10 doanh nghiệp châu Á đáng dõi trong năm 2023, gọi tên VNZ

Dưới đây là 10 doanh nghiệp châu Á mà nhà đầu tư có thể cho rằng nên theo dõi nhiều hơn trong năm nay, từ COMAC – công ty Trung Quốc thách thức đối đầu với Airbus và Boeing, tới Indika Energy – công ty khai thác than của Indonesia muốn chuyển hướng sang năng lượng xanh.

Hãng sản xuất xe điện BYD của Trung Quốc bước vào năm 2023 khi đã đạt được một cột mốc quan trọng, đó là doanh số bán hàng cao hơn công ty đầu ngành Tesla tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới. Đây là kết quả không tồi đối với công ty khởi nghiệp là nhà sản xuất pin điện thoại và vẫn còn ít được biết đến bên ngoài Trung Quốc.

Nhà sáng lập Wang Chuanfu cho rằng sự phát triển của BYD là nhờ họ hiện diện trong toàn bộ chuỗi cung ứng ô tô, bao gồm cả bộ pin và chip rất quan trọng đối với xe điện, cũng như các chính sách hữu ích của chính phủ Trung Quốc nhằm thúc đẩy phát triển xe điện.

BYD cũng nhận được sự hậu thuẫn từ Warren Buffett, một trong những nhà đầu tư nổi tiếng nhất thế giới, và được dự đoán sẽ đa dạng hóa trong năm nay. Công ty có kế hoạch tham gia vào phân khúc ô tô cao cấp với việc tung ra mẫu xe Yangwang trong quý 1/2023, ngoài các mẫu xe có giá cả phải chăng dưới 50,000 USD.

Hãng sản xuất ô tô này cũng để mắt đến các thị trường kém phát triển hơn ở bên ngoài bằng cách xây dựng một nhà máy 491 triệu USD ở Thái Lan. Công ty vừa công bố một kế hoạch tương tự cho Ấn Độ, đồng thời bắt đầu bán xe điện ở Nhật Bản nhằm thách thức những đối thủ nặng ký như Toyota.

Giống như nhiều công ty khai thác than ở Indonesia, Indika Energy ghi nhận mức lợi nhuận kỷ lục trong năm 2022 khi xung đột Nga – Ukraine đẩy nhu cầu than toàn cầu tăng mạnh. Giờ đây, Indika đang lên kế hoạch sử dụng phần lợi nhuận đó để tăng tốc chương trình đa dạng hoá khỏi than đá trước những lo ngại ngày càng tăng về biến đổi khí hậu và mối đe doạ hiện hữu mà nó gây ra.

Indika muốn một nửa doanh thu của công ty được tạo ra từ các mảng kinh doanh ngoài than đá vào năm 2025, tăng từ mức 14% tính tới tháng 06/2022.

Tháng 09/2022, công ty tuyên bố hợp tác với Foxconn để thành lập liên doanh Foxconn Indika Motor với kế hoạch ban đầu là sản xuất pin và xe buýt điện ở Indonesia. Thương vụ này diễn ra sau khi Indika ký thoả thuận sơ bộ với Foxconn, hãng sản xuất xe ga điện Gogoro của Đài Loan (Trung Quốc) và Indonesia Battery Corp. thuộc sở hữu chủ Chính phủ để hợp tác phát triển hệ sinh thái xe điện của Indonesia.

Indika cũng sẽ tìm cách phát triển hơn nữa công ty Ilectra Motor Group, hãng sản xuất xe ga điện mà họ đã thành lập trước khi kêu gọi vốn từ các nhà đầu tư mạo hiểm bên ngoài. Ilectra đã ra mắt mẫu xe Alva One vào tháng 08/2022.

Giám đốc Chủ tịch Indika Arsjad Rasjid, cũng là giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Indonesia, cho biết giá cả phải chăng là một chiến lược quan trọng của Ilectra.

Với gần 15 năm thành lập, Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (COMAC) đang tiến thêm một bước trong sứ mệnh phá vỡ thế độc quyền toàn cầu về sản xuất máy bay thương mại cỡ trung do Boeing của Mỹ và Airbus của châu Âu tạo ra.

Ngày 09/12/2022, chiếc máy bay phản lực thân hẹp C919 đầu tiên, được đặt tên là dafeiji (tạm dịch là máy bay cỡ lớn), đã được COMAC giao cho hãng hàng không China Eastern Airlines, và trở thành lời thách thức của họ đối với chiếc Boeing 737 hay Airbus A320.

“Hãy để chiếc máy bay lớn này của Trung Quốc bay lên bầu trời xanh”, Chủ tịch Tập Cận Bình nói với các thành viên trong dự án C919 vào đêm trước lễ kỷ niệm Quốc khánh ở Bắc Kinh hôm 30/09/2022. Theo Tân Hoa xã, ông Tập nhấn mạnh rằng C919 mang ý chí của nhà nước, ước mơ của quốc gia và hy vọng của nhân dân Trung Quốc”.

Mặc dù máy bay sử dụng công nghệ Trung Quốc, song các yếu tố cốt lõi, bao gồm cả động cơ, vẫn đến từ Mỹ và châu Âu. Tháng 11/2022, 7 công ty cho thuê thuộc sở hữu nhà nước đã đặt mua 300 chiếc máy bay và có khả năng chúng sẽ được các hãng vận tải nội địa sử dụng, ít nhất là trong thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên, chiếc máy bay mới này của Trung Quốc sẽ bay được bao xa vẫn là một câu hỏi lớn cho năm 2023 và thời xa hơn nữa.

Năm 2022, nhà sản xuất chip điện Rohm của Nhật Bản ghi nhận doanh thu hàng năm cao nhất trong 21 năm, và con số này dự kiến tăng mạnh hơn vào năm nay. Điều này cho thấy công ty được thành lập năm 1958 này đang hưởng lợi như thế nào khi tập trung vào ngành công nghiệp chip ô tô. Đồng thời, nó cũng phản ánh nỗ lực của Nhật Bản nhằm đưa bản thân trở lại vị thế là cường quốc bán dẫn.

Rohm cũng nổi lên như một “người chơi” chính đáng theo dõi trong thương vụ mua lại Toshiba rất được mong đợi. Một nhóm nhà đầu tư gồm 20 công ty hoặc nhiều hơn đã đề nghị mua lại Toshiba ở mức giá 16 tỷ USD và Rohm được coi là nhà góp vốn lớn nhất cùng với Orix.

Kế hoạch của Rohm dường như là kết hợp nguồn lực với Toshiba, vốn là một nhà sản xuất chip điện, để củng cố vị thế của mình trong ngành bán dẫn - một thị trường được dự đoán tăng trưởng 10% mỗi năm trong giai đoạn năm 2020 - 2025.

Chip điện được sử dụng để điều khiển các thiết bị công nghiệp như xe điện, nhà máy điện, máy móc và tàu hỏa. Đây là lĩnh vực mà Japan Inc. vẫn có lợi thế và chính phủ Nhật Bản đang khuyến khích M&A để tăng quy mô và khả năng cạnh tranh.

VNG, kỳ lân đầu tiên của Việt Nam, đã nổi lên là một trong những công ty được theo dõi nhiều nhất khi họ IPO trong năm 2023. Công ty công nghệ này đã chính thức giao dịch trên UPCoM với mã VNZ. VNG cũng được cho là đang có ý định niêm yết tại Mỹ.

Từng có cổ đông lớn từ Tencent Holdings, startup này trở thành một trong những “ngôi sao” công nghệ đang lên của Đông Nam Á, cung cấp nhiều dịch vụ từ trò chơi, nhắn tin và thanh toán di động đến trợ lý giọng nói AI và điện toán đám mây.

Được thành lập vào năm 2004 bởi ông Lê Hồng Minh, một chuyên gia về ngân hàng đầu tư được đào tạo tại Australia, VNG ban đầu là một nhà phát hành và lập trình trò chơi trực tuyến có tên là Vinagame. Mảng kinh doanh trò chơi sinh lợi nhất của công ty đã mở rộng sang các thị trường châu Á khác, nơi mà họ có thể cạnh tranh với các đối thủ như Sea của Singapore. Với phạm vi người dùng trải rộng ở hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, VNG đặt mục tiêu thu hút được 320 triệu khách hàng trên toàn thế giới trong năm 2023.

VNG sau này mở rộng sang các lĩnh vực khác, đáng chú ý nhất là Zalo, ứng dụng nhắn tin được ra mắt vào năm 2012. Zalo thậm chí đã vượt qua Facebooko Messenger của Meta vào năm 2020 và hiện có hơn 74 triệu người dùng trong nước. Với Zalo, người dùng không chỉ có thể trò chuyện với nhau, mà còn có thể mua sắm, gửi tiền và thanh toán hoá đơn sinh hoạt.

Sau khi thành công bảo vệ thị trường Việt Nam khỏi những “gã khổng lồ” công nghệ khác và mở rộng ra khu vực, VNG muốn đẩy nhanh quá trình mở rộng ra trường quốc tế, đặc biệt là kế hoạch IPO tại Mỹ.

Từ việc viết code trong thư viện trường đại học đến việc có khách hàng là ngân hàng lớn nhất thế giới, các nhà sáng lập của Aqumon chỉ mất 6 năm, và năm 2023 sẽ là một năm bận rộn nữa đối với họ.

Startup có trụ sở tại Hồng Kông (Trung Quốc) này được hậu thuẫn bởi Alibaba Group Holding và là một trong những công ty tư vấn tạo ra thuật toán để đưa ra lời khuyên đầu tư. Aqumon bán dịch vụ của mình cho các ngân hàng và công ty chứng khoán, đồng thời giúp khách hàng của họ đưa ra quyết định đầu tư.

Aqumon sẽ tập trung mở rộng ở Đông Nam Á trong năm 2023, đặc biệt là Indonesia, Thái Lan và Singapore, sau khi đã tạo được tên tuổi ở Hồng Kông (Trung Quốc) và Khu vực Vịnh lớn – một trong những khu vực giàu có nhất của Trung Quốc đại lục.

Theo đồng sáng lập Kelvin Lei, Aqumon đã làm việc với hơn 50 công ty tài chính ở Khu vực Vịnh lớn. Ngân hàng lớn nhất thế giới tính theo tài sản, Ngân hàng Công thương Trung Quốc, đang là một khách hàng của họ.

Lei, một cựu nhân viên ngân hàng, cho biết vào năm 2023, công ty dự kiến đạt doanh thu gấp ba lần so với năm ngoái. Aqumon trước đây đã đề xuất niêm yết ở Hồng Kông (Trung Quốc) nhưng thị trường IPO ảm đạm có nghĩa là kế hoạch IPO của họ có thể không diễn ra vào năm 2023.

Viện Huyết thanh Ấn Độ (SII), nhà sản xuất vắc-xin lớn nhất thế giới, đã trở thành cái tên quen thuộc trong đại dịch COVID-19 sau khi được cấp giấy phép sản xuất vắc-xin Oxford-Astra Zeneca.

Đại dịch COVID-19 là một cú huých lớn đối với SII. Chỉ trong 6 tháng tínhd dến tháng 09/2021, doanh thu của SII đã gấp 1.7 lần cả năm tài chính kết thúc vào tháng 03/2021, theo CARE Ratings. Giá trị tài sản ròng của chủ sở hữu SII, gia đình Poonawalla vượt 21 tỷ USD trong năm 2022, theo Forbes.

CEO Adar Poonawalla đang chuẩn bị cho giai đoạn phát triển tiếp theo của SII, đó là xây dựng một nhà máy có công suất vắc-xin hàng năm gấp đôi lên 4 tỷ liều. Poonawalla đã mua lại Schott Kaisha, nhà sản xuất lọ và ống tiêm, để tăng cường cung cấp vật liệu đóng gói. Ông ấy cũng đầu tư vào MyLabs, công ty sản xuất bộ dụng cụ thử nghiệm COVID.

Tuy nhiên, SII cần các cách khác để duy trì động lực tăng trưởng khi nhu cầu về vắc-xin COVID giảm dần. Công ty đã tăng tốc nghiên cứu các loại vắc-xin mới cho bệnh sốt xuất huyết và ung thư cổ tử cung. Ông Poonawalla đã đầu tư 730 triệu USD trong năm 2021 vào Biocon Biologics, một công ty sản xuất thuốc tương tự sinh học, cho thấy ý định của SII nhằm thoát khỏi thị trường loại vắc-xin có lợi nhuận thấp.

2023 có thể là năm mang tính quyết định đối với Xiaohongshu, nền tảng mạng xã hội về phong cách sống được thành lập vào năm 2013 và được một số người cho là đối thủ Trung Quốc của Instagram.

Được hậu thuẫn bởi Tencent Holdings và Alibaba Group Holding, Xiaohongshu, tạm hiểu là cuốn sách nhỏ màu đỏ, cho phép người dùng chia sẻ các mẹo về thực phẩm, tập thể dục, chăm sóc da và phong cách sống bằng ảnh và video. Số lượng người dùng hoạt động hàng tháng của mạng xã hội này đã lên tới 200 triệu người, trong đó, 70% là phụ nữ sinh sau năm 1990, theo thông tin từ công ty này. Xiaohongshu đã trở thành một nơi quan trọng để các thương hiệu làm tiếp thị trực tuyến.

Sự lạc quan về tiềm năng của Xiaohongshu đã đẩy định giá của mạng xã hội này lên 20 tỷ USD vào năm 2021, song con số đó đã giảm một nửa sau loạt thương vụ vào năm 2022, theo Financial Times. Giám đốc tài chính Yang Ruo đã từ chức vào tháng 09/2022 sau chưa đầy hai năm làm việc và đây được coi là dấu hiệu cho thấy công ty có thể sẽ không lên kế hoạch IPO ngay lập tức.

Xiaohongshu cũng đang tìm kiếm thành công từ việc bán hàng trực tiếp để đa dạng hóa nguồn thu nhập của mình. Khoảng 90% doanh thu của công ty là từ quảng cáo vào năm 2021, theo trang tin kinh doanh LatePost của Trung Quốc.

Là một nền tảng tập trung vào nội dung ở Trung Quốc, Xiaohongshu cũng phải tìm cách đi đúng hướng khi Bắc Kinh hạn chế việc phô trương sự giàu có trên mạng xã hội để đáp lại lời kêu gọi "sự thịnh vượng chung" của Chủ tịch Tập Cận Bình.

United Microelectronics Corp. (UMC) của Đài Loan (Trung Quốc) ít bị chính phủ “sờ gáy” hơn các công ty lớn hơn trong cùng ngành chip như Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC). Nhưng giống như TSMC, UMC, hãng sản xuất chip theo hợp đồng lớn thứ 3 thế giới, đang mở rộng dây chuyền sản xuất ra nước ngoài trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị đang định hình lại chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.

Trước khi xảy ra cuộc chiến công nghệ giữa Trung Quốc và Mỹ, UMC và hãng sản xuất chip hàng đầu Trung Quốc, Semiconductor Manufacturing International Co., là những đối thủ cạnh tranh gay gắt khi cung cấp các công nghệ sản xuất chip tương tự nhau.

Giờ đây, UMC đang hưởng lợi khi một số nhà phát triển chip và sản xuất thiết bị điện tử toàn cầu muốn mở rộng chuỗi cung ứng ở bên ngoài Trung Quốc, nhằm giảm sự phụ thuộc vào nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. UMC đã ghi nhận doanh thu kỷ lục trong thời gian thiếu hụt chip chưa từng có trong hai năm qua.

UMC cho biết họ nhận được ngày càng nhiều câu hỏi từ các khách hàng quan tâm đến việc sử dụng nhà máy tại Singapore, nơi họ đang mở rộng với việc xây dựng một nhà máy trị giá 5 tỷ USD. Nhà sản xuất chip Đài Loan (Trung Quốc) này cũng đang hợp tác với Denso của Nhật Bản để xây dựng một dây chuyền sản xuất chất bán dẫn điện cho ô tô, đáp ứng nhu cầu gia tăng của Nhật Bản về chip ô tô.

Nhà sản xuất động cơ Nidec của Nhật Bản sẽ kỷ niệm 50 năm thành lập vào năm 2023 với khối lượng công việc khá lớn tại cả nhà máy và phòng họp.

Công ty đã thực hiện một loạt thương vụ mua lại trong phân khúc dụng cụ cơ khí mà họ coi là động lực tăng trưởng lớn. Họ đã mua lại nhà sản xuất OKK của Nhật Bản, PAMA của Italy và mảng dụng cụ cơ khí của Mitsubishi Heavy Industries. Công ty này đang chuẩn bị cho một bước chuyển lớn hơn sang thị trường xe điện, bằng cách thiết lập một hệ thống cho phép họ tự sản xuất các bộ truyền động cơ bản và linh kiện xe điện.

Nidec cũng đang cố gắng xây dựng kế hoạch kế nhiệm quản lý bền vững sau khi nhà sáng lập Shigenobu Nagamori trở lại làm CEO vào tháng 04/2022 thay cho ông Jun Seki. Ông Seki, người từng làm việc tại Nissan Motor, trở thành chủ tịch của Nidec nhưng đã từ chức vào tháng 09/2022.

Trong 10 năm qua, Nidec đã mời một số người bên ngoài làm người kế vị tiềm năng của ông Nagamori. Tuy nhiên, ông Nagamori nói tại Diễn đàn quản lý toàn cầu Nikkei vào tháng 11/2022 rằng thật là một sai lầm lớn khi cố gắng bổ nhiệm ai đó từ bên ngoài công ty làm người kế vị.

Công ty cho biết sẽ bổ nhiệm 5 phó chủ tịch vào tháng 04/2023 và sẽ chọn một chủ tịch mới từ nhóm người này vào năm 2024.

Kim Dung (Theo Nikkei Asia) - Thiết kế: Thu Minh

FILI