Trái ngược với quá khứ huy hoàng, giờ đây, Tencent Holdings Ltd. và Alibaba Group Holding Ltd. đang phải vật lộn để tăng trưởng trước những động thái quản lý nghiêm ngặt của nhà chức trách Trung Quốc. Không chỉ gánh chịu những tổn thất khủng khiếp về thị giá mà còn cả tương lai phía trước của những gã khổng lồ cũng không mấy bằng phẳng.

Gần đây, Tencent công bố báo có cho thấy doanh thu chỉ tăng 4,3% trong tháng 3. Tăng trưởng của Alibaba cùng kỳ là 7,1%. Tuy nhiên, đây là con số tăng trưởng thấp kỷ lục của hai gã khổng lồ Internet Trung Quốc đồng thời cũng thấp hơn so với trung bình 8,6% của các doanh nghiệp cùng ngành.

Những số liệu này tiếp tục trở thành bước ngoặt đáng chú ý với hai doanh nghiệp từng được mô tả là đại diện cho phép màu kinh tế Trung Quốc. Việc Bắc Kinh đưa ra các quy định nghiêm ngặt nhằm quản lý lĩnh vực Internet đã khiến Alibaba và Tencent lần hiếm hoi phải cắt giảm nhân sự, đóng băng đầu tư vào các lĩnh vực mới và thậm chí phải đài thọ hàng tỷ USD cho các hoạt động phát triển xã hội chung.

Những gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc đang từng bước làm quen với cái gọi là một kỷ nguyên mới của sự thận trọng trong bối cảnh chính phủ tăng cường giám sát. Các nhà đầu tư mạo hiểm cũng đang trở nên thận trọng hơn bao giờ hết ngay cả khi thương mại điện tử, thanh toán không tiền mặt bùng nổ tại Trung Quốc và không có dấu hiệu dừng lại.

Không chỉ có Alibaba và Tencent, ByteDance Ltd., chủ sở hữu của TikTok và nhà xuất khẩu trực tuyến Shein, có thể sẽ hoãn việc IPO.

Tất cả những tin xấu bao phủ ngành Internet Trung Quốc khiến nhiều nhà đầu tư vỡ mộng. Không ít trong số họ hoàn toàn mất niềm tin và bắt đầu đẩy chúng ra khỏi danh mục đầu tư. Từ con cưng, những gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc nhanh chóng bị nhiều nhà đầu tư đối xử chẳng khác nào cục nợ.

Nhà phân tích Marvin Chen của Bloomberg Intelligence cho biết: "Đã có sự thay đổi cơ bản trong câu chuyện tăng trưởng của ngành công nghệ Trung Quốc. Theo đó, lĩnh vực này sẽ tập trung vào chất lượng và tăng trưởng bền vững, trái ngược hoàn toàn với những cú tăng thần tốc trong giai đoạn không bị hạn chế trước đây".

Như một hệ quả tất yếu, sự thay đổi này có thể dẫn tới sụt giảm doanh thu cũng như tăng trưởng người dùng chậm lại. Các doanh nghiệp cũng thận trọng hơn với các phương thức nhằm lôi kéo người dùng, mua bán và sáp nhập hay đưa ra các nền tảng mới để cạnh tranh với nhau hoặc chèn ép những đối thủ cạnh tranh còn non trẻ.

Số liệu mới nhất từ Tencent sẽ cung cấp manh mối rõ ràng nhất về cách bánh xe tự do một thời đang vận hành thế nào khi các biện pháp phong tỏa vì đại dịch gây tổn hại nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới. Thị trường cũng sẽ quan sát xem Trung Quốc sẽ làm sao đề vừa chống dịch theo cách nghiêm ngặt nhất mà không đẩy nền kinh tế rơi vào suy thoái.

Ở diễn biến khác, thiện cảm với các doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc đã tăng lên những tuần gần đây. Cổ phiếu của Tencent và Alibaba cũng đã tăng mạnh vào 29/4 sau khi các nhà lãnh đạo hàng đầu nước này cam kết tăng cường kinh thích kinh tế. Cũng có những dấu hiệu cho thấy các biện pháp nghiêm ngặt nhằm quản lý các doanh nghiệp công nghệ cũng sẽ được giảm bớt.

Cho đến nay, Tencent phần lớn đã không còn bị giám sát chặt chẽ từ các nhà quản lý. Tuy nhiên, Gã khổng lồ cũng không thể thoát khỏi tình cảnh chung. Doanh số quảng cáo trực tuyến được dự báo sẽ giảm khoảng 15% và xu hướng giảm có thể sẽ chưa ngay lập tức dừng lại.

Các khách hàng lớn, chẳng hạn như các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ gia sư trực tuyến, công ty bảo hiểm hay các nhà phát triển trò chơi… cũng đều đã sụt giảm khi liên tiếp bị quản lý nghiêm ngặt. Ngoài ra, việc bảo mật tốt hơn với dữ liệu người dùng cũng khiến hoạt động quảng cáo kém hiệu quả. Trong khi đó, các quy định trực tiếp nhằm vào "mỏ vàng" của Tencent cũng đang ngày càng làm cho hoạt động trở nên khó khăn hơn.

Gã khổng lồ này cũng không thể ra mắt game mới do bị quản lý chặt chẽ. Hiện tại, họ cũng chủ yếu dựa vào game cũ bên cạnh gia tăng hoạt động thu hút người dùng nước ngoài. Các tựa game cũ như Honor of Kings và Peacekeeper Elite đóng góp tới ¼ doanh thu từ game của Tencent.

Ngoài ra, ngôi sao mới nổi ByteDance cũng đang tạo ra những tác động to lớn với thị trường quảng cáo trực tuyến Trung Quốc và Tencent là nạn nhân.

Không thể không nhắc tới việc mảng khác là fintech, vốn được coi là cú bùng nổ tiếp theo của công nghệ, cũng đang bị kiểm soát chặt chẽ ở Trung Quốc. Bắc Kinh đang tìm cách "đại tu" hoạt động này, điều có thể tác động mạnh mẽ tới hoạt động kinh doanh truyền thông xã hội tại quốc gia 1,4 tỷ dân. Lãnh đạo Tencent cho biết họ đang làm việc với các nhà quản lý và cam kết tuân thủ mọi quy định.

Trong khi đó, thương vụ IPO đổ bể ngay phút chót của Ant Group cho thấy Alibaba hoàn toàn không có cơ hội "trở lại ngôi vương" trong mảng chủ lực này. Việc các doanh nghiệp fintech Trung Quốc bùng nổ quá mạnh mẽ đã khiến nhà chức trách nước này tăng cường kiểm soát và một trong số đó là tách nhỏ chúng ra để dễ quản lý.

"Yếu tố tác động tới giá cổ phiếu trong lĩnh vực này là chính sách chứ không phải các nguyên tắc cơ bản của doanh nghiệp. Khi thị trường ngày càng tập trung vào khả năng sinh lời, chúng tôi tin rằng đó không còn là ưu tiên của doanh nghiệp. Họ sẽ không mở rộng quy mô nên các nhà đầu tư nên lưu ý về tốc độ tăng trưởng chậm lại của toàn ngành giai đoạn 2022-2023", John Choi của Daiwa cho biết.