Cuộc đại phẫu của đế chế công nghiệp Hàn Quốc SK Group

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, một cuộc cải tổ sâu rộng đang âm thầm diễn ra tại trái tim của SK Group, một trong những tập đoàn lớn nhất xứ sở kim chi.

Sau hơn 7 thập niên phát triển và mở rộng không ngừng, gã khổng lồ công nghiệp Hàn Quốc đang chuẩn bị cho một cú xoay trục ngoạn mục, chuyển mình từ một tập đoàn đa ngành cồng kềnh sang một đế chế công nghệ tinh gọn và tập trung. Việc thông báo thoái vốn hàng loạt cổ phiếu Việt trong thời gian gần đây cũng nằm trong kế hoạch xoay chuyển của SK Group.

Từ dệt may đến đế chế đa ngành

Hành trình của SK Group là một câu chuyện thành công đáng kinh ngạc của nền kinh tế Hàn Quốc.

SK Group khởi đầu từ một công ty dệt may nhỏ mang tên Sunkyong Group vào những năm 1950, giữa lúc Chính phủ Hàn Quốc chọn ra một vài công ty để dẫn đầu các ngành công nghiệp trọng điểm. Năm 1997 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng khi Sunkyong đổi tên thành SK Group, mở ra một kỷ nguyên mới với tham vọng bành trướng chưa từng có.

Đến nay, SK Group đã trở thành một tập đoàn đa ngành với sự hiện diện trong nhiều lĩnh vực then chốt như năng lượng, hóa chất, dược phẩm, viễn thông, và đặc biệt là pin, công nghệ bán dẫn. Ở mảng bán dẫn, công ty con SK Hynix cũng là một trong những tên tuổi hàng đầu trong ngành công nghệ toàn cầu.

Danh mục các công ty và linh vực chính của SK Group

Ngoài ra, SK Group cũng có nhiều khoản đầu tư ở nhiều quốc gia khác. Tại Việt Nam, tập đoàn Hàn Quốc đã để lại dấu ấn đậm nét với khoản đầu tư lên tới 2.5 tỷ USD, trải rộng trên nhiều lĩnh vực từ phân phối, hàng tiêu dùng đến bất động sản và chăm sóc sức khỏe, ở những cái tên như Vingroup, Masan, Pharmacity, Imexpharm và PV Oil.

Quá tải

Dưới sự dẫn dắt của Chủ tịch Chey Tae-won, cháu trai của người sáng lập, SK Group đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ về doanh thu từ năm 2017 đến 2023.

Tuy nhiên, bức tranh lợi nhuận lại không mấy sáng sủa. Từ mức lãi kỷ lục 5,706 tỷ won năm 2021, tập đoàn này đã phải chịu khoản lỗ 406 tỷ won trong năm 2023. Nguyên nhân chính là mảng sản xuất pin xe điện thua lỗ và SK Hynix – công ty con chuyên sản xuất chip và là “cỗ máy tạo tiền” chính của tập đoàn – sa lầy trong những khó khăn của ngành chip. Trong năm này, SK Hynix lỗ 9,140 tỷ Won.

Kết quả kinh doanh của SK Group từ năm 2017

Một vấn đề khác là tập đoàn Chaebol này đã trở nên quá cồng kềnh sau nhiều thập niên mở rộng. Tính tới tháng 5/2024, đế chế này bao gồm 219 công ty, nhiều hơn bất kỳ tập đoàn nào tại xứ sở kim chi. Trong khi đó, Samsung Group có 63 công ty và Hyundai Motor Group có 70 công ty.

Xoay trục đầu tư

Đứng trước tình thế này, ban lãnh đạo SK Group đã quyết định tiến hành một cuộc "đại phẫu" táo bạo. Mục tiêu là tinh gọn bộ máy, thoái vốn khỏi các lĩnh vực không còn phù hợp, để tập trung nguồn lực vào ba mũi nhọn chiến lược: Trí tuệ nhân tạo (AI), chip và pin.

Thực tế, SK đã nghĩ đến việc cải tổ kể từ khi 4 giám đốc điều hành cấp cao từ chức vào cuối năm ngoái và việc SK Hynix lỗ nặng vào năm ngoái đã làm căng thẳng tài chính của tập đoàn.

Điểm nhấn của chiến lược mới này là kế hoạch đầu tư 80 ngàn tỷ Won (khoảng 56 tỷ USD) vào AI và chất bán dẫn đến năm 2026. Đây là một canh bạc lớn, nhằm củng cố vị thế của SK Hynix như nhà cung cấp chủ chốt về bộ nhớ tiên tiến cho các ông lớn trong ngành AI như Nvidia.

Đặc biệt, SK Hynix đang đặt cược lớn vào việc phát triển chip HBM (High Bandwidth Memory), một loại chip đặc biệt được sử dụng trong các ứng dụng AI. Công ty này tham vọng chiếm lĩnh hơn 50% thị trường chip HBM toàn cầu trong năm nay, một mục tiêu đầy thách thức nhưng không kém phần táo bạo.

SK Group cũng đặt kỳ vọng cao cho mảng pin xe điện. Tuy vậy, mảng này hiện cũng còn khá chật vật. SK On, nhà sản xuất pin xe điện lớn thứ 5 trên thế giới, chưa bao giờ có lãi kể từ khi tách ra từ SK Innovation vào cuối năm 2021. Khoản lỗ hoạt động tích lũy của công ty lên tới khoảng 2.3 ngàn tỷ Won trong khi tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu lên đến 188% tính đến cuối tháng 3/2024.

Đối phó với tình cảnh này, SK Innovation – công ty mẹ của SK On và sở hữu nhà máy lọc dầu lớn nhất nước – đã lên kế hoạch theo đuổi việc sáp nhập với SK E&S (công ty dầu khí đã có lãi) để hỗ trợ SK On. SK Innovation chia sẻ, họ đang xem xét các biện pháp chiến lược khác nhau bao gồm sáp nhập để tăng cường khả năng cạnh tranh, nhưng chưa đi đến quyết định cuối cùng.

Bên cạnh đó, tập đoàn Hàn Quốc cũng liên tục đầu tư vào mảng pin xe điện. Tháng trước, SK On đã đầu tư 26.8 triệu USD vào nhà phát triển hệ thống tự động hóa robot Hàn Quốc Yuilrobots thông qua công ty con SK Battery America tại Mỹ. SK Battery America hiện là cổ đông lớn thứ hai của công ty hệ thống tự động hóa robot với 14.6% cổ phần. “Robot công nghiệp dự kiến sẽ được sử dụng để tự động hóa quy trình sản xuất pin,” một quan chức SK Group cho biết thêm, công ty sẽ tiếp tục đầu tư vào các công nghệ tiềm năng mặc dù điều kiện kinh doanh không thuận lợi.

Thoái vốn hàng loạt khoản đầu tư

Song song với việc đầu tư vào các lĩnh vực mũi nhọn, SK Group cũng tiến hành quá trình thoái vốn quyết liệt. Tập đoàn này đang xem xét việc thoái vốn khỏi nhiều lĩnh vực không còn phù hợp với định hướng mới.

Công ty con SK Networks, phụ trách bán điện thoại thông minh và quản lý khách sạn, thông báo sẽ bán công ty cho thuê xe của mình cho quỹ đầu tư tư nhân Affinity Equity Partners với giá 820 tỷ Won. Ở Mỹ, SK Group, thông qua các công ty con, lên kế hoạch thoái vốn khỏi Ascend Elements Inc., một công ty tái chế pin lithium-ion và vật liệu kỹ thuật của Mỹ, và NET Power, công ty năng lượng sạch. Ở thương vụ thoái vốn Ascend Elements, nếu thành công, SK Group có thể thu về 200 tỷ Won (146.4 triệu USD).

Tại Việt Nam, SK Group muốn thu về 720 triệu USD từ bán cổ phần của các doanh nghiệp Việt Nam, đáng chú ý nhất là Vingroup và Masan.

Là bước chuyển cần thiết

Người phát ngôn của SK mô tả việc rà soát lại các hoạt động kinh doanh là một "hoạt động quản lý định kỳ" nhằm giúp phản ứng tốt hơn với "môi trường kinh doanh thay đổi, bao gồm các vấn đề địa chính trị”.

Chủ tịch Chey Tae-won

Trong khi đó, Chủ tịch SK Group, Chey Tae-won, nhấn mạnh rằng "thay đổi chủ động và căn bản là điều cần thiết" trong thời kỳ đầy biến động hiện nay. Cuộc cải tổ lần này không chỉ nhằm khắc phục tình trạng thua lỗ ngắn hạn, mà còn đặt nền móng cho sự phát triển bền vững trong tương lai của SK Group.

Cuộc "đại phẫu" của SK Group là một ví dụ điển hình cho sự thích ứng của các tập đoàn lớn trước những thay đổi nhanh chóng của nền kinh tế toàn cầu. Bằng cách tập trung vào các lĩnh vực công nghệ tiên tiến như AI và bán dẫn, SK đang đặt cược vào tương lai, với hy vọng không chỉ vượt qua khó khăn hiện tại mà còn tạo ra một kỷ nguyên tăng trưởng mới.

Vũ Hạo

FILI