Doanh nghiệp ô tô kỳ vọng gì trong nửa cuối năm?

Sau một năm ăn nên làm ra, các doanh nghiệp ô tô niêm yết nửa đầu năm nay đối mặt với bức tranh kém tươi sáng do người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu dẫn tới doanh số giảm sâu. Dù vậy, với nhiều chính sách hỗ trợ đang được đẩy mạnh kỳ vọng sẽ thúc đẩy nhu cầu ô tô trong cuối năm.

Doanh thu từ đi ngang cho tới giảm sâu

Ô tô là mặt hàng không thiết yếu, do đó, trong những giai đoạn nền kinh tế khó khăn, sức cầu của người tiêu đối với mặt hàng này giảm đáng kể. Dẫn tới doanh thu các doanh nghiệp niêm yết nhìn chung đi ngang hoặc giảm sâu so với mức nền cao cùng kỳ năm trước.

Theo số liệu thống kê của VietstockFinance, doanh thu quý 2/2023 của 6 doanh nghiệp ô tô niêm yết đạt 8,761 tỷ đồng, giảm gần 17% so với cùng kỳ. Lũy kế từ đầu năm gần 18 ngàn tỷ đồng, giảm 9%.

Nhà phân phối xe tải, xe chuyên dùng hàng đầu Việt Nam - Ô tô Trường Long (HOSE: HTL) có mức giảm doanh thu lớn nhất trong quý 2, lên tới 60%, còn 122 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng, HTL mang về 225 tỷ đồng doanh thu, giảm 61%. Công ty cho biết nguyên nhân do tác động của suy thoái đã làm ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước và xuất khẩu, các dự án đầu tư mua sắm trong năm 2023 hầu hết đều tạm dừng để đánh giá rủi ro. Ngoài ra, việc Hino Motors Việt Nam gián đoạn nguồn cung cho một số dòng xe Euro 4 cũng ảnh hưởng đến doanh số bán hàng của đại lý trong quý 2.

Nhu cầu tiêu dùng xe ô tô ở phân khúc cao cấp cũng sụt giảm, doanh thu của nhà phân phối xe sang Mercedes-Benz lớn nhất Việt Nam là Ô tô Hàng Xanh (Haxaco, HOSE: HAX) giảm đến 48% trong quý 2, lùi về còn 797 tỷ đồng. Nửa năm đạt gần 1,790 tỷ đồng, đi lùi 44%.

Còn nhà phân phối ô tô lớn nhất Việt Nam Savico (HOSE: SVC) ghi nhận 4,454 tỷ đồng doanh thu, giảm 14% so với cùng kỳ song vẫn là mức cao thứ hai trong lịch sử doanh nghiệp. Savico cho biết, tình hình kinh doanh của thị trường xe ô tô quý 2/2023 giảm mạnh so với cùng kỳ, các đơn vị thành viên của Savico cũng không nằm ngoài xu hướng chung, đều chịu ảnh hưởng suy giảm về sản lượng và doanh số bán xe. Mặc dù doanh thu mảng dịch vụ ô tô có tăng nhẹ so với cùng kỳ, tuy nhiên, không đủ bù đắp cho sụt giảm từ doanh thu xe mới. Lũy kế 6 tháng, doanh thu đạt 9,246 tỷ đồng, giảm 2%.

Còn VEAM (UPCoM: VEA) có doanh thu thuần quý 2 gần 974 tỷ đồng; lũy kế nửa năm 1,984 tỷ đồng, cùng giảm 12% so với cùng kỳ.

Gần như không thay đổi nhiều so với cùng kỳ năm trước, Auto City (HOSE: CTF) với vị thế là nhà phân phối xe Ford lớn nhất Việt Nam ghi nhận 1,586 tỷ đồng doanh thu. Cộng với kết quả tốt của quý trước, thì Auto City là doanh nghiệp sáng nhất trong nửa đầu năm nay. Doanh thu đạt 3,213 tỷ đồng, tăng 25%. Nếu nhìn về doanh số 6 tháng đầu đầu năm của xe Ford tăng 80% so với cùng kỳ, đạt trên 17.4 ngàn chiếc, thì kết quả này cũng không quá  ngạc nhiên. Tính riêng tháng 7, doanh số xe Ford gần gấp đôi cùng kỳ ghi nhận trên 3 ngàn chiếc.

Ô tô TMT (HOSE: TMT) có doanh thu lạc quan nhất trong quý 2, tăng 3% so với cùng kỳ lên gần 827 tỷ đồng. Dù vậy, doanh thu 6 tháng giảm 15% về còn 1,528 tỷ đồng.

Dù không niêm yết, nhưng doanh số bán xe của Thaco Auto cũng phản ánh kết quả kinh doanh kém lạc quan. 7 tháng đầu năm, Doanh nghiệp này bán được trên 50 ngàn chiếc xe, giảm 40% so với cùng kỳ năm trước và chiếm 38% thị phần. So với kế hoạch 138 ngàn chiếc xe năm 2023, hãng phân phối xe này chỉ mới thực hiện được khoảng 36%.

Thành quả nửa năm bị cuốn trôi

Với biến động thị trường cũng như áp lực lãi vay hiện hữu, tổng lãi ròng của các doanh nghiệp niêm yết ngành ô tô trong quý 2/2023 giảm 9% so với quý 2/2022. Nếu trừ đi phần lãi vượt trội của VEA thì tổng lãi ròng các doanh nghiệp chỉ vỏn vẹn 14 tỷ đồng, giảm đến 94% so với cùng kỳ. Lũy kế 6 tháng 2023 đạt 3,184 tỷ đồng, giảm 11%; loại trừ VEA thì tổng lãi các doanh nghiệp gần 37 tỷ đồng, giảm 91%.

Nhìn vào kết quả quý 2 của VEA, lãi ròng vẫn tăng 4% lên 1,788 tỷ đồng dù doanh số giảm, do Công ty có phần lãi từ liên doanh liên kết khá lớn đến 1,571 tỷ đồng. Nửa năm 2023, VEA lãi ròng 3,147 tỷ đồng, giảm 1%. Đáng chú ý, Công ty có lãi đến 543 tỷ đồng từ tiền gửi ngân hàng, gấp rưỡi cùng kỳ. Tại ngày 30/06/2023, VEA ghi nhận số dư 14,991 tỷ đồng tiền gửi có kỳ hạn tại Agribank, VietinBank, BIDV và các ngân hàng khác.

5 doanh nghiệp còn lại có kết quả kinh doanh ảm đạm hơn, lãi ròng giảm từ 70% đến 98% so với cùng kỳ. Lợi nhuận HTL giảm 70% còn hơn 4 tỷ đồng trong quý 2. Tính từ đầu năm, lãi ròng hơn 6.5 tỷ đồng, giảm 65%.

Nhà phân phối xe Ford – City Auto trong quý 2 “bốc hơi” đến 84%, lãi ròng chỉ còn gần 4 tỷ đồng. Sau nửa năm lợi nhuận giảm 58%, đạt 15 tỷ đồng.

SVC và HAX có lãi ròng giảm lần lượt 94% và 98% chỉ còn chưa tới 6 tỷ đồng và 2 tỷ đồng trong quý 2. Kết quả nửa năm giảm 94% và 96%, lần lượt ghi nhận gần 9 tỷ đồng và 5 tỷ đồng.

Thê thảm nhất là TMT khi lỗ hơn 700 triệu đồng trong quý 2 so với mức lãi gần 42 tỷ cùng kỳ. Nửa năm còn hơn 1 tỷ đồng, sụt sâu 98%.

Kỳ vọng nửa cuối năm tươi sáng hơn

Theo Báo cáo của Hiệp hội các nhà Sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA), tổng doanh số bán xe của các thành viên trong 7 tháng đầu năm hơn 162 ngàn chiếc, giảm 30% so với cùng kỳ. Trong đó, doanh số bán xe du lịch (chiếm 74%) đạt 119 ngàn chiếc, giảm 34%; doanh số bán xe thương mại (chiếm trên 25%) đạt 41 ngàn chiếc, giảm 13%.

Xét theo nguồn gốc, tính đến hết tháng 7, doanh số bán hàng của xe lắp ráp trong nước giảm 34%, còn hơn 91 ngàn chiếc trong khi xe nhập khẩu giảm 25% so với cùng kỳ năm trước, về còn gần 71 ngàn chiếc.

Ông Nguyễn Đăng Hoàng, Tổng Giám đốc CTF kỳ vọng các hỗ trợ của Chính phủ sẽ giúp nền kinh tế Việt Nam phục hồi mạnh hơn trong nửa cuối năm 2023 – là cơ sở nền tảng cho nhiều ngành nghề, trong đó có tiêu thụ ô tô.

Ông Hoàng đánh giá, thị trường chung năm nay đã được dự báo là khó khăn, theo đó, để hoàn thành kế hoạch kinh doanh đòi hỏi rất nhiều nỗ lực và linh hoạt của doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực phân phối ô tô đều đang có những hi vọng tươi sáng hơn trong quý 3 và “nhảy vọt” hơn trong quý 4 – so với vùng trũng về lợi nhuận trong nửa đầu năm.

 “Ngành phân phối ô tô có tính chu kỳ, điểm rơi lợi nhuận tập trung nhiều ở quý 4. Năm nay, nhiều chính sách của Chính phủ để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, điển hình là hạ dần mặt bằng lãi suất và đẩy mạnh đầu tư công, nhiều công trình trọng điểm có kế hoạch khánh thành. Quý 4 cũng gắn với dịp mua sắm, lễ Tết, năm nay còn được giảm 50% thuế trước bạ... tổng hoà hết các yếu tố này sẽ kích thích tiêu dùng – là động lực cho quý 4 bán hàng sôi động nhất trong cả năm. Nếu tốt, riêng quý 4 cũng có thể “cứu” doanh số cho cả năm”, ông Hoàng chia sẻ.

Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhìn nhận thị trường ô tô sẽ tươi sáng hơn trong nửa cuối năm 2023. Nhờ vào chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với các xe ô tô được sản xuất và lắp ráp trong nước, có hiệu lực từ ngày 01/07/2023 từ đó khuyến khích nhu cầu mua ô tô. Thứ hai là lộ trình giảm lãi suất từ nửa cuối năm 2023 của NHNN, khi lãi suất cho vay giảm, người tiêu dùng sẽ được khuyến khích mua ô tô. Cuối cùng, khi các dự án đường vành đai và cao tốc đang được thúc đẩy, cơ sở hạ tầng thuận tiện hơn sẽ thúc đẩy nhu cầu di chuyển, tỷ lệ sở hữu xe ô tô sẽ tăng hơn.

Về diễn biến giá cổ phiếu, nhìn chung từ đầu năm đến nay, nhóm này có sự phân hóa. Trong khi thị trường chung có diễn biến tích cực với chỉ số VN-Index tăng hơn 17% từ đầu năm thì HTL, CTF, VEA đều giảm từ 2 - 10%; SVC giảm gần 38%. HAX và TMT là hai cổ phiếu tích cực nhất khi lần lượt tăng khoảng 21% và 86% từ đầu năm. 

Diễn biến giá cổ phiếu doanh nghiệp ô tô từ đầu năm 2023 Nguồn: VietstockFinance. Tính tới ngày 25/08.

Duy Khánh

FILI