Chỉ số VN-Index đã ngừng rơi và bắt đầu xanh trở lại sau chuỗi ngày giảm điểm mạnh. Nhiều cổ phiếu đã giảm sàn la liệt mất 30-50% chỉ trong ít ngày, khiến nhà đầu tư đặc biệt là những nhà đầu tư F0 rơi vào thua lỗ nặng. Nhiều nhà đầu tư "full margin", "đánh kho" đã cháy tài khoản chỉ vòng 10 ngày qua. Thị trường chứng khoán vốn dĩ rất khốc liệt chứ không phải "mua là thắng, bán là mất" như nhiều lời hô hào.

Đi qua được những ngày "bão tố" này của thị trường chứng khoán, một lứa nhà đầu tư đã được "tốt nghiệp" và nhận được nhiều bài học dù thương đau nhưng đáng khắc cốt ghi tâm!

Phiên 20/1 sẽ là phiên đáng nhớ với đông đảo nhà đầu tư có khẩu vị đầu tư cổ phiếu đầu cơ và các "hàng nóng" khi hàng loạt các cổ phiếu giảm sàn liên tiếp được "giải cứu". Nhiều cổ phiếu đã giảm sàn đầu phiên sau đó tăng trần.

Tuy vậy, nếu tính từ ngày 10/1, nhiều cổ phiếu vẫn có mức giảm 30-50% chỉ trong 10 ngày qua: FLC giảm giá 45% với 6 phiên sàn liên tiếp, CII giảm gần 40% với 6 phiên sàn liên tiếp. CEO đã bật tăng trần trở lại nhưng vẫn giảm 40% so với đỉnh của cổ phiếu này. NBB cũng chung số phận với công ty mẹ CII khi giảm sàn 5 phiên liên tiếp và giảm giá 40% từ đỉnh. Cổ phiếu DIG cũng rơi hơn 30% từ đỉnh.

Cổ đông ROS phải chịu trận 7 phiên sàn liên tiếp, thị giá giảm gần 50% từ đỉnh. Cổ đông CKG trước khi được "giải cứu" từ giảm sàn sang tăng trần phiên 20/1cũng phải gồng lỗ 35% từ đỉnh.

Một loạt các cổ phiếu khác như DRH, SCR, QCG, HQC,…cũng giảm rất mạnh. Một số cổ phiếu bất động sản có nền tảng cơ bản, quỹ đất sạch, kinh doanh tốt cũng giảm nhưng mức độ nhẹ. Loạt các cổ phiếu cơ bản cũng "chịu trận" bị bán oan khi điều chỉnh từ mức 5-20% do hiệu ứng margin chéo, các công ty chứng khoán không bán giải chấp được một số cổ phiếu tắc thanh khoản phải bán các cổ phiếu khác trong danh mục nhà đầu tư có thanh khoản để thu margin.

Sự giảm mạnh của các cổ phiếu bất động sản, cổ phiếu đầu cơ trong 10 ngày qua khiến cho nhiều nhà đầu tư "mất ăn mất ngủ". Nhiều nhà đầu tư "cháy tài khoản" do bị công ty chứng khoán bán giải chấp margin vào lúc cổ phiếu rơi sâu nhất.

"Tôi đã mất một con xe ô tô khi đu CEO giá 9X bình quân mãi mới còn 84. Mua tổng cộng 2,4 tỷ đồng giờ còn hơn 1 tỷ. 10 ngày qua là những ngày bão tố nhất cuộc đời. Thị trường chứng khoán thật khốc liệt. Sau lần này mình đã ngộ ra nhiều điều đó là phải tự trách nhiệm với hành động mua bán của bản thân không nên nghe sự hô hào của ai đó mà mua theo", chị N.B, một nhà đầu tư tại Hà Nội chia sẻ.

Chị N.B cũng cho biết bạn của chị sau khi đầu tư đất đai thắng lớn tại Phú Quốc thì tất tay vào cổ phiếu đất theo lời hô hào của một số đội nhóm trên mạng xã hội đã "cháy" tài khoản vì dùng margin cao và bị các công ty chứng khoán bán giải chấp. Nhưng hối hận thì đã muộn, số lỗ công ty chứng khoán bán giải chấp đã là lỗ thực mà nhà đầu tư phải chịu.

Anh N.T, một nhà đầu lỗ 500 triệu đồng vì đu cổ phiếu tăng nóng chia sẻ: "Mình vào thị trường vì nghe bạn thân nói đầu tư chứng khoán lãi lắm, nhà đầu tư F0 tham gia nhiều. Mình mới vào thị trường chưa biết gì bạn bảo gì mua nấy. Mua xong cũng tăng trần được 2 phiên nhìn rất thích mắt nhưng cuối cùng 10 ngày qua chỉ thấy sàn là sàn. Đây là lần đầu đầu tư chứng khoán nhưng gặp ngay biến lớn này, những ngày qua mình đã dằn vặt rất nhiều vì và tự nhủ chưa bán là chưa lỗ nhưng rất hối hận".

Những ngày "bão tố" đã qua và tự các nhà đầu tư chứng khoán đã ngộ ra nhiều điều, trong đó bài học lớn nhất là đầu tư không nên mua bán theo tin đồn, sự hô hào của các đội nhóm, nhóm chat hay mạng xã hội hay tin lời một "thần tượng" nào đó. Bởi chính chúng ta sẽ phải chịu trách nhiệm bởi hành động của mình chứ không phải ai khác.

Hai tháng gần đây, mỗi tháng bình quân hơn 200.000 tài khoản mở mới. Làn sóng ra nhập ồ ạt của nhà đầu tư mới, dòng tiền mới khiến cho nhà đầu tư lầm tưởng rằng chứng khoán là kênh đầu tư "mua là thắng". Đây là kênh đầu tư rất khốc liệt, nhiều chuyên gia tài chính đã cảnh báo nếu không chịu được những khoản lỗ 20% thì đừng nên đầu tư chứng khoán để cảnh báo về sự khốc liệt của thị trường.

Ông Nguyễn Duy Hưng - Chủ tịch Công ty Chứng khoán SSI đã đưa ra hai bài học đáng giá trong những ngày "bão tố" của thị trường vừa qua. Thứ nhất, nhà đầu tư đừng tự chuốc rủi ro cho mình khi mua cổ phiếu rác theo tin đồn, và hiện nay đừng tự gây thua lỗ khi bán cổ phiếu cơ bản như cổ phiếu rác. Thứ hai, nhà đầu tư nên giành phần lớn danh mục của mình theo trường phái đầu tư giá trị. Mua bán theo hô hào của các hội nhóm đang rủi ro rất cao.

Trong đầu tư tâm lý rất quan trọng, sự FOMO có thể khiến nhà đầu tư chịu thiệt hại nặng. Trong sự sụp đổ của con sóng đầu cơ, bất động sản tăng nóng vừa qua có một bài học đắt giá nữa đó là vay margin. Margin chính là con dao hai lưỡi, dùng không đúng thì một lưỡi của nó sẽ làm nhà đầu tư bị thương, gây lỗ kép.

"Với một thị trường cận biên như Việt Nam thì yếu tố tâm lý đóng vai trò quan trọng và thường tạo ra xu hướng đồng thuận theo cả 2 chiều, nhất là những phát biểu về chính sách sẽ tác động mạnh hơn. Tâm lý số đông đã rạn nứt khá rõ khi các câu chuyện về đầu cơ kiếm tiền nhanh hay đu trend phím hàng đã trở thành bài học đắt giá cho F0. Đi qua những phiên vừa qua cũng là lễ tốt nghiệp chính thức cho những nhà đầu tư F0 với thiệt hại nặng nề và lan luôn sáng nhóm Fn!", ông Huỳnh Minh Tuấn, Founder của FIDT chia sẻ trên trang cá nhân.

Lễ tốt nghiệp chính thức của nhà đầu tư F0 đầy thương đau nhưng là những bài học khắc cốt ghi tâm!

Vị chuyên gia nhấn mạnh: "Đối với bộ môn đầu tư chứng khoán, tôi có một thông điệp không chỉ dành cho nhà đầu tư F0 mà còn cho các nhà đầu tư khác. Đầu tiên bắt đầu chính là Ngộ ra, hay có thể nói cách khác là hiểu được bản chất của đầu tư và hiểu thị trường chứng khoán. Muốn tồn tại được trên thị trường, nhà đầu tư phải ngộ ra nhiều điều".

Thứ nhất, đầu tư chứng khoán là một kênh đầu tư rủi ro (thua lỗ có thể xảy ra bất cứ lúc nào). Vì vậy việc quản trị rủi ro mang tính thiết yếu khi đầu tư chứng khoán!

Thứ hai, đầu tư chứng khoán chỉ hiệu quả khi có một chiến lược hợp lý với bản thân và cơ địa của thị trường Việt Nam. Nói cách khác, chúng ta không thể đọc sách về Warren Buffett hay George Soros mà áp dụng thành công tại thị trường Việt Nam.

Thứ ba, chính bản thân bạn là trở ngại lớn nhất cho thành công của bạn. Điều này là do tâm lý và kì vọng của các nhà đầu tư thường bị thiên lệch và ngộ nhận như: Có thể làm giàu nhanh, đây là tâm lý sai lầm then chốt nhất của một nhà đầu tư vì những hành động kéo theo như đòn bẩy quá mức, sợ cắt lỗ,… sẽ chôn vùi nhà đầu tư trong thua lỗ; Nghĩ rằng chứng khoán là trò chơi may rủi, cờ bạc và mang trong mình tâm lý phó mặc.

Đặc biệt, ông Tuấn nhấn mạnh nhà đầu tư chứng khoán cần phải tránh việc ngộ nhận về các bữa trưa miễn phí, nhóm chat, tin đồn, phím hàng ba chữ cái...