Hai tháng qua, các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. So với doanh nghiệp phía Nam không hoặc chưa bị tác động, doanh nghiệp phía Bắc chịu ảnh hưởng nặng nề, trực tiếp trong đợt dịch lần ba.

Báo cáo Thủ tướng, Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) cho biết, các doanh nghiệp khó thu hút lao động, nhất là sau đợt nghỉ Tết cộng thêm diễn biến dịch, người lao động ngại di chuyển và quay lại làm việc trong vùng có dịch.

Bên cạnh đó, lĩnh vực vận tải đang bị ảnh hưởng lớn khi nhiều đội vận tải hành khách thông tin, chỉ hoạt động 20-30% lượng phương tiện hiện có.

Tiếp đó là chuỗi cung ứng, chuỗi sản sản xuất ở nhiều khu công nghiệp bị khó khăn do hàng hoá bị tắc nghẽn khi vận chuyển qua Hải Dương. Nếu lái xe từ Hải Dương không được ra khỏi tỉnh thì lái xe tỉnh ngoài cũng ngại tham gia tuyến này vì sợ bệnh dịch. Các tập đoàn lớn cũng không muốn thuê lái xe từ Hải Dương, một số chốt kiểm tra không cho lái xe có CMND nguyên quán Hải Dương qua chốt...

Xe tải biển số Hải Dương lưu thông trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng bị yêu cầu quay đầu, đi hướng khác ngày 22/2. Ảnh: Giang Chinh.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cho biết, do các chính sách hạn chế đi lại và các biện pháp cách ly của các tỉnh lân cận, đặc biệt là Hải Phòng, việc thu mua và vận chuyển nông sản từ Hải Dương ra Cảng Hải Phòng bị ách tắc dẫn đến việc bị hủy lịch tàu, bị hủy hợp đồng của các công ty xuất khẩu nông sản từ Hải Dương.

Theo thông tin từ Hiệp hội vận tải Hải Dương, đã có trên 100 đơn hàng xuất khẩu nông sản, tương đương 650 container loại 40 feet phải huỷ lịch tàu và huỷ hợp đồng từ khi có dịch và dừng lưu thông. Điều này gây thiệt hại 100 tỷ đồng. Và nếu tình trạng tắc nghẽn kéo dài đến đầu tháng 3, tổng thiệt hại ước tính lên đến trên 400 tỷ đồng.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp trong Hiệp hội Vận tải và Hiệp hội Logistics cũng phản ánh đã phải đi vòng để tránh vùng dịch khiến phát sinh thêm chi phí. Mức phí chênh lệnh đang từ 1-1,5 triệu đồng tùy tuyến đường.

Đồng thời, việc giãn cách xã hội, hạn chế đi lại, đóng cửa hàng quán ở các thành phố lớn cũng đã làm suy giảm lượng cầu hàng hóa nông sản nói chung và một số sản phẩm như cà phê, chè, thủy sản...

Ngoài ra, Ban IV cũng cho biết, với các doanh nghiệp xuất khẩu, khó khăn lớn nhất vẫn là vấn đề thiếu container rỗng. Dù được các bộ, ngành hỗ trợ giải quyết vấn đề này, các doanh nghiệp vẫn mong muốn thông tin từ phía cơ quan nhà nước được minh bạch hơn, đồng thời cần rà soát để nắm cụ thể lượng container vô chủ đang tồn đọng, đẩy mạnh việc giải phóng các container này, thống kê được cầu về số lượng container để tránh tình trạng một số hãng lợi dụng tăng giá.

Trước những vấn đề này, các hiệp hội kiến nghị một số biện pháp. Theo đó, Hải Phòng, Hải Dương cần sớm tìm được "vùng đệm" để xử lý các biện pháp phòng chống dịch với lái xe, xe và hàng hoá; thực hiện đổi lái xe có đủ điều kiện để điều khiển phương tiện vào địa bàn địa phương mình. Việc đổi lái xe có thể cho phép các doanh nghiệp tự thỏa thuận bố trí hoặc có thể có đội lái xe chuyên nghiệp phục vụ tương tự việc tổ chức ở cửa khẩu Hữu Nghị - Lạng Sơn.

Đối với xe phục vụ hàng xuất nhập khẩu vào các cảng của Hải Phòng, địa phương có thể nghiên cứu xây dựng hành lang lưu thông riêng để không làm gián đoạn chuỗi cung ứng hàng hóa; Áp dụng đăng ký danh sách lái xe đã thực hiện các biện pháp phòng chống dịch để làm điều kiện điều khiển phương tiện, đồng thời cơ quan chuyên môn thực hiện việc giám sát hoạt động của phương tiện qua thiết bị giám sát hành trình.

Với việc xét nghiệm Covid-19 với lái xe, doanh nghiệp kiến nghị người đang cư trú tại địa phương nào được cơ quan y tế của địa phương đó tạo điều kiện lấy mẫu và trả kết quả xét nghiệm, không bắt buộc phải về nơi đăng ký hộ khẩu thường trú.

Bên cạnh đó, Chính phủ có thể xem xét giảm phí cầu đường trong thời gian có dịch bệnh bùng phát tại các cao tốc mà các hãng vận tải phải đổi hành trình do các lộ trình cũ bị cách ly do có dịch.

Doanh nghiệp cũng đề xuất thiết lập nhanh một kênh thông tin để cập nhật mọi văn bản chỉ đạo, điều hành từ cấp trung ương đến địa phương để người dân, doanh nghiệp nắm bắt thông tin kịp thời, đồng bộ. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp có thể chủ động hơn trong việc chuẩn bị phương án về nhân lực, kế hoạch lưu thông hàng hóa, tính toán các chi phí lưu thông hợp lý.