Khi nào bỏ toàn bộ trạm thu phí?

Bộ Giao thông vận tải đang phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu, xác định lộ trình để chuyển đổi sang thu phí đa làn tự do, bỏ thanh chắn (barie), buồng thu phí phù hợp với thói quen người dân và điều kiện thực tế. Nếu phương án này được thực hiện, thời gian tới sẽ không còn trạm thu phí trên các tuyến đường như hiện nay.

Bộ Giao thông vận tải (GTVT) cho biết, thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, và đáp ứng nhu cầu xã hội, thời gian qua, bộ này đã triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng trên toàn quốc. Tới nay, toàn bộ các tuyến cao tốc chỉ thu phí tự động, các trạm thu phí khác kết hợp giữa thu phí tự động và thủ công bằng tiền mặt. Hiện, hệ thống thu phí tự động toàn quốc đã vận hành đồng bộ, tạo thuận lợi trong hoạt động vận tải, đáp ứng kịp thời nhu cầu của người dân, doanh nghiệp, phục vụ hiệu quả công tác quản lý.

Chính phủ đặt mục tiêu, tới năm 2026 sẽ không chỉ bỏ thanh chắn mà còn bỏ cả các đảo chia làn thu phí.

Bên cạnh đó, Bộ GTVT đã và đang phối hợp với các nhà cung cấp dịch vụ thu phí, đơn vị tư vấn xác định lộ trình cụ thể để chuyển đổi sang thu phí đa làn tự do, bỏ barie, bỏ cabin (buồng) thu phí. Việc chuyển đổi này cần nghiên cứu phù hợp với thói quen người sử dụng và điều kiện thực tế nước ta.

“Việc chuyển đổi bỏ trạm thu phí cần có lộ trình từng bước, cần thời gian, trước mắt là giai đoạn bỏ barrier tại các trạm thu phí, sau đó mới tới bước bỏ đảo thu phí để vận hành từng làn tự do…”, Bộ GTVT thông tin.

Để chuyển đổi thành công, theo Bộ GTVT, ngoài giải pháp kỹ thuật, công nghệ, còn phải rà soát, hoàn thiện đồng bộ hệ thống quy định pháp luật có liên quan. Trong đó, cần bổ sung quy định cho phép người dân dân trả sau với phí đường bộ; quy định truy thu phí đường bộ đối với các phương tiện trả sau; chế tài xử lý các phương tiện chậm trả phí đường bộ...

Thực hiện từng bước lộ trình trên, mới đây, Bộ GTVT đã chấp thuận cho 3 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 1 theo hình thức BOT triển khai thu phí tự động đa làn tự do. Trước mắt, sẽ bỏ thanh chắn tại các trạm kiểm soát xe vào cao tốc, riêng trạm kiểm soát xe ra vẫn có thanh chắn. Tuyến cao tốc đầu tiên sẽ thực hiện giải pháp này là BOT Nha Trang - Cam Lâm, sau đó sẽ áp dụng với cao tốc BOT Diễn Châu - Bãi Vọt và Cam Lâm - Vĩnh Hảo.

Sau khi thí điểm tại 3 dự án BOT cao tốc kể trên, Bộ GTVT sẽ rút kinh nghiệm, để nghiên cứu và xây dựng lộ trình triển khai bỏ trạm thu phí; đề xuất cấp thẩm quyền sửa đổi, bổ sung quy định để tiến tới tổ chức thu phí đa làn tự do trên toàn quốc.

Lãnh đạo Bộ GTVT cho biết, bộ đang nghiên cứu đề án về tài khoản giao thông và thu phí điện tử không dừng. Đề án sẽ xác định mục tiêu mỗi ô tô có một tài khoản giao thông bắt buộc, không chỉ trả phí đường bộ mà còn thanh toán nhiều dịch vụ khác, tiến tới bỏ trạm thu phí như hiện nay.

“Với lộ trình và thực tế triển khai thực hiện như hiện nay, bộ tin tưởng sẽ hoàn thành mục tiêu nâng cấp hệ thống thu phí không dừng sang giai đoạn đa làn tự do”, Bộ GTVT khẳng định.

Thông tin trên được Bộ GTVT cung cấp trả lời kiến nghị của đại biểu Quốc hội đoàn Hà Giang, với mục tiêu của Chính phủ là từ năm 2026 sẽ bỏ thanh chắn, buồng thu phí tại các trạm thu phí, chỉ thu phí tự động như các nước tiên tiến.

Số liệu từ Cục Đường bộ Việt Nam cho thấy, hiện cả nước có khoảng 4,9 triệu ô tô đã dán thẻ trả phí tự động và mở tài khoản giao thông (chiếm trên 92% tổng số ô tô đang lưu hành); số giao dịch trả phí tự động chiếm khoảng 90% tổng số giao dịch qua các trạm thu phí trên toàn quốc.

Trên thế giới, hiện nhiều nước phát triển đã không còn trạm thu phí trên các tuyến đường, toàn bộ việc thu phí - trả phí thực hiện tự động. Hệ thống máy quét nhận diện phương tiện để thu phí được lắp đặt trên giá long môn (hệ thống thanh ngang đặt phía trên tuyến đường). Tài khoản giao thông được kết nối liên thông với tài khoản ngân hàng, phục vụ không chỉ trả phí tự động, còn thu tiền xử phạt vi phạm hành chính…

Lê Hữu Việt

Tiền phong