Tăng hay không tăng lãi suất? Nếu tăng, mức độ là bao nhiêu? Đó là câu hỏi đang được giới đầu tư chờ đợi nhất trong cuộc họp của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tới đây. Sau tuyên bố tiếp tục mạnh tay tăng lãi suất để ghìm chặt lạm phát vào đầu tháng 3, giới phân tích cho rằng những biến động trong hệ thống ngân hàng thời gian gần đây có thể khiến Fed phải tính toán lại.

Fed đảo chiều không phải thời điểm đẹp nhất để đầu tư

Đưa ra quan điểm tại Talk show Bí mật đồng tiền ngày 22/3, ông Lã Giang Trung – CEO Passion Investment dự báo Fed sẽ tăng 0,25% trong đợt tăng lãi suất lần này.

Mặc dù có nhiều quan điểm cho rằng Fed có thể dừng việc tăng lãi suất, song kịch bản này khó xảy ra khi lạm phát vẫn chưa dừng lại. Hành động dừng tăng lãi suất trong thời điểm này cũng rất rủi ro, bởi nó có thể khiến thị trường tin tưởng vào công cuộc chống lạm phát không tiếp diễn.

Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng kịch bản tăng 0,5% cũng không khả dĩ sau hàng loạt khó khăn của các nhà băng. Mặc dù Fed đã tăng lãi suất khá nhanh nhưng việc hút thanh khoản trở về lại không quá nhiều, bởi Fed hút tiền về bảng cân đối kế toán giảm rất chậm.

Điểm đối nghịch là dù tăng lãi suất, nhưng mới đây Fed lại bơm ra thị trường 300 tỷ USD. Điều này có nghĩa một mặt Fed vẫn muốn chống lạm phát, mặt khác vẫn hỗ trợ cho hệ thống tài chính.

Về mức độ ảnh hưởng của Fed đến thị trường tài chính và hoạt động đầu tư, chuyên gia cho rằng sẽ có sự tác động lớn ở một số thời điểm mang tính bước ngoặt. Sau khi bước ngoặt xảy ra, động thái của Fed lại không có nhiều ảnh hưởng đến thị trường.

Ví dụ, thời điểm thị trường đi lên từ đáy, Fed bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ là bước ngoặt quan trọng nhất, bởi sau đó là thời điểm thị trường tăng điểm. Ngược lại, khi Fed đảo chiều chính sách sang thắt chặt tiền tệ, VN-Index sẽ giảm mạnh.

Nhìn lại quá khứ, Fed đảo chiều chính sách thể hiện sự nới lỏng trong tương lai, song ngay thời điểm đó những khó khăn vẫn còn đó khiến tâm lý hoang mang, thị trường chưa thể bứt phá.

“Fed đảo chiều không phải thời điểm đẹp nhất để đầu tư mà là thời gian sau đó, nhưng sau bao lâu thì cần theo dõi thêm” , ông Lã Giang Trung nhận định.

Khả năng thị trường sẽ "phá đáy" năm ngoái?

Nhìn nhận về bối cảnh hiện tại, chuyên gia nghiêng về kịch bản khủng hoảng kinh tế trên thế giới đang dần hình thành. Nhìn vào các hai sự kiên ngân hàng nổi bật là SVB và Credit Suisse, chúng ta nhìn thấy các nhà quản lý xử lý rất nhanh chóng.

Tuy nhiên, động thái này cũng cho thấy các vấn đề đang được phát hiện và nổi lên rất nhanh chóng. Khi nền kinh tế có dấu hiệu khó khăn thì mọi sự kiện xảy ra rất nhanh và vụ hai nhà băng trên là chỉ báo đầu tiên của khả năng xảy ra khủng hoảng kinh tế.

Với những yếu tố khó khó lường về khả năng suy thoái kinh tế, khủng hoảng kinh tế thế giới (nếu xảy ra) thì ông Lã Giang Trung cho rằng thị trường chứng khoán đang đối diện nhiều rủi ro hơn. Chuyên gia dự báo thời gian tới khả năng cao thị trường sẽ xuống sâu hơn mức đáy của năm ngoái.

Chuyên gia cũng lưu ý đà mua ròng của khối ngoại là điểm sáng giữ cho thị trường ổn định thời gian qua. Tuy nhiên khi kịch bản khó khăn thế giới xảy ra, chắc chắn khối ngoại sẽ đảo chiều bán ròng. Với mức thanh khoản thấp, khối ngoại bán ròng sẽ là điều đáng lo ngại cho thị trường chứng khoán.

Trong bài phỏng vấn hồi đầu năm 2023, ông Lã Giang đưa hai kịch bản cho thị trường chứng khoán trong năm 2023. Thứ nhất, mức đáy VN-Index năm nay sẽ không thấp hơn mức 873 điểm từng thiết lập trong năm 2022, và thị trường sẽ đi lên dần. Thứ hai, VN-Index sẽ tìm kiếm vùng đáy mới trước khi hồi phục vào cuối năm, trước khi đi lên, thị trường sẽ có một nhịp "thủng" đáy cũ về khoảng 780 – 800 điểm, khả năng này xảy ra khi nền kinh tế Mỹ bị rơi vào suy thoái mạnh trong năm 2023. Những phân tích trên có thể thấy chuyên gia đang nghiêng về kịch bản thứ hai nhiều hơn.

Để nhận diện đáy của thị trường, ông Lã Giang Trung cho biết cần quan sát 3 dấu hiệu nổi bật (1) mức độ sụt giảm (2) khoảng thời gian sụt giảm (3) yếu tố vĩ mô. Khi mức độ sụt giảm đủ mạnh, thời gian giảm kéo dài đủ lâu và những khó khăn vĩ mô đã được giải quyết thì thị trường mới chính thức tạo đáy. Chuyên gia cho rằng năm 2023 sẽ đáp ứng đầy đủ những tiêu chí trên và thị trường sẽ đi những bước cuối cùng của giai đoạn downtrend.

Tuy vậy, chuyên gia vẫn nhận định sau thời gian biến động mạnh, cơ hội lớn sẽ mở ra trong năm tiếp theo. Bởi sau giai đoạn thị trường đi xuống và xác lập đáy, chỉ có 2 năm đầu tiên là “cơ hội vàng” để kiếm tiền, chiếm phần lớn lợi nhuận của cả giai đoạn thị trường đi lên. Sau mỗi đợt thị trường “gấu” cổ phiếu giảm giá rất sâu, nên chỉ cần xác lập xu hướng tăng VN-Index có thể bứt phá mạnh mẽ kể từ đáy. Nếu không tận dụng được thời điểm này, giai đoạn về sau sẽ rất khó tìm kiếm lợi nhuận.