Khác với ba tội danh trong đợt xét xử hồi cuối tháng 2/2017, trong đợt xét xử này, Viện Kiểm sát cáo buộc Hà Văn Thắm và các bị cáo khác với 5 tội danh.

Cụ thể, Viện Kiểm sát cho rằng đủ căn cứ kết luận về các tối danh Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của TCTD liên quan đến khoản vay Trung Dung 500 tỷ đồng, Cố ý làm trái quy định của Nhà nước liên quan đến hoạt động chi lãi ngoài và 3 tội danh về Lạm dụng chức vụ, quyền hạn/ Tham ô chiếm đoạt tại sản gồm 69,38 tỷ đồng của BSC và 246,6 tỷ đồng của OceanBank.

Nguyễn Xuân Sơn đã thôi không quanh co

Với 3 tội danh mà Viện Kiểm sát truy tố Nguyễn Xuân Sơn và đồng phạm, bị cáo có thể phải đối mặt với mức án cao nhất: tử hình.

Tại các phiên xét hỏi, các bị cáo đều không đồng tình với tội danh này. Bị cáo Hà Văn Thắm cho biết tin tưởng Nguyễn Xuân Sơn sử dụng tiền để chi lãi ngoài tương tự các bị cáo khác (Minh Thu, Minh Phương,..) chứ không tư lợi. Bị cáo Sơn, sau quá trình thiếu hợp tác, khai báo quanh co, thay đổi lời khai, cũng đã thừa nhận đã chi “cảm ơn” tới các doanh nghiệp dầu khí mà cụ thể là chi cảm ơn cho các lãnh đạo đơn vị dầu khí trong giai đoạn làm Tổng Giám đốc OceanBank hay đưa tiền cho Ninh Văn Quỳnh phục vụ công tác chi đối ngoại của PVN.

Đại diện các doanh nghiệp họ dầu khí liên tục khẳng định không nhận tiền ngoài lãi từ các bị cáo. Việc gửi tiền tại OceanBank theo Chủ tịch một doanh nghiệp là do theo công văn từ PVN. Đối với nguyên Kế toán trưởng PVN Ninh Văn Quỳnh, ông đã thừa nhận có nhận tiền từ Nguyễn Xuân Sơn nhưng số tiền chỉ là 20 tỷ đồng và đã được sử dụng cho mục đích cá nhân mà không nhằm gây “quỹ đen” chi đối ngoại cho PVN như Nguyễn Xuân Sơn khai.

Với cáo buộc cho rằng bị cáo Sơn tham ô (do chiếm đoạt tiền tại tổ chức do DNNN sở hữu 20%), bị cáo Thắm cho biết Nguyễn Xuân Sơn chưa từng là đại diện phần vốn góp của PVN mà tham gia HĐQT do phần vốn góp của Hà Văn Thắm đề cử. Bị cáo Thắm cũng cho rằng cần tách bạch giữa vốn điều lệ và tiền kinh doanh. Đại diện PVN cũng nêu quan điểm về cách tính số tiền Nguyễn Xuân Sơn tham ô tại OceanBank là có phần “hồn nhiên”.

Nguyễn Xuân Sơn cũng bị cáo buộc lạm dụng để chiếm đoạt tiền tại BSC, đơn vị lập ra để ký các hợp đồng dịch vụ khống theo CQĐT hay để “làm thật” theo Hà Văn Thắm. Viện Kiểm sát cáo buộc Hoàng Thị Hồng Tứ (Chủ tịch BSC) và Phạm Hoàng Giang (Tổng Giám đốc BSC) hành vi giúp sức cho Nguyễn Xuân Sơn chiếm đoạt.

Chi lãi ngoài, thiệt hại hay không thiệt hại?

Đối với cáo buộc về hành vi chi lãi ngoài vi phạm Thông tư 02 liên quan đến phần đông các bị cáo tại phiên tòa, các bị cáo cho rằng ngân hàng không thiệt hại vì ngân hàng mua hàng (tiền) giá cao sau đó bán giá cao. Cùng đó, nếu không huy động được nguồn vốn, ngân hàng không thể cho vay, sinh ra lợi nhuận hay nộp thuế cho nhà nước, trả cổ tức cho PVN. Nếu xác định khoản chi lãi ngoài là thiệt hại thì cần thu hồi những khoản lợi hình thành từ vi phạm để khắc phục. Các bị cáo cũng đề nghị đưa ra biện pháp cụ thể để thu hồi khoản tiền 350 tỷ đồng đã chi lãi ngoài cho 51.000 cá nhân.

Tuy nhiên, Viện Kiểm sát cũng thể hiện quan điểm việc chi lãi ngoài không hạch toán tạo khe hở cho những người có trách nhiệm thuộc tổ chức kinh tế khối nhà nước trục lợi. Ngân hàng cũng không thể hoạt động như “chợ cóc” mà cần tuân thủ theo quy định.

Nhập nhằng chuyện phong tỏa tài khoản

Liên quan đến Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của TCTD, nhiều chi tiết rõ ràng hơn đã tiếp tục đưa ra tại phiên tòa. Các bị cáo cũng đưa ra các quan điểm khác nhau về trách nhiệm khoản vay 500 tỷ đồng. Lời khai của bà Hứa Thị Phấn và Hà Văn Thắm có nhiều điểm mâu thuẫn. Trong khi bà Hứa Thị Phấn khai ông Thắm gọi điện nhờ mình

NH Xây dựng cho rằng không biết về thỏa thuận phong tỏa ba bên nhưng sau đó vẫn có xác nhận phong tỏa tài khoản Trung Dung sau khi OceanBank yêu cầu xác nhận số dư. Đại diện NH Xây dựng cho biết đây là yêu cầu từ khách hàng Trung Dung, ngân hàng thực hiện và có thu phí. Tuy nhiên, Hà Văn Thắm cũng chỉ ra điểm bất hợp lý bởi trong nghiệp vụ ngân hàng việc phong tỏa 2 bên không có nghĩa lý gì.

Khẳng định tại phiên xét xử cuối, HĐXX cho biết không có vùng cấm khi xét xử vụ án nhưng một số nội dung không nằm trong giới hạn xét xử của phiên tòa như trình tự và thủ tục mua lại OceanBank hay công văn nội bô mà PVN gửi tới các đơn vị thành viên. Nhiều hành vi vi phạm khác cũng được chuyển sang giai đoạn II của vụ án do cần thêm thời gian để điều tra.