Biến động lớn tại OpenAI: Chuyển đổi mô hình kinh doanh và cú sốc nhân sự cấp cao

Trong một bước ngoặt đáng chú ý, OpenAI - startup trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu thế giới - đang xem xét trao cho CEO Sam Altman 7% cổ phần và chuyển đổi thành doanh nghiệp vì lợi nhuận. Đây sẽ là lần đầu tiên Altman được cấp quyền sở hữu trong công ty mà ông đã dẫn dắt từ những ngày đầu thành lập.

Công ty đang cân nhắc trở thành một công ty lợi ích công chúng (public benefit corporation), với nhiệm vụ tạo ra lợi nhuận và giúp ích cho xã hội, theo nguồn tin thân cận ttừ Bloomberg. Mặc dù vậy, quá trình chuyển đổi này vẫn đang trong giai đoạn thảo luận và chưa có thời gian biểu cụ thể.

Trong một tuyên bố, người phát ngôn cho biết OpenAI vẫn "tập trung vào việc xây dựng AI mang lại lợi ích cho tất cả mọi người", đồng thời nói thêm, "tổ chức phi lợi nhuận là cốt lõi của sứ mệnh của chúng tôi và sẽ tiếp tục tồn tại”.

Tiếp tục chuỗi ngày biến động thượng tầng 

OpenAI đang cân nhắc những thay đổi này trong bối cảnh có sự ra đi của các quản lý cấp cao. Mới đây, vào ngày 25/09, Giám đốc Công nghệ Mira Murati thông báo sẽ rời đi và gây bất ngờ cho nhiều người. Từ đó, nối dài danh sách các nhân vật cấp cao rời OpenAI kể từ sau sự kiện sa thải và thuê lại Altman vào cuối năm ngoái.

Trong một tuyên bố trên X, Murati nói rằng cô "rời đi vì muốn tạo thời gian và không gian để tự khám phá". Để đáp lại, Altman bày tỏ "lòng biết ơn to lớn" đối với những đóng góp của Murati. Ông viết: "Thật khó để diễn tả hết ý nghĩa của Mira đối với OpenAI, sứ mệnh của chúng tôi và đối với tất cả chúng tôi về mặt cá nhân”. Ông cũng nói rằng ông sẽ sớm chia sẻ thêm với nhân viên về kế hoạch chuyển tiếp.

Giám đốc Công nghệ Mira Murati

Bà Murati chưa ấn định ngày rời công ty, theo một người quen thuộc với vấn đề. Cô vẫn đang nói chuyện với ban lãnh đạo OpenAI về kế hoạch cho người kế nhiệm. Trong bài đăng, cô viết, "hiện tại, ưu tiên chính của tôi là làm mọi thứ trong khả năng của mình để đảm bảo một quá trình chuyển tiếp suôn sẻ, duy trì động lực mà chúng tôi đã xây dựng”.

Đại diện của OpenAI và Murati từ chối bình luận thêm.

OpenAI được thành lập vào năm 2015 như một tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận với mục tiêu xây dựng AI an toàn và có lợi cho nhân loại. Công ty đã tạo ra một công ty con vì lợi nhuận vào năm 2019 để giúp tài trợ cho chi phí cao của việc phát triển mô hình AI, và kể từ đó đã thu hút hàng tỷ USD đầu tư từ bên ngoài từ Microsoft và các công ty khác. Tháng này, Bloomberg đưa tin rằng OpenAI đang cố gắng huy động 6.5 tỷ USD với mức định giá 150 tỷ USD, giúp nó trở thành một trong những startup có giá trị nhất thế giới.

Để giữ nguyên nguồn gốc phi lợi nhuận của công ty, Altman nổi tiếng với việc không nhận cổ phần, nhấn mạnh rằng công ty được tạo ra để mang lại lợi ích rộng rãi cho xã hội, và rằng ông đã có đủ tiền. Nhưng ông cũng thỉnh thoảng nói trong các cuộc phỏng vấn rằng ông ước mình đã nhận cổ phần để mọi người ngừng hỏi ông về điều đó. Reuters trước đó đã đưa tin về kế hoạch tái cơ cấu của công ty và việc trao cổ phần cho Altman lần đầu tiên.

Cú sốc với nhiều nhân viên

Vào ngày 25/09, nhiều nhân viên đã bị sốc bởi thông báo về việc Murati ra đi. Trên kênh Slack nội bộ của công ty, nhiều nhân viên OpenAI đã phản ứng với tin tức bằng biểu tượng cảm xúc "WTF", theo một người quen thuộc với vấn đề.

Thông tin bà Murati rời đi đã gây sốc cho nhiều nhân viên OpenAI. Trên kênh Slack nội bộ, nhiều người đã phản ứng bằng biểu tượng cảm xúc "WTF", dựa trên nguồn tin thân cận.

Murati, một kỹ sư gốc Albania tốt nghiệp Dartmouth, đã đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt các sản phẩm chính, bao gồm chatbot ChatGPT phổ biến của OpenAI, phần mềm tạo hình ảnh DALL-E, và chế độ giọng nói nâng cao mới phát hành cho phép người dùng nói chuyện với ChatGPT gần như thời gian thực.

Mùa xuân này, Murati đã bị chỉ trích vì nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ Wall Street Journal (WSJ) rằng cô không chắc liệu Sora, một công cụ tạo video từ văn bản mà OpenAI đã giới thiệu nhưng chưa phát hành, có được đào tạo trên các video do người dùng tạo từ YouTube, Facebook và Instagram hay không. Việc sử dụng nội dung YouTube như vậy sẽ là vi phạm điều khoản dịch vụ của nền tảng, CEO YouTube Neal Mohan đã trả lời như thế trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg.

Sau khi Altman bị sa thải, Murati có lúc được bổ nhiệm làm CEO tạm thời - nhưng cô nhanh chóng tham gia vào một nhóm các giám đốc điều hành thúc đẩy việc bổ nhiệm lại Altman.

OpenAI đã trải qua giai đoạn biến động nhân sự kể từ khi Altman bị sa thải và được thuê lại vào năm ngoái. Ilya Sutskever, nhà khoa học trưởng của công ty, đã rời đi vào tháng 5/2024. Vào tháng 8, đồng sáng lập Greg Brockman nói rằng ông sẽ nghỉ phép cho đến cuối năm và nhà nghiên cứu John Schulman rời đi để gia nhập đối thủ AI Anthropic. Những sự ra đi này chỉ còn lại hai thành viên của nhóm sáng lập ban đầu của OpenAI tại startup: Sam Altman và Wojciech Zaremba.

Trong bài đăng trước đó gửi cho nhân viên tại công ty trên X, bà Murati nói rằng cô biết ơn vì đã được làm việc với đội ngũ OpenAI. "Cùng nhau, chúng tôi đã đẩy lùi ranh giới của hiểu biết khoa học trong nỗ lực cải thiện sự an lành của con người”, cô viết.

Hiện tại, công ty có khoảng 1,700 nhân viên, gấp đôi so với khoảng 770 nhân viên vào cuối năm 2023.

Cùng với sự ra đi của Murati, Altman cũng thông báo thêm những thay đổi trong ban quản lý. Giám đốc Nghiên cứu Bob McGrew và Phó Chủ tịch nghiên cứu Barret Zoph, người đã làm việc trên các sản phẩm như ChatGPT, cũng sẽ rời công ty.

Trong bài đăng riêng của mình trên X, Zoph nói rằng đó là một "quyết định rất khó khăn" và dự định "khám phá cơ hội mới" bên ngoài công ty.

"OpenAI đang và sẽ tiếp tục làm những công việc đáng kinh ngạc và tôi rất lạc quan về quỹ đạo tương lai của công ty và sẽ cổ vũ cho mọi người", ông viết.

Trong bối cảnh này, Altman đã đề cử sáu nhân viên hiện tại sẽ báo cáo trực tiếp cho ông, bao gồm Matt Knight với tư cách là giám đốc an ninh thông tin mới. Ông cũng bày tỏ mong muốn tập trung nhiều hơn vào các khía cạnh kỹ thuật và sản phẩm của công ty trong thời gian tới.

"Thay đổi lãnh đạo là một phần tự nhiên của các công ty, đặc biệt là các công ty phát triển nhanh chóng và đòi hỏi cao như vậy," Altman viết. "Tôi rõ ràng sẽ không giả vờ rằng việc này là tự nhiên khi nó quá đột ngột, nhưng chúng ta không phải là một công ty bình thường."

Những biến động này đặt ra câu hỏi về tương lai của OpenAI. Với việc chỉ còn hai thành viên sáng lập ban đầu - Altman và Wojciech Zaremba - vẫn ở lại, công ty đang bước vào một giai đoạn mới đầy thách thức nhưng cũng nhiều cơ hội. Việc chuyển đổi thành công ty vì lợi nhuận và trao cổ phần cho Altman có thể là bước đi chiến lược để thu hút thêm đầu tư và tài năng, đồng thời giữ chân những nhân sự chủ chốt.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FILI