Một startup đáng chú ý trên Shark Tank Việt Nam mùa 5 tập 3 là ông Nguyễn Vĩnh Sơn – Kỹ sư, nhà sáng chế, đồng thời là Ủy viên Ban sáng lập Hội Sáng Chế Việt Nam, cùng con trai là Nguyễn Vĩnh Hưng hiện đang làm Kiến trúc sư tại một công ty ở Hàn Quốc.

Trải qua đợt Covid, cảm thấy muốn sống có ý nghĩa hơn và muốn phá bỏ sự sợ hãi, e ngại, ông quyết định đến với Shark Tank nhằm mang sản phẩm của mình ra ánh sáng, để lại những giá trị cho người Việt Nam. Ông muốn thế giới biết rằng người Việt rất thông minh, sáng tạo, mang lại sự tự hào cho người Việt.

Đầu tiên, ông Sơn giới thiệu tới các Shark sản phẩm chiếc áo giáp chống lực dao đâm nhưng đây không phải sản phẩm ông Sơn dùng để chiêu mộ đầu tư mà để dành tặng cho các hiệp sĩ Việt Nam. Chiếc áo của ông Sơn khi bị vũ khí đâm vào sẽ làm phân tán lực khiến đối tượng chỉ bị xô ra chứ không bị thương. Ông chia sẻ thêm rằng phiên bản tiếp theo còn chống được cả đạn ghém và súng điện.

Sáng chế áo chống lực đâm của ông Sơn

Còn hai sản phẩm chính mà ông Sơn mang đến để kêu gọi đầu tư ở Shark Tank là vòng bi cổ xe (có bằng sáng chế của Việt Nam và bằng của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới Wipo) và bộ điều khiển giảm xóc (cũng đã có bằng sáng chế và đã được khai thác hơn 10 năm nay). 

Ông Sơn giới thiệu phát minh vòng bi cổ xe máy của ông có thiết kế đặc biệt với kích cỡ tương đồng với sản phẩm chính nhưng độ bền tăng gấp 3 đến 5 lần, giúp xe chạy êm hơn, giảm xóc, giảm trượt, và có thể sử dụng đến 10 năm không cần bảo trì. Đặc biệt, sáng chế này đã đoạt giải ba Cuộc thi Sáng chế năm 2013 do Bộ Khoa học và Công nghệ cùng phối hợp với Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), Tổng cục Sở hữu trí tuệ Hàn Quốc (KIPO) và Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam (Vietkings) tổ chức.

Còn bộ điều khiển giảm xóc (ABS), theo ông Sơn các hãng đều làm từ 13 - 20 triệu nhưng với sáng chế của ông, chi phí chỉ mất 50 nghìn đồng, đây là phát minh với gần 30 năm trăn trở của ông và để hiểu được thì phải bỏ hết những suy nghĩ bình thường.

Ông Sơn giảng giải về nguyên lý hoạt động của các sản phẩm cho các Shark

Sau khi chạy thử xe máy có gắn vòng bi cổ xe và bộ điều khiến giảm xóc của ông Sơn, Shark Hưng đồng tình, "Tôi thấy tính năng cơ khí của việc phân bổ lực quán tính ở trong ống giảm xóc của xe hoạt động khá ổn. Tôi cảm nhận rất rõ lực văng của xe bớt đi rất nhiều so với xe đối chứng là xe không lắp thiết bị đó. Tôi bóp phanh gấp trong lúc đang chạy với tốc độ 50 km/giờ mà vẫn cảm thấy không có lực văng, như là dính vô luôn".

Startup Vĩnh Sơn mong muốn nhờ các Shark đưa sản phẩm ra xa khỏi biên giới Việt Nam với deal gọi vốn là 4,5 tỷ đồng cho 10%, và 20% nữa ông sẽ tặng tiếp cho Shark nào đi cùng với ông cho đến khi ông hoàn thành tâm nguyện là có 10 sản phẩm phụ tùng xe máy theo ý ông. Ông Sơn cũng cho biết mình đã ứng dụng sản phẩm này vào thực tế hơn 10 năm nay, lắp được cho trên 100.000 chiếc xe.

Shark Liên thắc mắc rằng với một sáng kiến quá tuyệt vời như thế, tại sao statup lại không gặp đúng nhà sản xuất ra xe máy để thỏa mãn cho người tiêu dùng. Ông Sơn lý giải rằng ông không cần bán cho hãng, chỉ cần bán cho thợ sửa xe thôi, vì số xe chạy hiện nay trên thị trường nhiều gấp 10 lần số xe một hãng bán ra.

Shark Phú cho rằng sáng chế này là một bộ phận của một sản phẩm, nên phải được một hãng tạo ra sản phẩm đó ứng dụng vào sản phẩm của họ và công nhận nó, thì mới có sự lan tỏa đến người dùng. 

Shark Hưng cũng đồng quan điểm khi cho rằng ở nước ngoài khi mua ô tô sẽ hay có các option (phiên bản) thay thế, nhưng chỉ khi hãng công nhận phụ tùng chi tiết đó được phép sử dụng cho xe thì mới bán đại trà được. Để nếu có sự cố xảy ra thì hãng đồng ý rằng không phải là vấn đề do sự thay thế đó tạo ra. Điều này rất quan trọng trong quá trình thương mại hóa.

Shark Hưng cũng hỏi thêm rằng startup có muốn bán hẳn sáng chế của mình cho một nhà đầu tư nào đó để họ thương mại hóa hay không, startup cho rằng đây không phải là vấn đề về quyền lợi của mình. "Người ta vẫn hay nói với tôi rằng ở tuổi này anh viên mãn rồi, cần tiền làm gì? Tôi nói, không, tôi còn một ước mơ cao lắm. Đó là tôi muốn cả thế giới này biết Việt Nam là ai. Thứ hai nữa là tôi muốn truyền đạt đến các startup trẻ rằng phải có niềm cảm hứng, và hãy làm gì đó thật hoàn chỉnh rồi hãy đến đưa cho các Shark, đừng làm nửa vời".

Shark Phú đặt câu hỏi với anh Nguyễn Vĩnh Hưng vì sao anh không cùng ba mình nhân rộng mô hình này lên khắp toàn quốc, mass production (sản xuất hàng loạt), PR Marketing, thành lập đội Sale… Anh Hưng cho biết nghề của anh là kiến trúc, thay vì truyền nghề cho anh thì ba anh truyền đam mê, và anh hiện đang dùng đam mê đó cho ngành kiến trúc của mình. Anh Hưng cũng chia sẻ thêm gia đình anh mỗi ngày sửa từ 20 đến 30 chiếc xe, trung bình mỗi chiếc là 600.000 đồng, một năm thu được trên dưới 4 tỷ đồng. 

Shark Hưng kết luận rằng ông Sơn đến đây kêu gọi 4,5 tỷ không phải vì cần tiền mà để tìm người đồng hành, nên ông không chốt deal, nhưng có thể đồng hành cùng start up để kết nối với các nhà sản xuất xe hoặc tư vấn cho startup các cách để thương mại hóa.

Shark Phú cho rằng vì khác ngành nghề nên không thể đầu tư nhưng Shark đề nghị nếu startup thử nghiên cứu các sản phẩm đồ gia dụng như điều hòa, lò nướng... ông sẽ sẵn sàng mua lại và cùng với startup thương mại hóa nó. Shark Phú cũng có lời mời ông Sơn đến nhà máy để tham quan và có thể nảy sinh ý tưởng gì đó.

Shark Hùng Anh cũng không đầu tư do sản phẩm này không nằm trong hệ sinh thái của BIN Corporation Group. Tuy nhiên nếu Startup có thể thương mại hóa được, shark sẽ hỗ trợ phần nào về tiếp thị và quảng cáo.

Dù rất thích tinh thần khởi nghiệp của startup và khuyên đừng bao giờ từ bỏ tinh thần này, nhưng Shark Liên cũng từ chối đầu tư vì không nằm trong hệ sinh thái của mình.

Thuộc tuýp nhà đầu tư mạo hiểm, Shark Bình đưa ra đề xuất đầu tư số tiền 4,5 tỷ hoặc hơn, với điều kiện sẽ thẩm định lại tính khả thi của sản phẩm. Nếu khả thi, NextTech sẽ đầu tư và phụ trách các công việc liên quan đến mass production, kinh doanh và thương mại hóa…  NextTech sẽ nhận 70% lợi nhuận sau khi trừ đi các chi phí. Đề nghị này sẽ áp dụng cho tất cả các sản phẩm sáng chế của startup, bao gồm cả sản phẩm áo giáp.

Khi nhà sáng chế Vĩnh Sơn cho biết ông muốn trích 1% lợi nhuận của áo giáp cho anh em trong hội Sáng chế, Shark Bình đồng ý nhận 69%. Vì vậy startup đồng ý bắt tay với Shark Bình trong thương vụ này.