"Bóng đen" chiến tranh thương mại và vùng trũng thông tin

Chứng khoán Việt Nam nửa đầu tháng 6 tiếp tục nối dài chuỗi ảm đạm, sau khi trải qua tháng 5 – thời gian tệ nhất của thị trường, theo đánh giá của chứng khoán Rồng Việt (VDSC). Hiệu ứng “Sell in May” vẫn đúng trong năm nay do thiếu đi thông tin hỗ trợ, cùng với căng thẳng chiến tranh thương mại khiến thị trường quay trở lại mức đáy vào cuối tháng 4. Nhà đầu tư ở trạng thái thận trọng và không giải ngân.

Thanh khoản thị trường, tính riêng phương thức khớp lệnh, trung bình ở mức 2.300 tỷ đồng mỗi phiên, thấp hơn 15% so với tháng 5. Đây là tháng thứ 3 liên tiếp từ đầu năm, khối lượng khớp lệnh của sàn HoSE ở dưới 3.000 tỷ đồng mỗi phiên. Riêng trong tháng 6, con số này thấp hơn 36% so với thời điểm tháng 2 và tháng 3.

So với lịch sử thị trường chứng khoán, thanh khoản nếu tính con số tuyệt đối chưa phải mức đáy. Tuy nhiên, so sánh tương quan tương đối giữa giá trị giao dịch với quy mô vốn hóa thị trường, thanh khoản đang ở mức thấp kỉ lục.

Giao dịch chứng khoán từ đầu năm (Đvt: tỷ cổ phiếu/phiên, ngàn tỷ đồng/phiên)

Ông Nguyễn Đức Thông, Giám đốc Giao dịch phái sinh Chứng khoán SSI nhận định thanh khoản thị trường chứng khoán Việt Nam ở mức thấp một phần đến từ những lo ngại về bất ổn thương mại quốc tế.

Chia sẻ với Người Đồng Hành, một môi giới của công ty chứng khoán thuộc top đầu thị phần Việt Nam cho biết đã đứng ngoài thị trường gần 2 tháng. “Tôi chủ yếu chỉ vào một số mã theo xu hướng rõ và có câu chuyện hưởng lợi từ chiến tranh thương mại”, nhà môi giới này cho hay.

Trước những động thái áp thuế của Tổng thống Trump đối với Trung Quốc, phần lớn ý kiến cho rằng Việt Nam sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ cuộc chiến Mỹ - Trung, một số quan điểm không loại trừ khả năng Việt Nam có thể lọt vào tầm ngắm của ông Trump trong giao tranh thương mại, VinaCapital đưa ra nhận định trong báo cáo tháng trước. Quỹ đầu tư lớn nhất của công ty quản lý quỹ này, Vietnam Opportunity Fund (VOF) cũng đã mất toàn bộ thành quả 4 tháng đầu 2019 trong tháng 5 và ghi nhận giá trị tài sản ròng giảm 1,1%.

Phần lớn thị trường Đông Nam Á đều giảm điểm sau khi ông Trump tuyên bố áp thuế với 200 triệu USD hàng hóa Trung Quốc, đơn cử như thị trường Thái Lan giảm 3,6%, Indonesia giảm 3,7%, Singapore mất 8,2%...

Chờ tín hiệu mới

Tổng thống Trump điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, xác nhận cuộc gặp tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản vào tuần sau. Đây là sự kiện được thị trường chứng khoán chờ đợi - một kết quả cho cuộc chiến về thương mại đã kéo dài cả năm qua.

VDSC dẫn nhận định của các ngân hàng lớn trên thế giới rằng mọi khả năng đều có thể xảy ra, nhưng sẽ có các cuộc thương thảo tiếp tục sau đó. Tuy nhiên rủi ro về việc không có một thỏa thuận thương mại và một cuộc chiến tranh toàn diện cao hơn so với thời điểm tháng 11 giữa Mỹ và Trung Quốc.

Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Reuter.

Với động thái mới nhất của Mỹ và Trung Quốc, 2 bên có thể sẽ nói lại về một số thỏa thuận lớn trước đây trong cuộc gặp sắp tới. Thị trường chứng khoán Việt Nam nói riêng và các nước Đông Nam Á có thể sẽ tăng trở lại nhưng không nhiều do phần đông đều có suy nghĩ này từ trước, theo báo cáo của VDSC.

Một yếu tố khác được kỳ vọng sẽ “hâm nóng” lại thị trường là Việt Nam được vào danh sách theo dõi nâng hạng trong năm sau, dù rất thấp.

Việt Nam có 9 tiêu chí chưa đạt kỳ vọng trong kỳ đánh giá năm 2016. Trong đó, giới hạn sở hữu nước ngoài là vướng mắc được nhiều nhà đầu tư phản ánh, nhưng vẫn chưa được tháo gỡ triệt để. Theo VDSC, luật chứng khoán sửa đổi sắp tới sẽ là nền tảng ra mắt chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết (NVDR) - sản phẩm cho phép khối ngoại mở rộng đầu tư vào các doanh nghiệp Việt, nhưng cần ít nhất 2 năm để NVDR chính thức vận hành.

Tuy nhiên, vẫn có những tín hiệu tích cực từ MSCI đối với thị trường Việt Nam. Việc Argentina được nâng hạng lên thị trường mới nổi giúp tỷ trọng cổ phiếu thị trường Việt Nam trong rổ MSCI Frontier Market Index được tăng từ 16,09% lên 18,22% vào cuối tháng 5.

Tỷ trọng cổ phiếu Việt Nam trong rổ MSCI Frontier Markets Index được tăng thêm sau khi Argentina nâng hạng.

Bên cạnh đó, việc triển khai các sản phẩm mới như chứng quyền có đảm bảo cũng là một yếu tố thu hút dòng vốn vào thị trường và đa dạng hóa kênh cho các nhà đầu tư, với sự tham gia tích cực hơn của các công ty chứng khoán vào thị trường cổ phiếu trong nghiệp vụ phòng ngừa rủi ro (hedging).

Theo ông Nguyễn Đức Thông, chứng quyền có thể là một lựa chọn khi nhà đầu tư không chắc chắn vào đà tăng của thị trường ở thời điểm này. "Luật chứng khoán sửa đổi sẽ giải quyết một số nỗi lo với nhà đầu tư, giúp các cá nhân tự tin hơn khi tham gia thị trường", vị Giám đốc Giao dịch Phái sinh SSI nhận định.

Trong những ngày cuối tháng 6, nhiều sự kiện quan trọng sẽ diễn ra, gồm quyết định của Fed về chính sách tiền tệ được công bố sáng nay theo giờ VIệt Nam, kết quả phân hạng của MSCI với các thị trường vào ngày 21/6, cuộc họp của OPEC ngày 25-26/6 và tâm điểm là cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề hội nghị G20 ngày 28- 29/6. Thị trường vẫn đang chờ những luồng thông tin dẫn dắt.