6 rủi ro lớn của thị trường mới nổi trong năm 2019

Các thị trường mới nổi đang chật vật đi lên sau khi chuỗi ngày bán tháo đã “cuốn trôi” 5 ngàn tỷ USD vốn hóa so với mức đỉnh tháng 1/2018. Nhưng đà hồi phục có lẽ không kéo dài.

Đà tăng lãi suất ở Mỹ, đồng USD mạnh hơn, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, giá dầu thấp hơn và sự trỗi dậy của đảng dân túy ở hai nền kinh tế lớn nhất Mỹ-Latinh là những rào cản mà thị trường mới nổi phải vượt qua.

Fed và đồng USD

Chủ tịch Fed, Jerome Powell

Nhà đầu tư sẽ thận trọng theo dõi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sau khi Chủ tịch Fed, Jerome Powell, chẳng hề “bồ câu” như họ vẫn tưởng trong những nhận định sau quyết định nâng lãi suất tại cuộc họp ngày 19/12/2018.

Một nguồn tin ghi nhận, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tính tới chuyện sa thải ông Powell, dù thông tin này đã được Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin phủ nhận.

Cùng với đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) sắp chấm dứt chương trình mua tài sản hàng tỷ Euro. Đây là một chương trình đã bơm nhiều tỷ USD để mua tài sản tại các thị trường có lợi suất cao như Ba Lan và Hungary. Điều này có thể buộc ngân hàng trung ương tại châu Âu phải nâng lãi suất – một điều mà họ cố gắng phản bác từ lâu.

Tại các nước châu Á mới nổi, các nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào dòng vốn đầu tư nước ngoài như Indonesia sẽ gặp thách thức trong việc giữ ổn định tỷ giá và ngăn cản dòng vốn tháo chạy ra nước ngoài.

Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung

Chủ tịch nước Trung Quốc, Tập Cận Bình, vẫn giữ giọng điệu thách thức, cho rằng Bắc Kinh sẽ không nhanh chóng chấp nhận những yêu cầu về thương mại và đầu tư từ phía Mỹ. Nếu căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang thì điều đó có thể tác động mạnh tới các tài sản châu Á. Thị trường chứng khoán khu vực này vốn đã giảm rất mạnh, trong đó chỉ số Shanghai Composite của Trung Quốc ghi nhận năm giảm mạnh nhất kể từ năm 2008 và cổ phiếu ở Hàn Quốc, Đài Loan cũng đổ đèo.

Chủ tịch nước Trung Quốc, Tập Cận Bình

Hãng tin Bloomberg News dẫn lại nguồn tin thân cận cho biết, trong tuần bắt đầu tư ngày 07/01/2019, phái đoàn thương mại của Mỹ sẽ đến Bắc Kinh để đàm phán về thương mại.

Đảng dân túy

Brazil và Mexico bước sang năm 2019 dưới sự lãnh đạo của các vị Tổng thống theo đảng dân túy. Chứng khoán Brazil đã tăng lên mức kỷ lục sau khi Tổng thống đắc cử Jair Bolsonaro tuyên bố sẽ bán hàng chục công ty quốc doanh và chọn ông Paulo Guedes (nhà kinh tế người Brazil và đồng sáng lập ngân hàng đầu tư BTG Pactual) làm cố vấn kinh tế trưởng của ông.

Tân Tổng thống Mexico, Andres Manuel Lopez Obrador

Tại Mexico, Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador khiến giới đầu tư “đứng ngồi không yên” sau khi bất ngờ hủy một dự án sân bay trị giá 13 tỷ USD. Dù vậy, nỗi lo ngại đã thuyên giảm phần nào sau khi ông công bố một kế hoạch tài khóa thận trọng cho năm 2019 và sau khi những trái chủ chấp nhận đề xuất mua lại 1.8 tỷ USD trái phiếu sử dụng để tài trợ cho hoạt động xây dựng sân bay. Tuy nhiên, nhà đầu tư sẽ xem xét xem liệu tân Tổng thống có thể duy trì được thặng dư ngân sách khi chi nhiều hơn cho các chương trình xã hội hay không.

Các lệnh trừng phạt Nga

Ngay cả sau khi Bộ Tài chính Mỹ đã tuyên bố sẵn sàng gỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với một trong những công ty lớn nhất của Nga là United Co. Rusal, nhưng giới đầu tư vẫn quan ngại về các động thái của Quốc hội Mỹ. Nếu cuộc điều tra của Công tố viên đặc biệt, Robert Mueller, về việc Nga can thiệp vào bầu cử Tổng thống Mỹ 2016 đưa ra kết quả xấu, thì Washington có thể sẽ tung thêm các biện pháp trừng phạt kinh tế mới đối với Moscow, bao gồm cả việc giới hạn hoạt động giao dịch trái phiếu Chính phủ Nga.

Tai ương từ giá dầu

Việc giá dầu Brent rớt ngưỡng 55 USD/thùng hồi đầu tháng 10/2018 là một tin xấu đối với nhiều nền kinh tế lớn, trong đó có Ả-rập Xê-út. Nước này cần giá dầu lên tới mức 95 USD/thùng để cân bằng ngân sách trong năm 2019, theo ước tính của Bloomberg. Những rắc rối về tài chính cùng với những chỉ trích về vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi ở Istanbul sẽ khiến nhà đầu tư xa lánh thị trường nước này. Và ngay cả quyết định thêm chứng khoán Ả-rập Xê-út vào thị trường mới nổi trong năm 2019 cũng không thể cữu vãn được tình hình.

Các cuộc bầu cử

Trong năm 2019, nhà đầu tư sẽ phải chứng kiến nhiều cuộc bầu cử và kết quả của các cuộc bầu cử này sẽ khiến thị trường thêm phần rung lắc. Ấn Độ sẽ tổ chức bầu cử toàn quốc vào tháng 4 hoặc tháng 5/2019, và các chuyên viên phân tích cho rằng thị trường còn chưa phản ảnh rủi ro thành lập chính phủ liên minh, và nếu điều đó xảy ra thì Thủ tướng Narendra Modi có thể sẽ gặp khó khăn trong cải cách kinh tế.

Thái Lan sẽ tổ chức bầu cử vào ngày 24/02, sau nhiều lần trì hoãn. Nhà đầu tư lo ngại sẽ xảy ra sự bất ổn về xã hội. Còn bầu cử Tổng thống Indoneisa sẽ diễn ra vào ngày 17/04, một trận “tái đấu” giữa Tổng thống Joko Widodo và đối thủ Prabowo Subianto.

Tại Argentina, Tổng thống Mauricio Macri - người có vẻ nổi tiếng trong giới nhà đầu tư nước ngoài – sẽ phải đối mặt bầu cử vào tháng 10. Trong bối cảnh nền kinh tế đang suy thoái và lạm phát ở mức 50%, nhà đầu tư lo ngại các cử tri sẽ chuyển sang bầu chọn cho cựu Tổng thống theo trường phái dân túy Cristina Fernandez de Kirchner.

Ngoài ra, bầu cử Tổng thống sẽ diễn ra ở Nam Phi vào tháng 5 và đây sẽ là bài kiểm tra quan trọng đối với Tổng thống Cyril Ramaphosa. Nếu đảng của ông không thể có được đa số phiếu thì ông có thể bị buộc phải trì hoãn các cuộc cải cách thân thiện với thị trường như hồi sinh các doanh nghiệp Nhà nước – vốn đang chìm ngập trong nợ nần – bằng cách bán bớt tài sản hoặc giảm bớt lao động.

Trong khi đó, Nigeria sẽ tổ chức bầu cử vào giữa tháng 2/2019. Đây là một cuộc tranh đấu giữa Tổng thống Muhammadu Buhari – người đang chật vật vực dậy nền kinh tế – và Phó Tổng thống Atiku Abubakar – người được xem là mang thiên hướng hỗ trợ cho các doanh nghiệp.

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FiLi