Giấc mơ bán xe ở Mỹ của tỷ phú Phạm Nhật Vượng

Vị tỷ phú đứng đằng sau startup xe hơi mới hoạt động được 6 tháng của Việt Nam đang ấp ủ giấc mơ mà đến Toyota Motor và Hyundai Motor cũng không dám thực hiện trong những ngày đầu hoạt động: Bán xe điện ở Mỹ.

Phạm Nhật Vượng – tỷ phú giàu nhất Việt Nam với tổng tài sản 9.1 tỷ USD (theo chỉ số tỷ phú của Bloomberg) và hiện đang dẫn dắt VinFast – rất muốn xuất khẩu xe điện đến thị trường Mỹ đầy hấp dẫn trong năm 2021 và ông sẽ bỏ ra đến 2 tỷ USD tài sản cá nhân để đạt được mục tiêu đó.

Ông Phạm Nhật Vượng

Một nửa lượng vốn của VinFast đến từ ông chủ của Vingroup. VinFast đã bắt đầu sản xuất xe hơi cho người tiêu dùng Việt Nam và đang muốn mở rộng sang mảng xe điện.

"Mục tiêu tối thượng của chúng tôi là tạo nên một thương hiệu quốc tế", vị tỷ phú 51 tuổi nói với Bloomberg trong cuộc phỏng vấn tại trụ sở của Vingroup. "Đây sẽ là chặng đường đầy gian truân và chúng tôi sẽ buộc phải nỗ lực rất nhiều. Nhưng chỉ có một con đường duy nhất để đi".

Những chiếc xe VinFast sẽ đối mặt với một trận chiến đầy gian truân trắc trở để đạt được thành công ở nước ngoài: Các nhà sản xuất xe hơi như Tata Motors của Ấn Độ, Proton Holdings của Malaysia đều chật vật tìm cách chiếm lấy trái tim của người tiêu dùng ở các thị trường nước ngoài. Thậm chí tại Việt Nam, VinFast cũng sẽ phải đối mặt với những thách thức đáng gờm từ các doanh nghiệp xe hơi nước ngoài đã hoạt động lâu năm như Toyota, Ford và Hyundai. 

Đâu chỉ riêng VinFast, hàng loạt nhà sản xuất xe hơi Trung Quốc cũng nuôi tham vọng bán xe sang thị trường Mỹ trong hơn 10 năm qua. Mặc dù kế hoạch bán xe hơi tại Mỹ chưa đạt thành quả gì cho cam, nhưng các công ty Guangzhou, Zotye và các công ty khác đã tạo đơn vị bán xe hơi tại Mỹ và bộ phận nghiên cứu và phát triển (R&D) để cho thấy họ nghiêm túc về tham vọng này đến mức nào. Một số thương hiệu xe hơi Trung Quốc cũng thường xuyên xuất hiện tại những triển lãm ô tô Mỹ trong nhiều năm gần đây.

Trước tình cảnh đó, ông Phạm Nhật Vượng không hề nản chí. Vingroup đã bán một lượng cổ phiếu trong năm 2018 và ông Vượng dự tính bán đến 10% cổ phiếu của chính ông để huy động vốn cho dự án tham vọng này. Ông sở hữu 49% VinFast, phần còn lại thuộc về Tập đoàn Vingroup. 

Ông Vượng chia sẻ VinFast sẽ không có lãi trong 5 năm kế tiếp, đồng thời nói thêm thị trường nội địa quá nhỏ và doanh số bán xe ở nước ngoài sẽ là chìa khóa để VinFast có lãi. Ông Vượng trực tiếp sở hữu 26% cổ phần tại tập đoàn Vingroup, theo dữ liệu của Bloomberg. CTCP Tập đoàn Đầu tư Việt Nam, do ông Vượng nắm giữ 92% cũng đang sở hữu 31.6% cổ phần Vingroup.

Và VinFast sẽ buộc phải vượt qua rào cản thậm chí còn khó nhằn hơn rất nhiều: Chiếm lấy lòng tin của người tiêu dùng ở Mỹ và các thị trường phát triển khác – nơi các tiêu chuẩn khí thải và sự cố rất nghiêm ngặt.

Thêm vào đó là thách thức sản xuất và bán xe điện thành công. Nhiều startup Trung Quốc với nguồn vốn hàng tỷ USD đặt cược triển vọng xe điện vào thị trường xe hơi lớn nhất thế giới, nhưng hầu như chẳng công ty nào có lãi. BAIC BluePark New Energy Technology – nhà sản xuất xe điện lớn nhất của Trung Quốc – còn đưa ra dự báo lỗ trong năm 2019.

Nhà sản xuất xe hơi NIO cũng chưa có lãi và chật vật xoa dịu lo ngại từ nhà đầu tư rằng rằng họ đang thiếu tiền mặt giữa lúc nhu cầu xe điện tăng vọt.

Rào cản cao ngất ngưởng

Chiếc xe điện đầu tiên của VinFast sẽ không xuất xưởng cho đến cuối năm 2020, nhưng ông Vượng cho biết ông định xuất khẩu những chiếc xe này đến thị trường Mỹ, châu Âu và Nga trong năm 2021.

Hình ảnh tại nhà máy VinFast ở Hải Phòng

VinFast phải phá bỏ một vài rào cản khá căng go để cạnh tranh bên ngoài Việt Nam, Michael Dunne, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn xe hơi ZoZo Go – vốn chuyên về thị trường châu Á, cho hay. “Sẽ mất một khoảng thời gian trước khi VinFast sẵn sàng cạnh tranh ở Mỹ - vốn vẫn là thị trường khó nhằn nhất thế giới”, ông nói. “Bạn cần một thương hiệu mạnh”.

Nhiều người tiêu dùng thà dùng chiếc xe đã qua sử dụng của Honda Motor hoặc Toyota thay vì mua một chiếc xe mới với thương hiệu chả ai biết tới, ông Dunne cho biết. VinFast sẽ cần sản xuất ít nhất 100,000 chiếc mỗi năm để tỏ ra cạnh tranh về chi phí, phát triển một thương hiệu toàn cầu và thành lập mạng lưới linh kiện và dịch vụ, ông nói. Dù vậy, VinFast có cơ hội để khai phá những thị trường Đông Nam Á nhỏ hơn, ông Dunne nói.

VinFast – vốn vận hành nhà máy 335 ha ở Hải Phòng – đang bán dòng xe hơi đầu tiên bao gồm một chiếc hatchback, sedan và SUV với mức giá thấp hơn chi phí bỏ ra.

VinFast đặt mục tiêu sản xuất tới 500,000 chiếc mỗi năm vào năm 2025. Nhà sản xuất xe hơi này cũng đang sản xuất xe máy chạy bằng điện.

Trong vài năm kế tiếp, Vingroup sẽ buộc phải chi ra hàng ngàn tỷ đồng mỗi năm để bù lỗ cho VinFast, ước tính ở mức 18 ngàn tỷ đồng (tương đương 777 triệu USD) mỗi năm, ông Vượng cho biết. Những khoản thua lỗ này đến từ chi phí tài chính và khấu hao, và khoảng 7,000 tỷ đồng mỗi năm do bán xe ở mức thấp hơn chi phí bỏ ra.

Vingroup sẽ thoái vốn tại các công ty con để cung cấp vốn cho VinFast, trong khi các doanh nghiệp khác được yêu cầu cắt giảm chi phí. Ngoài ra VinFast cũng sẽ tìm kiếm các khoản vay bổ sung bên cạnh 1.95 tỷ USD khoản vay quốc tế đã huy động được. Chủ tịch Vingroup cũng tiết lộ kế hoạch niêm yết VinFast trên thị trường chứng khoán Việt Nam hoặc thậm chí là nước ngoài, ông Vượng cho biết.

"Chúng tôi khao khát xây dựng một thương hiệu Việt mang tầm cỡ thế giới", ông Vượng cho biết. “Thách thức lớn nhất của chúng tôi là các sản phẩm Việt không có thương hiệu quốc tế. Đối với nhiều người bạn quốc tế, Việt Nam vẫn đang là quốc gia nghèo và lạc hậu. Chúng tôi sẽ buộc phải tìm cách quảng bá và chứng minh sản phẩm của chúng tôi đại diện cho một nước Việt Nam năng động và phát triển đã đạt đến tiêu chuẩn cao nhất của thế giới”.

Vương Đông (Theo Bloomberg)

FILI