Nhưng với cơ chế, thủ tục phức tạp, quá trình phá sản này sẽ diễn ra không suôn sẻ, nhanh chóng như khi ký một quyết định phá sản.
Hồi tháng 3/2013, chia sẻ với người viết sau khi thông tin phá sản Vinashinlines ngập tràn trên các báo, ông Nguyễn Quế Dương, Tổng Giám đốc công ty, không giấu được sự sầu não, bức xúc. Theo ông Dương, thời điểm này, hơn chục con tàu của công ty đang giao dịch với đối tác, nhưng thông tin cho phá sản Vinashinlines "bung" ra đã khiến các giao dịch bị đình lại hết. Tâm lý của người lao động cũng bị ảnh hưởng, không yên ổn làm việc.
Về xử lý tài chính, các khoản nợ, vị lãnh đạo này cho biết "muốn âm thầm giải quyết" vì đây là việc giữa doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng. Và, quan điểm của ông Dương là "tôi làm được gì thì đang làm hết khả năng của mình".
Bán tài sản: Vướng đủ đường
Theo một cán bộ kỳ cựu của Vinashinlines, quy trình phá sản doanh nghiệp nhà nước (DNNN) như Vinashinlines (100% vốn Nhà nước) và Falcon (51% vốn Nhà nước) rất phức tạp, mất nhiều thời gian. Nhất là việc xử lý bán 26 tàu biển của 2 công ty này. Trong đó, có 7 tàu của Vinashinlines cùng vài chục thủy thủ vẫn đang nằm vạ vật ở nước ngoài, chưa biết khi nào được về Việt Nam.
Nhưng sự chậm trễ đưa tàu về nước không hẳn do lỗi của Vinashinlines. Vì từ năm 2008, Vinashinlines đã có văn bản đề nghị Tập đoàn Vinashin cho phép bán tàu Hoa Sen. Số tiền thu về có thể mua được 2 tàu chở ôtô cỡ nhỏ và dư được khoảng 20 triệu USD, tính ra là hòa vốn. Nhưng tờ trình đưa lên mãi không có phản hồi. Sau đó, giá tàu rơi quá sâu nên không bán được tàu Hoa Sen.
Tương tự, tàu Hoàng Sơn 28 đã tìm được người mua, khách hàng cũng đặt cọc tiền, ứng tiền sửa chữa tàu… Nhưng do thủ tục trình duyệt bán tàu, điều chỉnh giá quá lâu, khiến khách hàng bỏ cuộc, mang tiền đi mua 2 tàu khác, chấp nhận cho Vinashinlines nợ hơn 1 triệu USD tiền cọc.
"Vinalines cần đưa một bộ máy chuyên trách việc phá sản vào hai công ty, trực tiếp xử lý khối tài sản khổng lồ này. Có nhiều việc phải làm như tổ chức kiểm đếm tài sản, sau đó tiến hành chào giá, định giá, tổ chức đấu giá, trình duyệt, bàn giao tài sản… Nếu triển khai không tốt, quá trình phá sản có thể kéo dài hàng năm trời", vị cán bộ của Vinashinlines nói.
Quá trình phá sản DN sẽ gặp trắc trở, thậm chí không cho phá sản được nếu phát sinh các tranh chấp pháp lý về tài sản, nợ nần, thuế, chế độ cho người lao động… Mà càng kéo dài thì giá trị tài sản càng giảm theo thời gian, thiệt hại càng lớn cho Nhà nước, các chủ nợ, cổ đông và người lao động.
Hiện nay, tài sản của Vinashinlines gồm có 16 tàu trọng tải lớn, Falcon có 10 tàu (theo công bố của Vinalines), trụ sở, kho bãi, dự án… Phần lớn tài sản đã được thế chấp tại các tổ chức tín dụng để vay vốn trong giai đoạn trước. Nếu muốn bán tài sản, Vinashinlines và Falcon phải xin ý kiến và được các chủ nợ đồng ý.
Nhưng theo tính toán của Tổng công ty Vinalines (tháng 5/2012), ngay cả khi bán hết tài sản, Vinashinlines vẫn thiếu nợ hơn 3.105 tỷ đồng, Falcon nợ hơn 65 tỷ đồng. Số nợ này hiện vẫn chưa rõ xử lý ra sao, dù Vinalines đã "xin" khoanh, xóa nợ.
Chủ nợ có chịu thiệt?
Trong mấy tháng qua, Vinashinlines đã rốt ráo chào bán các tàu biển để xử lý nợ nần, sớm đưa các thuyền viên về nước. Về nguyên tắc, các chủ nợ muốn bán tài sản chỉ cần khởi kiện DN, yêu cầu tòa tuyên phát mại tài sản để thu nợ.
Tuy nhiên, đối với DNNN, việc phát mại tài sản hiện rất phức tạp, trải qua nhiều khâu định giá lại tài sản, thuê đơn vị thẩm định giá độc lập, tổ chức đấu giá… Nhất là khâu thẩm định giá có thể kéo dài, tốn kém do phải đảm bảo nguyên tắc "giá chào luôn cao hơn hoặc bằng giá thẩm định". Nhưng đến khi xong quy trình, thủ tục này, liệu tài sản của DN có còn nguyên vẹn hay đã "biến mất"?
Hơn nữa, chính các chủ nợ của Vinashinlines và Falcon cũng đang khó xử vì giá trị thực tế của tài sản, chủ yếu là tàu biển đã sụt giảm mạnh, hiện thấp hơn nhiều giá trị sổ sách.
Đơn cử, giá trị sổ sách của tàu New Phoenix (trọng tải 65.000 tấn) đến năm 2009 còn khoảng 156 tỷ đồng. Nếu tính theo giá sắt vụn thế giới thời điểm hiện tại, khoảng 320-340USD/tấn tự trọng (tàu rỗng), tàu này có giá khoảng 76-80 tỷ đồng. Có nghĩa, nếu những con tàu già của Vinashinlines và Falcon phải bán với giá sắt vụn, thì ngân hàng cho vay có nguy cơ mất trắng số nợ còn thiếu. Các chủ nhà băng và cổ đông có chấp nhận mất vốn không?
Việc xử lý tài chính, nợ nần tại Vinashinlines còn phức tạp hơn. Vì các khoản đầu tư mua tàu của Vinashinlines được thực hiện từ thời là công ty thành viên của Tập đoàn Vinashin và được tập đoàn bảo lãnh vay vốn tại nhiều tổ chức tín dụng. Về nguyên tắc, nếu Vinashinlines không trả nợ thì Vinashin sẽ phải trả thay, kể cả khi bị phá sản.
Thế nhưng, tháng 7/2010, Vinashinlines được chuyển giao sang Vinalines cùng với đội tàu, nợ vay và nghĩa vụ bảo lãnh khoản nợ của Vinashin. Tuy thế, do khó khăn về tài chính, Tổng công ty Vinalines đã nhiều lần kiến nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ xin "không tiếp tục nhận nghĩa vụ bảo lãnh các khoản nợ vay của các đơn vị từ Vinashin chuyển sang".
Kiến nghị này của Vinalines chưa có hồi đáp, nhưng đến giờ, khi làm thủ tục phá sản "con nuôi" Vinashinlines và "con đẻ" Falcon, Tổng Công ty này sẽ không thể thoái thác trách nhiệm trả nợ cho đơn vị trực thuộc. Vì nếu không trả nợ, căn cứ theo công ước quốc tế, các chủ nợ nước ngoài có thể bắt giữ cả tàu của Vinalines để ràng buộc trách nhiệm trả nợ, như đã từng bắt giữ tàu Hoa Sen và 4 tàu khác để đòi tiền nhiên liệu (năm 2011). Việc bắt giữ này có khả năng sẽ lặp lại, nếu Vinashinlines và Falcon có ý định "xù nợ".
Theo Thu Hằng - Thời báo kinh doanh
- Thị trường chứng quyền tuần 02-03/05/2024: Hiện tượng phân hóa vẫn còn (29/07/2013)
- Vietstock Weekly 02-03/05/2024: Nhiều tín hiệu tiêu cực xuất hiện (29/07/2013)
- Alibaba có thể đầu tư 1 tỷ USD xây trung tâm dữ liệu tại Việt Nam? (29/07/2013)
- Giá cổ phiếu FPT lập đỉnh mới, tài sản dàn lãnh đạo biến động ra sao? (29/07/2013)
- TNG Land - công ty con còn lại duy nhất của ông lớn dệt may TNG, có gì? (29/07/2013)
- KIDO chuyển lỗ thành lãi trong quý 1/2024 (29/07/2013)
- Hoà Phát đã rót hơn 1 tỷ USD vào "quả đấm thép" Dung Quất, dư nợ vay tăng mạnh (29/07/2013)
- Nhà sáng lập ACB Trần Mộng Hùng qua đời (29/07/2013)
- Dow Jones mất hơn 570 điểm và khép lại tháng tồi tệ nhất kể từ tháng 9/2022 (29/07/2013)