đầu năm, đồng thời cao hơn mức 143.000 tỉ đồng ghi nhận được hồi cuối tháng 5 vừa qua.
Do vậy, giải pháp ngắn hạn là trong lúc chờ giải ngân vốn đầu tư công có sự cải thiện, Chính phủ nên xem xét giới hạn hoặc tạm dừng phát hành thêm TPCP mới trong các tháng còn lại của năm nay. Điều này sẽ giúp cho ngân sách nhà nước giảm được phần nào chi phí trả lãi cho các khoản vay tạm thời chưa cần thiết.
- Phân tích kỹ thuật phiên chiều 19/04: Sắc đỏ tiếp tục duy trì trên diện rộng (23/10/2017)
- Ngày 19/04/2024: 10 cổ phiếu nóng dưới góc nhìn PTKT của Vietstock (23/10/2017)
- Nhịp đập Thị trường 19/04: Giảm trên diện rộng, VN-Index lại rớt sâu (23/10/2017)
- Thị trường chứng quyền 19/04/2024: Tâm lý bi quan vẫn hiện hữu (23/10/2017)
- Chứng khoán phái sinh ngày 19/04/2024: Tâm lý bi quan bao trùm thị trường (23/10/2017)
- Vietstock Daily 19/04/2024: Tình hình đang chuyển biến xấu (23/10/2017)
- Phân tích kỹ thuật phiên chiều 17/04: Tâm lý thận trọng đang hiện hữu (23/10/2017)
- Nhịp đập Thị trường 17/04: Nhóm thủy sản dẫn dắt thị trường (23/10/2017)
- Thị trường chứng quyền 17/04/2024: Sắc đỏ vẫn chiếm chủ đạo (23/10/2017)