Đây là một trong những nội dung trong văn bản Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Minh Hưng trả lời cử tri TP.HCM mới đây.

Theo đó, cử tri TP.HCM cho rằng cần xem xét việc mua lại các NH với giá 0 đồng gồm NH Đại Dương (OCEAN Bank), NH Dầu khí toàn cầu (GP.Bank); NH Xây dựng (VNCB). Cần làm rõ trách nhiệm đối với các NH này khi để thua lỗ hàng ngàn tỉ đồng, cần thiết cần xử lý trách nhiệm hình sự từng trường hợp để tránh việc kinh doanh thua lỗ rồi để NHNN gánh nợ…

Về vấn đề này, thống đốc cho biết qua công tác thanh tra, giám sát, NHNN đã xác định được các NH yếu kém, trong đó có 3 NH là Xây dựng, Dầu khí toàn cầu và Đại Dương. Đây là 3 NH thua lỗ lớn, có nguy cơ đổ vỡ cao hoặc lâm vào tình trạng phá sản. NHNN đã đặt 3 NH này vào tình trạng kiểm soát đặc biệt theo đúng quy định của Luật các Tổ chức tín dụng. Đồng thời, yêu cầu 3 NH phải xây dựng phương án cơ cấu lại để xử lý những tồn tại, yếu kém.

Thống đốc cho biết việc NHNN mua lại bắt buộc 3 NH yếu kém là có đầy đủ cơ sở pháp lý

"Dù đã được NHNN tạo điều kiện cơ cấu lại nhưng NH Dầu khí Toàn cầu không đề xuất được phương án cơ cấu lại khả thi; NH Xây dựng và Đại Dương không thực hiện được phương án đã được phê duyệt. Thậm chí tình hình tiếp tục xấu đi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn của hệ thống các tổ chức tín dụng và quyền lợi của người gửi tiền" – thống đốc trả lời cử tri.

Trong khi đó, các phương án xử lý pháp nhân đối với các NH yếu kém này đều không khả thi như không bán được cho nhà đầu tư mới; không thực hiện được việc sáp nhập, hợp nhất tự nguyện và bắt buộc do mức độ thua lỗ lớn. Phương án phá sản thời điểm đó cũng không thực hiện được do chưa có chủ trương vì nguy cơ gây mất trật tự an toàn xã hội lớn, nguy cơ tác động rút tiền hàng loạt tại các NH thương mại khác rất lớn, khó kiểm soát.

"Trước tình hình trên, phương án mua bắt buộc 3 NH là giải pháp cuối cùng khi không còn giải pháp xử lý khác khả thi hơn, nhằm mục tiêu bảo đảm sự an toàn, ổn định, trật tự của hệ thống NH và thị trường tài chính. Cũng như bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền, bảo đảm quá trình cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng không ảnh hưởng đến an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội" – thống đốc giải thích.

Theo NHNN, việc cơ quan này mua lại bắt buộc 3 NH yếu kém là có đầy đủ cơ sở pháp lý và thực tế cho thấy giải pháp mua bắt buộc đã có tác dụng tích cực ngay lập tức đến tâm lý thị trường, người gửi tiền ngừng rút tiền ồ ạt, quay trở lại gửi tiền tại 3 NH. Đồng thời, NHNN không phải hỗ trợ thanh khoản cho các NH này.

Liên quan đến trách nhiệm đối với các NH khi để thua lỗ hàng ngàn tỉ đồng, người đứng đầu NHNN cho biết cơ quan này đã chủ động triển khai các biện pháp quản lý, thanh tra, giám sát theo quy định của pháp luật. Căn cứ kết quả thanh tra, đối với các trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật, NHNN đã chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra và phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý nghiêm minh. Việc để NH yếu kém, kinh doanh thua lỗ hàng ngàn tỉ đồng trực tiếp thuộc về trách nhiệm giám sát, quản trị, điều hành yếu kém của các cổ đông lớn, HĐQT, Ban Kiểm soát, Ban điều hành của chính các NH này.

Theo đó, cổ đông lớn, chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc, người quản lý, điều hành của các NH này có vi phạm pháp luật nghiêm trọng đều đã, đang bị cơ quan chức năng điều tra, truy tố, xét xử nghiêm khắc theo quy định của pháp luật.

"Việc NHNN mua bắt buộc các NH thương mại yếu kém không làm giảm trách nhiệm và nghĩa vụ của các cổ đông NH, đặc biệt là các cổ đông có sai phạm. Trái lại, thông qua việc trực tiếp cử người tham gia quản trị, điều hành các NH, NHNN có điều kiện phát hiện đầy đủ, chính xác hơn các sai phạm và các nghĩa vụ của các đối tượng này, từ đó phối hợp chặt chẽ với các cơ quan bảo vệ pháp luật để xử lý theo quy định" – ông Lê Minh Hưng trả lời cử tri TP.HCM.